Η αύξηση των εξαγωγών, ώστε το 2027 να ανέλθουν στο 60% του ΑΕΠ, και η προσέλκυση νέων επενδύσεων αποτελούν την πεμπτουσία του «Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Εξωστρέφειας (ΕΣΣΕ) 2024» του υπουργείου Εξωτερικών.
Το σχέδιο, η υλοποίηση του οποίου υπερβαίνει το τρέχον έτος (επικαιροποιείται κάθε έτος), δομείται σε τρεις στρατηγικούς στόχους, οι οποίοι «διακλαδώνονται» συνολικά από 15 παρεμβάσεις ανά τομέα πολιτικής – στόχευσης. Άλλωστε, όπως επισημαίνει ο υφυπουργός για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια, Κώστας Φραγκογιάννης, το ΕΣΣΕ διακρίνεται τόσο για το πλήθος και το εύρος δραστηριοποίησης -645 προγραμματιζόμενες δράσεις- όσο και για τη στρατηγική στόχευση (ειδικές αγορές και χώρες).
Σύμφωνα με τον ίδιο, κατά το 2024, η οικονομική διπλωματία, με οχήματα την Enterprise Greece και την Export Credit Greece, θα συνεχίσει να διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην προώθηση των εξαγωγών και την προσέλκυση επενδύσεων, την ανάπτυξη εμπορικών δικτύων και επαφών, την ψηφιοποίηση και απλούστευση των διαδικασιών. Απώτερος στόχος η ενίσχυση του διεθνούς αποτυπώματος της χώρας και η ανάδειξή της σε πυλώνα σταθερότητας και ανάπτυξης στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Σε κάθε περίπτωση, το ΕΣΣΕ 2024 αναδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο της διμερούς, ευρωπαϊκής και πολυμερούς οικονομικής συνεργασίας για την περαιτέρω εδραίωση της χώρας μας σε παραδοσιακούς εμπορικούς εταίρους και την προσέγγιση νέων αναδυόμενων αγορών, όπως Νοτιοανατολική Ασία, Κεντρική και Λατινική Αμερική και Υποσαχάρια Αφρική.
Η επιτυχής υλοποίηση του ΕΣΣΕ, στο σύνολό του, αποτελεί, πάντως, ένα πολύ κρίσιμο στοίχημα, καθώς οι διεθνείς συνθήκες κάθε άλλο παρά ιδανικές είναι. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κρίση στη Μέση Ανατολή, η γενικότερη διεθνής αστάθεια και οι περιορισμένοι ρυθμοί ανάπτυξης, ιδίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδεχομένως να μην επιτρέψουν στη χώρα μας να επιτύχει τον στόχο των εξαγωγών έως το 2027 που θέτει το ΕΣΣΕ. Άλλωστε, οι επιδόσεις των εξαγωγών, το πρώτο πεντάμηνο του έτους, λόγω των παραπάνω συνθηκών, δεν ήταν οι αναμενόμενες. Οι στρατηγικοί στόχοι του ΕΣΣΕ είναι οι εξής:
1 Ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο
Όπως αναφέρεται στο ΕΣΣΕ, το υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια υπουργεία, με ένα εκτεταμένο πρόγραμμα συμμετοχών σε ομάδες εργασίας και επιτροπές, συνέδρια, συνόδους κορυφής της Ε.Ε., περιφερειακών και διεθνών οργανισμών, προασπίζουν τα ελληνικά συμφέροντα και συμβάλλουν ενεργά στην ενίσχυση του γεωπολιτικού και γεωοικονομικού ρόλου της Ελλάδας. Το 2024, επισημαίνονται, ενδεικτικά, οι εξής τρεις τομεακές παρεμβάσεις:
1.1 Περιφερειακή οικονομική συνεργασία:
• Ανάληψη Προεδρίας Πρωτοβουλίας Αδριατικής – Ιονίου (Π.Α.Ι.).
•Ανάληψη Προεδρίας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Μακροπεριφέρειας Αδριατικής – Ιονίου (EUSAIR).
• Ανάληψη Προεδρίας Δικτύου Πανεπιστημίων Αδριατικής – Ιονίου (UniAdrion).
• Συμμετοχή στη Σύνοδο Κορυφής της Πρωτοβουλίας Τριών Θαλασσών.
• Συμμετοχή στη Σύνοδο για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις και στην ετήσια συνάντηση Ενεργειακών Πλατφορμών της Ένωσης για τη Μεσόγειο.
• Διοργάνωση Υπουργικής Συνάντησης Πρωτοβουλίας Central and South EasternEurope Energy Connectivity (CESEC) στην Αθήνα.
• Ανάληψη διοργάνωσης του Περιφερειακού Συνεδρίου για τη Μεσογειακή Υδατοκαλλιέργεια της Γενικής Επιτροπής Αλιείας για τη Μεσόγειο του Διεθνούς Οργανισμού Η.Ε. Γεωργίας & Τροφίμων(FAO).
• Συμμετοχή στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ).
•Συνεδρίαση EUMED_9 σε υπουργικό επίπεδο, με πρωτοβουλία Ελλάδος, με αντικείμενο τα θέματα Γεωργίας και Αλιείας.
• Συμμετοχή σε ομάδα εμπειρογνωμόνων Ε.Ε. για έλεγχο Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (Καν.2019/452) – Θέσπιση πλαισίου για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
1.2 Διεθνής οικονομική συνεργασία:
Ανάληψη διοργάνωσης της Διεθνούς Διάσκεψης «Our Ocean Conference», που στοχεύει στην αντιμετώπιση και προώθηση απτών δεσμεύσεων σε τομείς όπως η κλιματική αλλαγή, η βιώσιμη αλιεία, η γαλάζια οικονομία, οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, η θαλάσσια ασφάλεια και ρύπανση.
• Συμμετοχή στη 13η Υπουργική Διάσκεψη Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), με κύριο αντικείμενο την επανεξέταση της λειτουργίας του πολυμερούς εμπορικού συστήματος, βάσει κανόνων, και τον μελλοντικό ρόλο του ΠΟΕ.
• Συμμετοχή στην Υπουργική Διάσκεψη (Assembly) του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA).
• Συμμετοχή στο διοικητικό συμβούλιο του Διεθνούς Οργανισμού IBTTA (International Bridges and Tunnels Turnpike Association).
• Συμμετοχή στην Εκτελεστική Επιτροπή του Διεθνούς Γραφείου Εκθέσεων, με κύριο αντικείμενο, το 2024, την πορεία υλοποίησης της Παγκόσμιας Έκθεσης Expo 2025 Osaka Kansai και της Ειδικής Έκθεσης Expo 2027 Belgrade.
• Προώθηση ελληνικών υποψηφιοτήτων σε διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς.
1.3 Πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της εξωστρέφειας:
• Διοργάνωση Ημερίδας για Αναπτυξιακή Στρατηγική Ε.Ε. Global Gateway.
• Διοργάνωση Ημερίδας για δυνατότητες πρόσβασης ελληνικών επιχειρήσεων στο Σύστημα Προμηθειών της Παγκόσμιας Τράπεζας
2 Ανάδειξη οικονομικής και εμπορικής θέσης της χώρας σε διμερές επίπεδο
Ως προς την ανάδειξη της οικονομικής και εμπορικής θέσης της χώρας σε διμερές επίπεδο έχουν τεθεί σε εφαρμογή οι παρακάτω εννέα παρεμβάσεις:
2.1 Ενίσχυση διμερούς οικονομικής συνεργασίας:
Ενίσχυση διμερών οικονομικών συνεργασιών μέσω σύγκλησης Μεικτών Διυπουργικών Επιτροπών, Ομάδων Εργασίας και λοιπών θεσμικών οργάνων διμερούς οικονομικής συνεργασίας, επίσημων επισκέψεων επαφών και διεύρυνσης του πλαισίου συνεργασίας μεταξύ υπουργείων και δημόσιων φορέων της Ελλάδος με αντίστοιχους του εξωτερικού. Οι γεωγραφικές περιοχές χώρες στόχευσης είναι οι παρακάτω:
• Ευρώπη: Βουλγαρία, Γερμανία, Κύπρος, Μολδαβία, Ουκρανία, Τουρκία.
• Δυτικά Βαλκάνια: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο (*) , Μαυροβούνιο, Σερβία.
• Μέση Ανατολή – Βόρεια Αφρική: Αίγυπτος, Αλγερία, Ιορδανία, Ιράκ, Ισραήλ, Κουβέιτ, Λιβύη, Σαουδική Αραβία.
• Βόρεια Αμερική: ΗΠΑ, Καναδάς.
• Κεντρική και Νότια Αμερική: Αργεντινή.
• Ασία: Βιετνάμ, Ιαπωνία, Ινδονησία, Κίνα, Ν. Κορέα.
• Ωκεανία: Αυστραλία.
2.2 Προσέλκυση επενδύσεων:
Στόχος , η προσέλκυση περισσότερων και ποιοτικότερων επενδύσεων που θα συμβάλουν στην επιτάχυνση της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, στην αύξηση της απασχόλησης και την μακροπρόθεσμη ευημερία. Οι γεωγραφικές περιοχές χώρες στόχευσης είναι οι παρακάτω:
•Ευρώπη: Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ουκρανία, Πολωνία, Τουρκία.
• Δυτικά Βαλκάνια: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο (*).
•Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική: Αίγυπτος, ΗΑΕ, Ιορδανία, Μαρόκο, Σαουδική Αραβία.
• Βόρεια Αμερική: ΗΠΑ, Καναδάς.
•Ασία: Ινδία, Κίνα.
2.3 Ενίσχυση εξαγωγών:
Στόχος είναι η αύξηση των εξαγωγών της χώρας στο 60% του ΑΕΠ έως το 2027, μέσω της ενίσχυσης της θέσης των ελληνικών προϊόντων σε παραδοσιακές και νέες αγορές, όπως ΝΑ Ασία, Λ. Αμερική, Αφρική. Στο πλαίσιο αυτό θα επιδιωχθεί:
• Ανάπτυξη νέων αγορών για τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες.
• Επιλογή κυριότερων εξαγωγικών κλάδων για υποστήριξη, όπως φάρμακα, προϊόντα αλουμινίου και χαλκού, αγροδιατροφικά προϊόντα και ποτά, δομικά υλικά, χρώματα.
• Καθορισμός και υποστήριξη εξαγωγικών υπηρεσιών, όπως τεχνικά έργα, τεχνολογίες ανακύκλωσης και προστασίας περιβάλλοντος, ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες, έργα ενεργειακής αναβάθμισης και χρήσης ανανεώσιμων πηγών, χρηματοπιστωτικός τομέας, παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού.
Οι γεωγραφικές περιοχές χώρες στόχευσης είναι οι εξής:
• Ευρώπη: Αυστρία, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία , Ιταλία, Κύπρος, Νορβηγία, Ολλανδία, Πολωνία, Ρουμανία, Τουρκία, Χώρες Βαλτικής.
• Δυτικά Βαλκάνια: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Σερβία.
• Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική: Αίγυπτος, Αλγερία, ΗΑΕ, Ιορδανία, Ισραήλ, Λίβανος, Σαουδική Αραβία.
•Βόρεια Αμερική: ΗΠΑ, Καναδάς.
• Κεντρική και Νότια Αμερική: Αργεντινή, Βραζιλία, Μεξικό.
• Ασία: Βιετνάμ, Ιαπωνία, Ινδία, Ινδονησία, Κίνα, Μαλαισία, Ν. Κορέα, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη.
• Υποσαχάρια Αφρική: Γκάνα, Κένυα, Ν. Αφρική.
• Ωκεανία: Αυστραλία.
2.4 Ανάληψη τεχνικών/περιβαλλοντικών έργων:
Στο κεφάλαιο αυτό θα επιδιώκεται η υποστήριξη ελληνικών εταιρειών για την ανάληψη έργων υποδομών ανακύκλωσης / προστασίας περιβάλλοντος. Οι γεωγραφικές περιοχές χώρες στόχευσης είναι:
• Ευρώπη: Βουλγαρία, Γαλλία, Τουρκία.
• Δυτικά Βαλκάνια: Βόρεια Μακεδονία.
• Βόρεια Αμερική: Καναδάς.
• Ασία: Ινδονησία.
2.5 Διεθνή δίκτυα ενέργειας και ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού:
Οι γεωγραφικές περιοχές χώρες στόχευσης είναι:
• Ευρώπη: Βουλγαρία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία.
• Δυτικά Βαλκάνια: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία.
• Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική: Αίγυπτος, Αλγερία, ΗΑΕ.
•Ασία: Ιαπωνία.
2.6 Μεταφορά τεχνολογίας/τεχνογνωσίας:
Οι γεωγραφικές περιοχές χώρες στόχευσης είναι οι παρακάτω:
• Ευρώπη: Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ρουμανία, Χώρες Βαλτικής.
• Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική: Αίγυπτος, Λίβανος.
• Βόρεια Αμερική: ΗΠΑ.
• Ασία: Ιαπωνία.
2.7 Διεθνή δίκτυα μεταφορών και εφοδιαστικές αλυσίδες:
Το κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνει την ανάπτυξη διεθνών συνδέσεων Ελλάδος, διευκόλυνση τελωνειακών διαδικασιών, επέκταση Green Lanes.
Οι γεωγραφικές περιοχές/χώρες στόχευσης είναι:
• Ευρώπη: Βουλγαρία, Γερμανία, Ισπανία, Ρουμανία, Τουρκία.
• Δυτικά Βαλκάνια: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία.
2.8 Τουριστική συνεργασία:
Σε ό,τι αφορά την τουριστική συνεργασία, οι γεωγραφικές περιοχές/χώρες στόχευσης είναι:
• Ευρώπη: Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Κύπρος.
• Δυτικά Βαλκάνια: Βόρεια Μaκεδονία.
• Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική: Αλγερία, ΗΑΕ.
• Βόρεια Αμερική: ΗΠΑ, Καναδάς.
• Κεντρική και Νότια Αμερική: Αργεντινή, Βραζιλία.
• Ασία: Ιαπωνία, Ινδία, Κίνα, Ν. Κορέα, Σιγκαπούρη.
• Ωκεανία: Αυστραλία.
2.9 Αναπτυξιακή συνεργασία με χώρες γεωπολιτικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα:
Οι γεωγραφικές περιοχές/χώρες στόχευσης είναι οι εξής:
• Ευρώπη: Μολδαβία.
• Δυτικά Βαλκάνια: Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο (*).
• Μ. Ανατολή και Βόρεια Αφρική: Αίγυπτος, Ιορδανία, Ιράκ, Λιβύη.
•Υποσαχάρια Αφρική: Κένυα
3 Ενίσχυση δομών εξωστρέφειας
Σχετικά με την ενίσχυση των δομών εξωστρέφειας, οι δράσεις υλοποιούνται στο πλαίσιο τριών κύριων παρεμβάσεων:
3.1 Μεταρρυθμίσεις Δομών Εξωστρέφειας – Γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων(ΟΕΥ):
Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα εξής:
• Ενίσχυση Προγράμματος Επιμόρφωσης Στελεχών Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων με νέα εργαλεία, αναβάθμιση ειδικών γνώσεων και δεξιοτήτων, με στόχο την αποτελεσματικότερη προώθηση των εξαγωγών και προσέλκυση επενδύσεων.
• Αναδιάρθρωση Γραφείων ΟΕΥ με βάση την προτεραιότητα του στρατηγικού στόχου ανάδειξης της οικονομικής και εμπορικής θέσης της χώρας σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.
• Ενίσχυση σύνθεσης Γραφείων ΟΕΥ με βάση τις προτεραιότητες των αγορών στόχων.
• Εφαρμογή του προτύπου του ισχύοντος Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας (ΣΔΠ-ΙSΟ) -Πιστοποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών από τα Γραφεία ΟΕΥ Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise
Greece – EG).
• Ολοκλήρωση μεταρρύθμισης σε θεσμικό επίπεδο.
•Υλοποίηση διοικητικής και λειτουργικής μεταρρύθμισης.
• Ενίσχυση δομής υπηρεσιών εξυπηρέτησης εξαγωγικών επιχειρήσεων και πλήρης εφαρμογή – Helpdesk Ελληνική Εταιρεία Εξαγωγικών Πιστώσεων (Export Credit Greece – ECG).
• Αξιοποίηση βέλτιστων πρακτικών για τον εκσυγχρονισμό του οργανισμού – Υλοποίηση μεταρρυθμίσεων.
• Ανάπτυξη νέας πληροφοριακής υποδομής.
• Διεύρυνση χαρτοφυλακίου με νέα χρηματοδοτικά προγράμματα ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων.
3.2 Εργαλεία υποστήριξης εξωστρέφειας:
• Ψηφιοποίηση δικτύου Οικονομικής Διπλωματίας.
• Ψηφιακή Ακαδημία Εξαγωγέων.
• Υπηρεσία Εξυπηρέτησης εξαγωγέων (helpdesk).
• Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Εξωστρέφειας ως οδικός χάρτης δράσεων.
3.3 Συνέργειες δημοσίων και ιδιωτικών φορέων ενίσχυση εξωστρέφειας:
• Σύγκληση Συμβουλίου Εξωστρέφειας ανά τρίμηνο.
• Διευκόλυνση εμπορίου – Σύγκληση Κυβερνητικής Επιτροπής και Ομάδας Εργασίας.
• Επέκταση της πρωτοβουλίας Green Lanes στα Δυτικά Βαλκάνια.
• Ενίσχυση συνεργασιών με θεσμικούς φορείς.
• Διοργάνωση ημερίδων για ενημέρωση επιχειρηματικών φορέων.
