Αποτελέσματα της Ενάλιας Αρχαιολογικής Έρευνας στους Φούρνους (2023)

Η έρευνα, επικεντρώθηκε στην ανασκαφή ενός ναυαγίου της πρώιμης βυζαντινής περιόδου

Τον Σεπτέμβριο του 2023 ολοκληρώθηκε η όγδοη ερευνητική περίοδος της Ενάλιας Αρχαιολογικής Έρευνας στο Αρχιπέλαγος των Φούρνων, που διεξάγεται από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας και την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ. Η έρευνα, επικεντρώθηκε στην ανασκαφή ενός ναυαγίου της πρώιμης βυζαντινής περιόδου (5ος – 6οςαιώνας μ.Χ.) που έχει εντοπιστεί στο ακρωτήριο Άσπρος Κάβος, σε μία από τις δυσπρόσιτες περιοχές των Φούρνων, σε έντονα επικλινή, αμμώδη βυθό και σε βάθος 43-49 μέτρων.

Αμφορέας από ναυάγιο του 8ου μ.Χ. αιώνα

Το ναυάγιο αυτό ανασκάπτεται συστηματικά από το 2021 και έχει επιλεγεί προς εντατική διερεύνηση, λόγω του εξαιρετικά ενδιαφέροντος ετερογενούς φορτίου που φέρει.

Ανασκαφή στους αμμοθύλακες ύπερθεν του ναυαγίου

Η έρευνα του 2023 επικεντρώθηκε στον περιφερειακό καθαρισμό της δυτικής, ρηχότερης νπλευράς του ναυαγίου από τις αποθέσεις άμμου, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των κατολισθήσεων στον χώρο του ναυαγίου, λόγω της έντονης κλίσης του βυθού.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας, η οποία αντιμετώπισε πολλαπλές δυσκολίες, λόγω αντίξοων καιρικών συνθηκών, στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν 170 ομαδικές καταδύσεις και απομακρύνθηκαν 15 περίπου κυβικά μέτρα επιχώσεων, αποκαλύπτοντας μία εκτενή διασπορά φορτίου στη ρηχή πλευρά του ναυαγίου, κυρίως από συστοιχίες πινακίων. Η διασπορά των ευρημάτων στον βυθό φαίνεται να υποδηλώνει μία μερική απώλεια φορτίου, πριν το πλοίο βυθιστεί και καταλήξει στην τελική θέση απόθεσης, στη ζώνη των 40-50 μέτρων.

Φωτογραφική αποτύπωση του ναυαγίου

Η ανελκυσθείσα επιτραπέζια κεραμική υπήρξε ιδιαίτερα διαφωτιστική, ως προς την ακριβέστερη χρονολογική ένταξη του ναυαγίου, που μπορεί πλέον με ασφάλεια να χρονολογηθεί μεταξύ των ετών 480 και 520 μ.Χ., πιθανότατα επί των ετών του αυτοκράτορα Αναστασίου Α’  (491 – 518 μ.Χ.), γνωστού από τις ιστοριογραφικές πηγές, κυρίως, για τις φορολογικές και νομισματικές του μεταρρυθμίσεις, που ενίσχυσαν τα ταμεία του κράτους και επέτρεψαν την επεκτατική πολιτική των αυτοκρατόρων του 6ου αιώνα.

Ανέλκυση λίθινου στύπου από τα 45 μέτρα

Παράλληλα με την ανασκαφή στο ναυάγιο, πραγματοποιήθηκαν ανελκύσεις ευρημάτων από τρία ακόμα ναυάγια του αρχιπελάγους των Φούρνων, τα οποία προορίζονται για τη μουσειακή τους έκθεση στο υπό σύσταση Αρχαιολογικό Μουσείο των Φούρνων. Στα ευρήματα αυτά συμπεριλαμβάνονται ένας γιγάντιος στύπος άγκυρας αρχαϊκών χρόνων και αμφορείς από ναυάγια του 6ουαι. π.Χ. και 7ου και 8ου αι. μ.Χ.

Η δυτική πλευρά του ναυαγίου

Μία εξίσου σημαντική παράμετρος της έρευνας ήταν η εκπαίδευση εννέα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στις μεθόδους και πρακτικές της ενάλιας αρχαιολογίας, αποκομίζοντας σημαντική εμπειρία για την επαγγελματική κατάρτιση και μετέπειτα εξέλιξή τους. Τη γενική διεύθυνση της έρευνας είχε ο επίκουρος καθηγητής ενάλιας αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Γιώργος Κουτσουφλάκης και ο αρχαιολόγος της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων Διονύσιος Ευαγγελιστής. Την έρευνα πλαισίωσε προσωπικό 30 δυτών από διαφορετικές ειδικότητες (αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, συντηρητές αρχαιοτήτων, επαγγελματίες δύτες, φωτογράφοι, φοιτητές).

Αποτύπωση ναυαγίου 15 με υποθετική αναπαράσταση της απόθεσης του πλοίου στο βυθό

Η έρευνα υποστηρίχτηκε οικονομικά, υλικοτεχνικά και με ανθρώπινο δυναμικό από τον Δήμο Φούρνων/Κορσεών, τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, το Καθίδρυμα «Κορσεαί» και τις εταιρείες Hellenic Seaways, Seiko Japan, Scubapro USA και Σκλαβενίτης Ικαρίας – Γ. Τσούνης. Θερμές Ευχαριστίες οφείλονται στον Δήμαρχο Φούρνων – Κορσεών Δημήτριο Καρύδη και στον Γενικό Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής Μανώλη Κουτουλάκη.

Share:

Facebook
Twitter
WhatsApp
Email

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αλλάζει όψη το λιμάνι της Σούδας – Τα σχέδια για τον νέο σταθμό επιβατών

Την εικόνα των σχεδίων που δηµοσιεύονται σήµερα στα “Χ.ν.” θα έχει ο σταθµός επιβατών στο λιµάνι της Σούδας όταν ολοκληρωθεί. Σηµειώνεται πως το έργο έχει ενταχθεί στο “Ταµείο Ανάκαµψης” και ο διαγωνισµός ξεκίνησε µε τους ενδιαφερόµενους να µπορούν να καταθέσουν τις

Αδυναμία πληρωμής ή ετοιμάζουν κατάργηση;

Μετρώντας αντίστροφα για να “αποχαιρετήσουμε” το 2024, στο τέλος του έτους θα συμπληρωθούν 2 χρόνια κατά τα οποία παραμένει απλήρωτο το μεταφορικό ισοδύναμο στις επιχειρήσεις των νησιών μας. Την ίδια ώρα προκαλούν θυμηδία οι πομπώδεις εξαγγελίες της ηγεσίας του Υπουργείου

Ποια πλοία δεν κινδυνεύουν από τους Χούθι

Τουλάχιστον το 15% των πλοίων που σήμερα αλλάζουν πορεία και χαράσσουν ρότα γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας θα μπορούσαν να επιστρέψουν με ασφάλεια στην Ερυθρά Θάλασσα με ελάχιστο κίνδυνο, σύμφωνα με τον ναυτικό διοικητή της επιχείρησης «Aspides», τον

Ένατο το νηολόγιο της Ελλάδας στο top-10, αλλά με… κράτει τις μηχανές

Αμετάβλητη παρέμεινε η πρώτη δεκάδα των κρατών που έχουν στη σημαία τους τον μεγαλύτερο στόλο πλοίων. Η χώρα μας, στην οποία έχουν έδρα περισσότερες από 600 ναυτιλιακές εταιρείες που ελέγχουν πάνω από 5.500 πλοία σε όρους νηολογίου, βρίσκεται στην ένατη

Μετάβαση στο περιεχόμενο