Στο µικροσκόπιο των εισαγγελικών αρχών βρίσκεται το σκάνδαλο των 500 εκατ. δολαρίων για την αναβάθµιση 5 αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3Β Orion του Πολεµικού Ναυτικού, µε πρωταγωνιστή τον πρόεδρο των ΑΝΕΛ και τότε υπουργό Εθνικής Άµυνας (2015-2019) Πάνο Καµµένο. Η Εισαγγελία διερευνά την πιθανή διάπραξη τριών κακουργηµάτων, µεταξύ των οποίων και το αδίκηµα της νοµιµοποίησης εσόδων από εγκληµατικές δραστηριότητες (ξέπλυµα µαύρου χρήµατος).
Οι εισαγγελείς καλούνται να ερευνήσουν το σκάνδαλο των 500 εκατ. δολαρίων για την αναβάθµιση των 5 αεροσκαφών P-3Β του Πολεµικού Ναυτικού µε απευθείας ανάθεση, η οποία έπρεπε να έχει ήδη ολοκληρωθεί εδώ και χρόνια, αλλά ακόµα, έως τώρα που γράφονται αυτές οι γραµµές, παραµένει γράµµα κενό.
Ο 59χρονος Πάνος Καµµένος, ο οποίος διετέλεσε ΥΕΘΑ από 27 Ιανουαρίου 2015 έως 14 Ιανουαρίου 2019, είχε επιδείξει στο ξεκίνηµα της θητείας του στον υπουργικό θώκο το 2015, έντονο ενδιαφέρον για την αναβάθµιση των πεπαλαιωµένων P-3Β Orion. Και είχε επιδείξει ενδιαφέρον σε µια χρονική περίοδο που η οικονοµία της χώρας µαστιζόταν από τις ασφυκτικές πιέσεις των µνηµονιακών υποχρεώσεων και ο κρατικός κορβανάς ήταν άδειος. Ήταν ο άνθρωπος που είχε προτείνει και υποστηρίξει µε πάθος και ζέση την άµεση αναβάθµιση των αεροσκαφών P-3Β.
Η µήνυση
Την εισαγγελική διερεύνηση προκάλεσε ο απόστρατος αξιωµατικός του Πολεµικού Ναυτικού Παναγιώτης Σταµάτης, ο οποίος κατέθεσε στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη µηνυτήρια αναφορά για τη µη πραγµατοποιηθείσα εδώ και εννέα χρόνια σύµβαση του ΥΠΕΘΑ µε την εταιρεία Lockheed Martin για τον εκσυγχρονισµό και την αναβάθµιση 5 αεροσκαφών P-3Β του Π.Ν. ύψους 499.843.145 δολαρίων.
Η µήνυση στρέφεται κατά παντός συµµετόχου και εµπλεκοµένου, µε κοινή δράση και κοινό δόλο, αρµόδιου υπηρεσιακού παράγοντα και εξωθεσµικού συναυτουργού ή ηθικού αυτουργού και κατά παντός άλλου προσώπου σε βάρος του οποίου προκύπτουν αποχρώσες ενδείξεις ενοχής για τις κακουργηµατικού χαρακτήρα αξιόποινες πράξεις των α) απιστίας, β) δωροδοκίας αξιωµατούχων και γ) νοµιµοποίησης εσόδων από εγκληµατικές δραστηριότητες.
Κατά κύριο λόγο τα βέλη της µήνυσης «κατευθύνονται» στον κ. Καµµένο και εκ των πραγµάτων και κατά όσων συµµετείχαν στην κρίσιµη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ κατά την οποία ελήφθη και οριστικοποιήθηκε η διακρατική συµφωνία Letter of Acceptance (LOA) για τον εκσυγχρονισµό των αεροσκαφών από τη Lockheed.
Στην επίµαχη αυτή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, εκτός του κ. Καµµένου, συµµετείχαν ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, ο πρώην αντιναύαρχος, βουλευτής, αλλά και πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας στη δεύτερη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ Ευάγγελος Αποστολάκης ως ο πλέον αρµόδιος, αφού τα αεροπλάνα αυτά είναι στο Πολεµικό Ναυτικό και ο ίδιος ήταν Α/ΓΕΝ και ο πρώην ΓΕΕΘΑ στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος.
Φυσικά η δικογραφία θα πάρει τον δρόµο προς τη Βουλή λόγω της φερόµενης εµπλοκής των κυρίων Τσίπρα και Αποστολάκη, ενώ ως προς τα µη πολιτικά πρόσωπα θα διαχωριστεί και θα ερευνηθεί από την Εισαγγελία.
Σήµερα τα αεροσκάφη είναι παροπλισµένα στις εγκαταστάσεις της Ελληνικής Αεροπορικής Βιοµηχανίας (ΕΑΒ) στην Τανάγρα και στην αεροπορική βάση της Ελευσίνας, χωρίς να γνωρίζει κανείς τι τύχη θα έχουν.
Η σύµβαση αναβάθµισης των αεροσκαφών υπεγράφη τον Μάρτιο του 2015, όταν σχεδόν είχαν εξαντληθεί όλα τα ταµειακά διαθέσιµα του ∆ηµοσίου κατά τη διακυβέρνηση της χώρας από τη συνεργασία των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ την περίοδο των µνηµονίων.
Τότε, ο κ. Καµµένος προέβαλε µε επιµονή ότι το πρόγραµµα εκσυγχρονισµού των P-3Β είναι απαραίτητο και αναγκαίο για την εθνική άµυνα της χώρας, αλλά και οικονοµικά επωφελές σε σχέση µε άλλες λύσεις.
Έτσι, στη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ της 15ης Μαρτίου 2015 εγκρίθηκε το σχέδιο διακρατικής συµφωνίας (LOA) για τον εκσυγχρονισµό των επίµαχων πεπαλαιωµένων αεροσκαφών ηλικίας 49 ετών. Ενδεικτικό του πνεύµατος που επικρατούσε την επίµαχη κρίσιµη χρονική στιγµή στο ΥΕΘΑ ήταν η εκτίµηση ότι τα αεροσκάφη P-3B «είναι σήµερα (σ.σ.: το 2015) ηλικίας 25 ετών», αγνοώντας ή αποκρύβοντας εντελώς τυχαία ότι είχαν στην πλάτη τους τότε 49 χρόνια.
Ωστόσο, σε χρόνο ρεκόρ για τα ελληνικά δεδοµένα και µε διαδικασίες fast-track, δηλαδή προτού καν συµπληρωθούν 20 ηµέρες από την έγκριση του ΚΥΣΕΑ, το ΥΕΘΑ έσπευσε να ενεργοποιήσει τη σύµβαση καταβάλλοντας προκαταβολή 45 εκατ. δολαρίων στην ανάδοχο εταιρεία.
Η Lockheed ανέλαβε την υποχρέωση να ολοκληρώσει την αναβάθµιση έως το 2020, κάτι που µέχρι στιγµής δεν έχει υλοποιηθεί, παρά το γεγονός ότι η τελευταία δόση καταβλήθηκε στις 15 Σεπτεµβρίου 2020, επισηµαίνει το µέλος του ∆ιοικητικού Συµβουλίου της Ενώσεως Αποστράτων Αξιωµατικών Ναυτικού κ. Σταµάτης.
Το «ΘΕΜΑ» είχε αναδείξει το σκάνδαλο το 2015
Από την πρώτη στιγµή (Απρίλιο 2015) το «ΘΕΜΑ» και το protothema.gr µε σειρά δηµοσιευµάτων έφεραν στο φως την ανεξήγητη τότε κυβερνητική απόφαση να εκσυγχρονιστούν τα παροπλισµένα εδώ και µια δεκαετία P-3Β, όµως παρ’ όλα αυτά οι εισαγγελικές αρχές κώφευσαν.
Τα µεταχειρισµένα Ρ-3Β αποτέλεσαν δωρεά αµερικανικής βοήθειας (1991-1992) και εντάχθηκαν στο Π.Ν., ενώ παροπλίστηκαν το 2009, καθώς µεταξύ των άλλων είχαν συµπληρώσει τις προβλεπόµενες ώρες πτήσεων.
Μάλιστα, το «ΘΕΜΑ» είχε αποκαλύψει την επιστολή του αποβιώσαντος µεταγενέστερα Ντένη Πλέσσα, αντιπροέδρου της Lockheed και επικεφαλής του γραφείου της αµερικανικής εταιρείας οπλικών συστηµάτων στην Αθήνα, µε την οποία καθίστατο σαφές ότι ο εκσυγχρονισµός των αεροσκαφών P-3B µε εκτιµώµενο κόστος 500 εκατ. δολάρια, εθεωρείτο από την ίδια τη Lockheed «µη οικονοµικά αποδεκτός» και «µη τεχνικοοικονοµικά συµφέρουσα λύση». Με απόλυτη σαφήνεια και µε τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, η Lockheed στην επιστολή της προειδοποιούσε ότι η ανακατασκευή των υφιστάµενων P-3Β θα κοστίσει στο Ελληνικό ∆ηµόσιο ακριβότερα από άλλες λύσεις.
Ενδεικτικά, ο Ντένης Πλέσσας τον Μάιο του 2013 µε επιστολή του προς τη ∆ιεύθυνση Εξοπλισµών του ΓΕΝ προειδοποιούσε ότι «η ενεργοποίηση των P-3B δεν αποτελεί την ενδεδειγµένη επιλογή χαµηλού κόστους και ρίσκου βραχυπρόθεσµα ή µακροπρόθεσµα» και ότι η διαδικασία αναβάθµισης των υπέργηρων P-3B του Π.Ν. που βρίσκονται σε ακινησία σχεδόν επί µία δεκαετία «ενέχει µεγάλο ρίσκο».
Συγκεκριµένα, είχε προτείνει ο Ντένης Πλέσσας αντί της ανακατασκευής των P-3B να ληφθεί απόφαση για προµήθεια των νεότερων αεροσκαφών P-3C, επισηµαίνοντας ότι η λύση αυτή θα κοστίσει στο Ελληνικό ∆ηµόσιο λιγότερα χρήµατα, ενώ παράλληλα ικανοποιεί πλήρως τις µακροπρόθεσµες ανάγκες των Ενόπλων ∆υνάµεων και καλύπτει τις βραχυπρόθεσµες απαιτήσεις του Π.Ν. µε αεροσκάφη «πολύ
πιο σύγχρονα από τα υφιστάµενα».
Πέρα από όλα αυτά, µέσα από τις στήλες του «ΘΕΜΑτος» είχε καταγραφεί η έντονη εντύπωση που είχε προκαλέσει το 2015 το γεγονός ότι η αναβάθµιση των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας δεν συζητήθηκε στη Βουλή από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, παρά το γεγονός ότι το κόστος του προγράµµατος αυξήθηκε κατά 30% λόγω της αλλαγής της ισοτιµίας ευρώ/δολαρίου µέσα σε λίγους µήνες. Με άλλα λόγια, ενώ στις 30 Οκτωβρίου του 2014 η ισοτιµία ήταν στο 1:1,27, η ενεργοποίηση της σύµβασης και της LOA έγινε µε την ισοτιµία στο 1:1,08.
Το διάστηµα εκείνο είχε επισηµανθεί ότι η υλοποίηση του όλου προγράµµατος αναβάθµισης των αεροσκαφών επί της ουσίας έγινε εν κρυπτώ. Και αυτό γιατί επίσηµη ανακοίνωση -όπως πάγια συνηθίζεται- µε τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράµµατος δεν υπήρξε. Ούτε όµως υπήρξε ανακοίνωση τόσο για την απόφαση που έλαβε το ΚΥΣΕΑ στις 15 Μαρτίου 2015 όταν ενέκρινε την αναβάθµιση των 5 αεροσκαφών µε εκτιµώµενο κόστος τα 500 εκατ. δολάρια, όσο και για την ενεργοποίηση της σύµβασης µε την εκταµίευση της προκαταβολής των 45 εκατ. δολαρίων. Την επίµαχη περίοδο του Απριλίου του 2015 ο τότε ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Χρυσόγονος,
καρφώνοντας εµµέσως πλην σαφώς τον κ. Καµµένο, είχε κάνει λόγο για την αναγκαιότητα περαιτέρω εξηγήσεων από την τότε κυβέρνηση και τον υπουργό Εθνικής Άµυνας σχετικά µε το «γιατί είναι κατεπείγουσα αυτή η δαπάνη ανακατασκευής των πολεµικών αεροπλάνων ύψους 500 εκατ. δολαρίων». Χαρακτηριστικά είχε τονίσει ότι έπρεπε να γίνει συζήτηση στη Βουλή προκειµένου να δοθούν αναλυτικές εξηγήσεις για το πού είναι το κατεπείγον του θέµατος, καθώς «εγείρονται πολλά ερωτήµατα ως προς το γιατί πρέπει αυτή η κίνηση να θεωρείται πρώτη προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση αυτή τη στιγµή».
«Είναι σαφές πάντως», είχε τονίσει ο κ. Χρυσόγονος, ότι «την πολιτική ευθύνη την έχει ο υπουργός Άµυνας, ειδικά τη στιγµή που είναι και κυβερνητικός εταίρος».
Ερωτηµατικά ως προς τον κ. Καµµένο
Ο απόστρατος αξιωµατικός του Π.Ν. κ. Σταµάτης, στη µήνυσή του θέτει ορισµένα ερωτήµατα προς τους εισαγγελείς που θα διενεργήσουν την έρευνα. Ερωτήµατα που αφορούν τις ενέργειες του κ. Καµµένου. Ενδεικτικά, ο απόστρατος αξιωµατικός του Π.Ν. ερωτά:
«Σε µια χρονική περίοδο (2015) που τα ταµειακά διαθέσιµα του ∆ηµοσίου έχουν σχεδόν εξαντληθεί και στην κυβέρνηση αµφιταλαντεύονται από το δίληµµα αν θα πληρωθούν µισθοί και συντάξεις ή οι δόσεις προς τους δανειστές, σε µια περίοδο τροµακτικής οικονοµικής στενότητας, που το Ελληνικό ∆ηµόσιο αναζητά εναγωνίως κονδύλια για να πληρώσει µισθούς και συντάξεις δεσµεύοντας καταθέσεις ∆ΕΚΟ, ή και τα διαθέσιµα των περιφερειών, τη δεδοµένη στιγµή που έψαχνε η κυβέρνηση να βρει 200 εκατοµµύρια για την ανθρωπιστική κρίση και τους ανθρώπους που βρισκόντουσαν στα όρια της απόλυτης φτώχειας, κάποιοι αποφάσισαν να πετάξουν 500 εκατοµµύρια σε µια προφανώς µη αναγκαία και επιβλαβή συµφωνία εκσυγχρονισµού υπέργηρων αεροσκαφών».
Στην 31 σελίδων µηνυτήρια αναφορά του ο πρώην αξιωµατικός του Π.Ν., αφού προηγουµένως παραθέτει σωρεία στοιχείων, υπογραµµίζει: «Όπως λοιπόν αποδεικνύεται πλέον περίτρανα, ούτε επιτακτική ανάγκη ήταν ο εκσυγχρονισµός των P-3Β, ούτε ήταν η καλύτερη επιλογή» και προσθέτει: «Η συγκεκριµένη απόφαση και η εκταµίευση λήφθηκαν µέσα σε συνθήκες οιονεί δηµοσιονοµικής χρεοκοπίας και οξείας οικονοµικής κρίσης των πολιτών, σε µία περίοδο που οι πολίτες µάτωναν για να κλείσουν τα ελλείµµατα».
Ο κ. Σταµάτης, απευθυνόµενος στην κυρία Αδειλίνη, υπογραµµίζει: «Θα πρέπει να αποδοθούν οι ευθύνες για την εξόφθαλµα και αποδεδειγµένα πλέον επιβλαβή για το Ελληνικό ∆ηµόσιο σύµβαση µε ανάδοχο την εταιρεία Lockheed για την εκτέλεση των εργασιών εκσυγχρονισµού και την αναβάθµιση των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P3 του ΠΝ» και συνεχίζει: «Υπήρξε αδιαµφισβήτητα επιβλαβής η σύµβαση, αφού αν και έχει από το 2020 εξοφληθεί πλήρως, ούτε ένα αεροσκάφος σήµερα, το 2024, δεν είναι επιχειρησιακά έτοιµο να πετάξει!».
Σε άλλο σηµείο της µηνυτήριας αναφοράς ο κ. Σταµάτης υπογραµµίζει:
«Στη συγκεκριµένη περίπτωση, άγνωστοι σε εµένα αξιωµατούχοι, που συνέταξαν και συνυπέγραψαν τα ανωτέρω έγγραφα µε σκοπό την κατάρτιση της επιβλαβούς σύµβασης, εις πλήρη γνώση τους ότι αδικαιοπραγούσαν, τέλεσαν τα αδικήµατα και µάλιστα µε εγγύτατο νοµικό χαρακτηρισµό, τόσο κατά την αντικειµενική, όσο και κατά την υποκειµενική τους υπόσταση».
