Τρόπους καλύτερης διαχείρισης και βιώσιμης ανάπτυξης της κρουαζιέρας στην Ελλάδα, λόγω της σημαντικής αύξησης του τουρισμού, προσπαθεί να βρει η βιομηχανία του κλάδου.
Μάλιστα, οι επίσημοι φορείς της κρουαζιέρας προχωρούν σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, μετά και την αναφορά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Bloomberg ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο από του χρόνου να τεθούν περιορισμοί στα κρουαζιερόπλοια που επισκέπτονται τα πιο δημοφιλή νησιά της Ελλάδας.
Ήδη η εκπρόσωπος της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας (CLIA) στην Ελλάδα, Μαρία Δεληγιάννη, είχε συνάντηση με τον δήμαρχο της Σαντορίνης Νικόλαο Ζώρζο αφού το συγκεκριμένο νησί αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς παγκοσμίως, όπου συμφώνησαν σε συγκεκριμένες προτάσεις και πρωτοβουλίες.
Μιλώντας στη «Ν» για το θέμα, ο εκπρόσωπος του Λιμενικού Ταμείου Θήρας, Γεώργιος Νομικός, υποστήριξε ότι η εφαρμογή του ανώτατου ορίου επισκεπτών κρουαζιέρας, που είναι 8.000 επιβάτες ημερησίως, θα εφαρμοστεί από το 2025, με βάση το 75% της πληρότητας των πλοίων, ενώ από το 2027 το όριο αυτό θα παραμείνει, αλλά με βάση το 100% της πληρότητας των πλοίων.
Αναφερόμενος στον μεγάλο όγκο τουριστών που δέχεται αυτή τη στιγμή το νησί, ανέφερε ότι εξετάζονται εναλλακτικοί τρόποι διάχυσής τους σε διαφορετικά σημεία, ενώ σχετικά με την καλύτερη εξυπηρέτηση των επιβατών κρουαζιέρας είπε ότι με βάση και την έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου εξετάζεται τρόπος προκειμένου να υπάρχει καλύτερη προσέγγιση των κρουαζιερόπλοιων στο νησί σε διαφορετικές ώρες και χρόνους απόπλου.
Πρόσθεσε επίσης ότι η Σαντορίνη αυτή τη στιγμή δέχεται αυξημένο αριθμό τουριστών.
Σημειώνεται ότι, μόνο τον Ιούνιο, στη Σαντορίνη πραγματοποιήθηκαν 118 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων, ενώ, σύμφωνα με στοιχεία της Marine Traffic, μετά την πανδημία, το 2023, στην Ελλάδα κινήθηκαν περισσότερα από 11.000 επιβατηγά πλοία, γεγονός που αντιστοιχεί σε αύξηση
14,77% των επισκέψεων κρουαζιερόπλοιων σε σχέση με το 2022.
Το μεγαλύτερο άλμα καταγράφηκε στη Σαντορίνη, καθώς η πόλη-λιμάνι σημείωσε τεράστια αύξηση κατά 25% το 2023, αφού υποδέχθηκε συνολικά 5.596 επιβατηγά πλοία.
Σε αναμονή
Την ίδια ώρα εκπρόσωποι του κλάδου της κρουαζιέρας σημείωσαν στη «Ν» ότι εκτός από ένα εθνικό σύστημα προγραμματισμού αφιξοαναχωρήσεων κρουαζιερόπλοιων για τη βελτίωση των υπηρεσιών του κλάδου στην Ελλάδα, αναμένουν να δουν αν τελικά θα εφαρμοστεί και η αναφορά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Bloomberg για τη διαδικασία υποβολής προσφορών από του χρόνου για θέσεις ελλιμενισμού κρουαζιερόπλοιων.
Σημειώνεται ότι η CLIA σχετικά με τη συγκεκριμένη πρόταση είχε αναφέρει σε επιστολή της προς τον πρωθυπουργό ότι κάτι τέτοιο ενέχει σοβαρό κίνδυνο στρέβλωσης του ανταγωνισμού των χρηστών λιμένων (ταχύπλοα, ακτοπλοϊκά, κρουαζιερόπλοια) και μεταξύ των ναυτιλιακών εταιρειών με διαφορετικά μέσα και πόρους.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων & Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ), Γιώργος Κουμπενάς, επανέλαβε την πρότασή του σχετικά με την ανάπτυξη εθνικού σχεδίου για τον κλάδο, με καταγραφή της δυνατότητας επισκεψιμότητας στις περιοχές προορισμού, ενώ σχετικά με το θέμα υποβολής προσφορών θέσεων για τα κρουαζιερόπλοια είπε ότι κάτι τέτοιο θα δημιουργήσει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Αποφάσεις
Εκπροσωπώντας την CLIA, η κ. Μαρία Δεληγιάννη και ο κ. Νίκος Μερτζανίδης, αντιπρόεδρος Λιμένων και Προορισμών, επισκέφτηκαν τη Σαντορίνη και συναντήθηκαν με τον δήμαρχο Θήρας, Νικόλαο Ζώρζο, τον πρόεδρο του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, Γεώργιο Νομικό, την πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, Γεωργία Νομικού, και τον ειδικό σύμβουλο του δημάρχου, Αναστάσιο Κονιδάρη.
Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να εργαστούν από κοινού για το βιώσιμο μέλλον της κρουαζιέρας στο νησί, αναγνωρίζοντας ότι η διαχείριση του τουρισμού κρουαζιέρας στο συγκεκριμένο νησί αποτελεί προτεραιότητα για τον κλάδο στην Ελλάδα, όπως περιγράφεται και στο Σχέδιο Δράσης της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας που παρουσιάστηκε πέρσι.
Η CLIA αναγνώρισε ότι η διαχείριση του τουρισμού κρουαζιέρας στη Σαντορίνη αποτελεί προτεραιότητα για τον κλάδο στην Ελλάδα.
«Όπως και στη Μύκονο, έτσι και στη Σαντορίνη έχουμε στηρίξει τις τοπικές προσπάθειες για την εφαρμογή ενός συστήματος κρατήσεων θέσεων ελλιμενισμού (berth management system), που θα πλαισιώνεται από μια διάφανη πολιτική ελλιμενισμού, με σαφείς κανόνες και κριτήρια» τόνισε η κ. Μαρία Δεληγιάννη.
Πρόσθεσε επίσης ότι «η Σαντορίνη είναι ένας ιδιαίτερος και εξαιρετικά δημοφιλής τόπος, και συμμεριζόμαστε την άποψη που εξέφρασε πρόσφατα ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, για τη σημασία της υπεύθυνης διαχείρισης του τουρισμού στο νησί».
Αναφερόμενη στα σημαντικά οφέλη του τουρισμού κρουαζιέρας στην ελληνική οικονομία, σημείωσε ότι το σχέδιο της CLIA αναγνωρίζει ότι αυτή η ανάπτυξη μπορεί να απαιτεί νέους τρόπους συνεργασίας, όπως προσαρμογές στα δρομολόγια ή στη λειτουργία των λιμανιών, καθώς και στενότερη συνεργασία για τη βελτίωση των πρακτικών τουριστικής διαχείρισης στους προορισμούς.
Τόνισε εξάλλου ότι οι παρεμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν την υιοθέτηση συστημάτων διαχείρισης θέσεων ελλιμενισμού σε τοπικό επίπεδο για τον καλύτερο σχεδιασμό των αφίξεων και αναχωρήσεων κρουαζιερόπλοιων, την ανάπτυξη λιμενικών υποδομών και θέσεων ελλιμενισμού για καλύτερο σχεδιασμό δρομολογίων, καθώς και το άνοιγμα νέων προορισμών.
Η πρώτη συνεργασία
«Παρότι πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητη μια ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των τουριστικών ροών στο νησί, χαιρόμαστε ιδιαίτερα που είμαστε οι πρώτοι που συνεργαζόμαστε με τον Δήμο Θήρας για το βιώσιμο μέλλον του τόπου» πρόσθεσε η ίδια.
«Χαιρόμαστε που ο Δήμος Θήρας συζήτησε και συμφώνησε με την CLIA τις λύσεις για τη βιώσιμη λειτουργία του κλάδου της κρουαζιέρας στη Σαντορίνη, με γνώμονα την προστασία της μοναδικότητας του τόπου μας και την εμπειρία του επιβάτη» τόνισε από την πλευρά του ο δήμαρχος Θήρας, Νικόλαος Ζώρζος.
Τι αναφέρει η έρευνα σχετικά με τη Σαντορίνη
ΣΥΜΦΩΝΑ με καθηγήτρια του τμήματος Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Μαρία Λεκάκου, μιας εκ των συντακτών της μελέτης, η Σαντορίνη αποτελεί έναν από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς κρουαζιέρας στη Μεσόγειο, η οποία υποδέχεται σημαντικό αριθμό επιβατών σε ετήσια βάση.
Το όριο των επιβατών κρουαζιέρας που ανέρχεται στα 8.000 ημερησίως μπορεί να εφαρμοστεί, αλλά υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, με ώρα αναχώρησης και άφιξης του πλοίου, αριθμό αποβίβασης επιβατών, διανυκτέρευσης αριθμό προσεγγίσεων κ.ά.
Όπως σημειώνει, η ιδιαιτερότητα του νησιού εντοπίζεται στη μη ύπαρξη κατάλληλων υποδομών και ανωδομών, με συνέπεια τα κρουαζιερόπλοια να αγκυροβολούν αρόδου και η μεταφορά των επιβατών να πραγματοποιείται μέσω tenders, ενώ ταυτόχρονα το υφιστάμενο λιμάνι εξυπηρετεί όλες τις δραστηριότητες επιβατηγών και εμπορευματικών μεταφορών.
Λόγω της χωρικής ιδιομορφίας του προορισμού και ταυτόχρονα της υψηλής επισκεψιμότητας, παρατηρούνται φαινόμενα συμφόρησης που επιδεινώνονται ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των ημερών όπου μεγάλος αριθμός κρουαζιερόπλοιων προσεγγίζει το νησί.
Όπως εξηγεί η κ. Λεκάκου, για τη φέρουσα ικανότητα της Σαντορίνης ακολουθήθηκε μια διαδικασία δύο σταδίων που περιλάμβανε τον ποιοτικό προσδιορισμό του περιεχομένου για κάθε βήμα του μοντέλου DPSIR (Driver-Pressures-State-ImpactResponse) που χρησιμοποιείται για τη διαχείριση περιβαλλοντικών προβλημάτων και το οποίο καταλήγει στην ανάδειξη συγκεκριμένων λύσεων διαχείρισης, και στο δεύτερο τη δημιουργία κατάλληλου συστήματος δεικτών παρακολούθησης και αναφοράς της δραστηριότητας.
Για την επίτευξη του σκοπού της έρευνας πραγματοποιήθηκε μια οργανωμένη διαδικασία διαβούλευσης, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ενσωματωθούν οι τοπικές στάσεις και αντιλήψεις σχετικά με τη δραστηριότητα της κρουαζιέρας στον προορισμό, στην οποία συμμετείχαν το σύνολο των εμπλεκομένων στον κλάδο.
Το πρώτο βήμα της προτεινόμενης προσέγγισης ήταν η εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης και ο προσδιορισμός των επαναλαμβανόμενων δραστηριοτήτων τόσο των κρουαζιερόπλοιων όσο και των επιβατών, που δημιουργούν συγκεκριμένες πιέσεις στο νησί.
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη περιέγραψαν τις τυπικές δραστηριότητες οι οποίες λαμβάνουν χώρα κατά την άφιξη και παραμονή ενός πλοίου, οι οποίες κατηγοριοποιήθηκαν κατά τον χρόνο άφιξης, αποβίβασης και αναχώρησης.
Οι κύριες επιπτώσεις που αναγνώρισαν και οι οποίες σε μεγάλο βαθμό προέρχονταν από το φαινόμενο της συγκέντρωσης, ήταν οι αλλαγές στην ποιότητα ζωής, η υποβάθμιση των υποδομών και οι αλλαγές στο αστικό και φυσικό περιβάλλον.
Σε επίπεδο λύσεων, μεταξύ άλλων, προτάθηκε η δημιουργία ενός συστήματος προγραμματισμού των αφίξεων των κρουαζιερόπλοιων με σκοπό την ομαλή κατανομή της κίνησης και των θέσεων αγκυροβολίας και η εφαρμογή ενός ημερήσιου ορίου αποδεκτών επιβατών/επισκεπτών προκειμένου να εξομαλυνθούν οι συγκεντρώσεις και ανισοκατανομές που καταγράφονταν ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της περιόδου αιχμής.
Προς την κατεύθυνση αυτή, αναπτύχθηκε μια εφαρμογή διαχείρισης των προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων, η οποία βασιζόμενη σε παραμέτρους που προέκυψαν από το μοντέλο DPSIR επιλέγει προσεγγίσεων τον βέλτιστο ανά ημέρα συνδυασμό , με στόχο να μην ξεπερνιέται το όριο της φέρουσας ικανότητας του προορισμού, αλλά και να κατανέμεται η υπερβάλλουσα κίνηση σε άλλα χρονικά διαστήματα εντός της εβδομάδας.
