Τουλάχιστον 600 τάνκερ μυστηριώδους προελεύσεως διασχίζουν τις θάλασσες «κάτω από τα ραντάρ», μεταφέροντας ρωσικό αργό, παρακάμπτοντας τις δυτικές κυρώσεις. Είναι ο λεγόμενος «μαύρος στόλος» του Πούτιν, αξίας 2,2 δισ. δολαρίων, που αποτελείται από δεξαμενόπλοια αγνώστου ιδιοκτησίας, τα οποία μεταφέρουν πετρέλαιο και άλλα καύσιμα διατηρώντας «ζωντανή» τη ροή των εξαγωγών της Ρωσίας.
Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ του CNN, αυτός ο μυστηριώδης στόλος αυξάνεται διαρκώς, ενώ ακόμα και όσοι παρακολουθούν επαγγελματικά τις διαδρομές πλοίων στους ωκεανούς δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν την ταυτότητα των δεξαμενόπλοιων.
Στελέχη της βιομηχανίας πετρελαίου εκτιμούν ότι «σκιώδης» στόλος αριθμεί σήμερα περί τα 600 τάνκερ ή περίπου το 10% του συνολικού αριθμού των μεγάλων δεξαμενοπλοίων που πλέουν σε όλο τον κόσμο.
«Γκρίζοι παίκτες»
Η ιδιοκτησία και διαχείριση των περισσότερων από αυτά είναι ένα μυστήριο, καθώς το εμπόριο του ρωσικού πετρελαίου έχει γίνει μια περίπλοκη επιχείρηση. Μετά τις κυρώσεις, πολλές δυτικές εταιρείες αποσύρθηκαν από τις μεταφορές ρωσικού πετρελαίου, αλλά νέοι «γκρίζοι παίκτες έσπευσαν·να μπουν στην αγορά», γράφει το CNN. Κάποιοι από αυτούς αγόρασαν πλοία από Ευρωπαίους και άλλοι πήραν γερασμένα πλοία που υπό διαφορετικές συνθήκες θα είχαν διαλυθεί για σκραπ.
Ο στόλος των «γκρίζων πλοίων» κινείται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εντοπίζεται από τα ραντάρ, την τεχνολογία που υπάρχει για την ταυτοποίηση και τον εντοπισμό των πλοίων. Και αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία για τη Μόσχα, στην προσπάθειά της να αποφύγει τη συνεργασία με πλοιοκτήτες από τη Δύση και να ξεπεράσει έτσι τις κυρώσεις για το ρωσικό αργό και τα προϊόντα διύλισης, όπως το ντίζελ.
Σύμφωνα με χα στοιχεία της Lloyds Intelligence, το 34% των δεξαμενόπλοιων τα οποία έπιασαν σε βασικά ρωσικά λιμάνια εξαγωγής πετρελαίου της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας, μετά την παράταση των κυρώσεων στις 5 Δεκεμβρίου, είτε έχουν άγνωστους ιδιοκτήτες είτε είχαν δραστηριοποιηθεί στο παρελθόν σε εμπορία πετρελαίου στη Βενεζουέλα ή στο Ιράν, χώρες στις οποίες έχουν επίσης επιβληθεί κυρώσεις. Τα περισσότερα τέτοια τάνκερ πλέουν μέσω της Μεσογείου και της διώρυγας του Σουέζ προς προορισμούς στην Ινδία και τη Νοτιοανατολική Ασία.
Ασιάτες αγοραστές
Καθώς Ευρώπη προσπαθεί να απεξαρτηθεί από τη ρωσική ενέργεια, εμφανίζονται νέοι αγοραστές στην Ασία. Η Κίνα αύξησε τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στα 1.900.000 βαρέλια την ημέρα το 2022, ενώ η Ινδία αύξησε σε ακόμα πιο εντυπωσιακό ποσοστό τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, φτάνοντας τα 900.000 βαρέλια την ημέρα. Οι εξαγωγές στην Τουρκία, που είναι άλλος ένας μεγάλος πελάτης της Ρωσίας, έχουν επίσης αυξηθεί σημαντικά.
Με τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου να γίνεται τώρα σε πιο μακρινούς προορισμούς, όπως Κίνα και Ινδία, η Ρωσία χρειάζεται τετραπλάσια ναυτιλιακή δυνατότητα για τη μεταφορά αργού, σε σχέση με τις ανάγκες πριν από την εισβολή στην Ουκρανία.
Αποτέλεσμα είναι να πωλούνται κάθε μήνα 20-25 πλοία για να ενταχθούν στον σκιώδη στόλο, σύμφωνα με εκτιμήσεις εταιρειών εμπορίας πετρελαίου. Η Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση Global Witness υπολογίζει ότι στο ένα τέταρτο των πωλήσεων δεξαμενόπλοιων μεταξύ Φεβρουάριου 2022 και Ιανουάριου 2023 εμπλέκονται άγνωστοι αγοραστές, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι αγοραστές φέρεται, μάλιστα, να απέκτησαν τα τάνκερ σε υπέρογκες τιμές.
ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΝΑΡΚΕΣ «ΑΟΡΑΤΕΣ» ΚΑΙ ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΕΣ
Στο όλο ζήτημα προκύπτουν και θέματα ασφάλειας, αφού πολλά από τα σκάφη του «σκοτεινού στόλου» πιστεύεται ότι είναι «γερασμένα». Τώρα, περισσότερα από αυτά τα παλιά σκάφη, που πιθανώς δεν συντηρούνται όπως θα έπρεπε, κάνουν ταξίδια σε όλο τον κόσμο. «Η πιθανότητα να υπάρξει μεγάλη διαρροή ή ατύχημα αυξάνεται μέρα με τη μέρα, καθώς μεγαλώνει αυτός στόλος», είπε μια πηγή στο CNN.
Από εμπορικής απόψεως, τα πλοία είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν ασφάλιση προστασίας και αποζημίωσης (Ρ&Ι- Protection and Indemnity), η οποία καλύπτει απαιτήσεις ευθύνης έναντι τρίτων, συμπεριλαμβανομένων περιβαλλοντικών ζημιών και τραυματισμών.
Αλλά τα Ρ&Ι clubs ανακοίνωσαν ότι από την 1η Ιανουαρίου δεν θα είναι πλέον σε θέση να προσφέρουν κάλυψη για έκθεση σε κίνδυνο πολέμου σε Ρωσία, Ουκρανία Λευκορωσία.
Οι ακυρώσεις αυτές θα αυξήσουν το κόστος της λειτουργίας των πλοίων, ενώ ορισμένα τάνκερ ενδέχεται να πλέουν ανασφάλιστα._
