Το μεσημέρι της 18ης Νοεμβρίου, αστυνομικοί της νεοσύστατης Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος συνέλαβαν έξω από κατάστημα ταχυμεταφορών στην οδό Πατησίων τον 28χρονο Αλγερινό Mohamed F.., για παράνομη διακίνηση φαρμάκων από την Ελλάδα στη Γαλλία. Μ’ αυτόν τον τρόπο έκλεισε μια έρευνα που είχε ξεκινήσει σχεδόν δύο χρόνια νωρίτερα, τον Ιανουάριο του 2023, από το ΣΔΟΕ Αττικής σε συνεργασία με τις γαλλικές διωκτικές αρχές. Αντικείμενο αυτής ήταν η μαζική, παράνομη εξαγωγή αντιεπιληπτικών χαπιών από φαρμακεία της Αθήνας προς το Παρίσι και άλλες πόλεις της Γαλλίας, όπου τα σκευάσματα καταναλώνονται ως ναρκωτικές ουσίες. Στο ενδιάμεσο, τον Μάρτιο του 2024, ΕΥΠ και Λιμενικό δέσμευσαν στο λιμάνι του Λαυρίου ένα παλιό αλιευτικό με Αιγύπτιους ναυτικούς, που ήταν φορτωμένο με 4 εκατομμύρια ιδίου τύπου αντιεπιληπτικά χάπια και είχε ως προορισμό του την Αλγερία. Όσα συνέβησαν τους τελευταίους 22 μήνες, διάστημα που διήρκεσε το κυνηγητό για το κύκλωμα της πρεγκαμπαλίνης, όπως ονομάζεται η δραστική ουσία των σκευασμάτων, κατέγραψε και φέρνει στο φως της δημοσιότητας η «Κ».
Δέματα στην Αμιάν
Η μυστηριώδης υπόθεση άρχισε να εκτυλίσσεται τον Ιανουάριο του 2023 με αφορμή την κατάσχεση στη Γαλλία χαρτοκιβωτίων με αντιεπιληπτικά χάπια και εμπορική επωνυμία Brieka των 300 mg. Για την υπόθεση ενημερώθηκε μέσω της γαλλικής πρεσβείας η επιχειρησιακή διεύθυνση του ΣΔΟΕ Αττικής. Μερικές ημέρες αργότερα, την 24η Ιανουαρίου 2023, κλιμάκιο της υπηρεσίας πήγε στις εγκαταστάσεις της εταιρείας ταχυμεταφορών απ’ όπου είχε γίνει η αποστολή των σκευασμάτων, στην οδό Πέτρου Ράλλη. Τα στελέχη της υπηρεσίας ζήτησαν να ενημερωθούν εάν υπήρχαν και άλλες κούτες έτοιμες για αποστολή υπό στοιχεία αποστολέα και παραλήπτη ίδια με εκείνα που αναγράφονταν στα χαρτοκιβώτια που είχαν δεσμεύσει οι γαλλικές αρχές. Η έρευνα απέδωσε καρπούς. Μέσα σε δέματα με δηλωμένο φορτίο «ρούχα» και τελικό προορισμό τη γαλλική πόλη Αμιάν, βόρεια του Παρισίου βρήκαν 17.600 αντιεπιληπτικά χάπια. Στα χαρτοκιβώτια υπήρχαν μόνο οι καρτέλες με τα χάπια και όχι οι συσκευασίες των φαρμάκων. Ελλείψει των ταινιών γνησιότητας, τα χάπια χαρακτηρίστηκαν από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων «ψευδεπίγραφα» – δηλαδή πλαστά και κατασχέθηκαν. Ερευνώντας την υπόθεση τα στελέχη του ΣΔΟΕ κατάφεραν να συγκεντρώσουν ορισμένες ενδιαφέρουσες και σημαντικές πληροφορίες.
Στη Γαλλία και άλλες χώρες του εξωτερικού, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου διαβιούν υπήκοοι χωρών του Μαγκρέμπ η πρεγκαμπαλίνη χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της ηρωίνης. Στον γαλλικό Νότο είναι διαδεδομένη ακόμη και ανάμεσα σε ανηλίκους, οι οποίοι διαπράττουν υπό την επήρειά της κλοπές, ληστείες κ.ά. Είναι εθιστική, γίνεται χρήση της είτε σε μορφή σκόνης είτε και ενδοφλέβια
προκαλώντας στον χρήστη αίσθημα χαλάρωσης και ευφορίας, ενώ είναι χαρακτηρισμένη ως ναρκωτική ουσία και χορηγείται με δίγραμμη συνταγή. Όχι όμως και στην Ελλάδα, όπου τα σκευάσματα πρεγκαμπαλίνης με εμπορικές επωνυμίες Lyrica και Brieka χορηγούνται με απλή
συνταγή και κοστίζουν 20 ευρώ το σκεύασμα αντί 70 ευρώ στη Γαλλία.
Στα ίχνη του διακινητή
Ακολουθώντας το νήμα της παράνομης διακίνησης, κλιμάκιο του ΣΔΟΕ πήγε στη φαρμακευτική εταιρεία στο Μαρούσι που παρασκευάζει τα αντιεπιληπτικά χάπια. Από έλεγχο στα αρχεία της εταιρείας προέκυψε ότι τα προς εξαγωγή χάπια που κατασχέθηκαν είχαν πωληθεί από τη «μαμά» εταιρεία σε φαρμακαποθήκη στην Καλλιθέα και από εκεί σε φαρμακείο επί της οδού Πατησίων. Δύο ημέρες αργότερα, το ΣΔΟΕ πέρασε το κατώφλι του φαρμακείου, με την υπεύθυνη αυτού να «ομολογεί» ότι όλα τα σκευάσματα -560 στο σύνολό τους- πουλήθηκαν στον ίδιο αλλοδαπό άνδρα, ο οποίος μάλιστα κατέβαλε σε μετρητά το ποσό των 8.000 ευρώ. Τις εβδομάδες που ακολούθησαν, το κλιμάκιο των ελεγκτών εντόπισε κι άλλα φαρμακεία στο κέντρο της Αθήνας που πωλούσαν χάπια πρεγκαμπαλίνης είτε χωρίς συνταγή είτε με τη χρήση πλαστών συνταγών που είχαν εκδοθεί στο όνομα αλλοδαπών υπηκόων, συχνά εν αγνοία τους. Αν και το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης θα έπρεπε να έχει εντοπίσει την απάτη αυτό δεν συνέβη, όπως επιβεβαίωσε επιβεβαίωσε στην «Κ» πηγή με γνώση του θέματος. Οι ανεξέλεγκτες πωλήσεις πρεγκαμπαλίνης άλλωστε ήταν ιδιαίτερα προσοδοφόρες για όλους όσοι μετείχαν στην αλυσίδα της διακίνησης.
Τον Φεβρουάριο του 2023, οι ελεγκτές του ΣΔΟΕ εντόπισαν γυναίκα να βγαίνει από ένα από τα ύποπτα φαρμακεία και να επιβιβάζεται σε ταξί έχοντας μαζί δύο μεγάλα χαρτοκιβώτια με φάρμακα. Την ακολούθησαν σπίτι της, όπου κατόπιν έρευνας βρέθηκαν αποδείξεις για αποστολές δεμάτων από την Ελλάδα στη Γαλλία, αποδεικτικά μεταφοράς χρημάτων και κουτιά με αντιεπιληπτικά χάπια Brieka και Lyrica.
Η ίδια αλλά κυρίως ο Αλγερινός σύντροφός της αναγνωρίστηκαν ως οι δύο «σακουλάδες», τα άτομα δηλαδή που αγόραζαν μαζικά τα αντιεπιληπτικά χάπια από τα φαρμακεία προκειμένου να τα εξαγάγουν στο εξωτερικό. «Αναγνωρίζω τον Mohamed ως το άτομο που προσήλθε κάποιες φορές στη διάρκεια του 2022 στο φαρμακείο μου και παρήγγειλε μεγάλες ποσότητες σκευασμάτων πρεγκαμπαλίνης», φέρεται να δήλωσε ο ένας από τους φαρμακοποιούς που κατέθεσε στο πλαίσιο της έρευνας. Από το αρχείο της Ελληνικής Αστυνομίας
προέκυψε ακόμα ότι ο 28χρονος Αλγερινός Mohamed F. είχε τον Γενάρη του 2023 προσπαθήσει να εξαγάγει στην πόλη Αμιέν της Γαλλίας ακόμα τέσσερα χαρτοκιβώτια με χιλιάδες χάπια πρεγκαμπαλίνης. Τα φορτία είχαν κατασχεθεί από την Υποδιεύθυνση Δίωξης Ναρκωτικών, η οποία πάντως δεν είχε ερευνήσει περαιτέρω την υπόθεση.
Ο φάκελος που συνέταξε το ΣΔΟΕ για την υπόθεση διαβιβάστηκε στις διωκτικές και εισαγγελικές αρχές σε Ελλάδα και Γαλλία, με τη γαλλική χωροφυλακή (Gendarmerie) και την ευρωπαϊκή υπηρεσία Europol να καταθέτουν στις ελληνικές αρχές αίτημα για την από κοινού διερεύνηση της υπόθεσης. Τελικά, η Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας εκδόθηκε αρχές Νοεμβρίου του 2024, με τον Έλληνα εισαγγελέα να ζητά
αυτή τη φορά όχι από το ΣΔΟΕ αλλά από τη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος (ή αλλιώς «Ελληνικό FBI») τη σύλληψη του νεαρού Αλγερινού. Αυτό συνέβη νωρίς το μεσημέρι της 18ης Νοεμβρίου, με την ΕΛ.ΑΣ. να ταυτοποιεί τουλάχιστον 55 αποστολές δεμάτων από την Ελλάδα στη Γαλλία. Ο ίδιος εμφανίζεται να έχει εισπράξει για τις υπηρεσίες του πάνω από 110.000 ευρώ.
Το καΐκι με τα γενόσημα
Τον Μάρτιο του 2024, όσο δηλαδή διαρκούσε η έρευνα για τις παράνομες εξαγωγές χαπιών μέσω εταιρειών courier, Λιμενικό και ΕΥΠ «μπλόκαραν» στο Λαύριο ένα γέρικο αλιευτικό σκάφος φορτωμένο με 4 εκατ. αντιεπιληπτικά χάπια. Το πλοιάριο εντοπίστηκε από παρακολούθηση ενός υπηκόου Αιγύπτου. Αυτός έφτασε αεροπορικώς στο «Ελ. Βενιζέλος» και στη συνέχεια με ταξί μετέβη στο Λαύριο προκειμένου να επιβιβαστεί στο αλιευτικό, όπου τον περίμεναν δύο ομοεθνείς του. Το φορτίο -περίπου 4 εκατ. χάπια- είχε δεσμευθεί και για την υπόθεση ενημερώθηκε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, το ΣΔΟΕ, ενώ δείγματα των δισκίων εστάλησαν για εξέταση στο Γενικό Χημείο του Κράτους. Προέκυψε ότι επρόκειτο για γενόσημα των γνωστών – επώνυμων αντιεπιληπτικών χαπιών πρεγκαμπαλίνης, που είχαν παρασκευαστεί στην Ινδία. Στα συνοδευτικά έγγραφα που οι τρεις Αιγύπτιοι επέδειξαν στους άνδρες του Λιμενικού, ως τελικός προορισμός του φορτίου αναγραφόταν η Αλγερία.
Παγκόσμια εξάπλωση
Από μια επισκόπηση του διεθνούς Τύπου προκύπτει ότι η κατανάλωση πρεγκαμπαλίνης ως ναρκωτικής ουσίας γίνεται ολοένα και πιο διαδεδομένη ανά τον κόσμο. Ρεπορτάζ του βρετανικού BBC την 11η Σεπτεμβρίου 2024 αποκάλυψε ότι τα χάπια πρεγκαμπαλίνης συνταγογραφήθηκαν πάνω από 9 εκατομμύρια φορές στη Μ. Βρετανία το 2023, καθώς και ότι η ανεξέλεγκτη χρήση τους ευθύνεται για το ένα τρίτο των θανάτων από ναρκωτικά! Εκτός από τις χώρες του Μαγκρέμπ, σημαντικές κατασχέσεις χαπιών πρεγκαμπαλίνης έχουν καταγραφεί και σε χώρες της Μέσης Ανατολής.
Τον Μάιο, η τελωνειακή υπηρεσία στο αεροδρόμιο της Ντόχα κατάσχεσε 1.400 χάπια κρυμμένα μέσα σε ποσότητα «χύμα» καπνού. Την ίδια περίοδο και πάλι οι Αρχές του Κατάρ είχαν κατάσχει ιδίου τύπου χάπια κρυμμένα μέσα σε μπαστούνια του κρίκετ, ενώ σε πολλά εκατομμύρια ευρώ υπολογίστηκε η αξία χαπιών πρεγκαμπαλίνης που κατασχέθηκαν την περασμένη εβδομάδα σε αποθήκη στο λιμάνι της Σρι Λάνκα.
