Μετάφραση-απόδοση κειμένου: «ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΝΕΑ»
Οφείλεται ευγνωμοσύνη στις ναυτικές δυνάμεις, που από κοινού συνεργάζονται για να παραμείνει η Ερυθρά Θάλασσα ανοικτή στη ναυσιπλοΐα. Ομοίως, οφείλεται ευγνωμοσύνη στους χιλιάδες ναυτικούς που οι ζωές τους εκτίθενται σε κίνδυνο για τη συνέχιση της διεξαγωγής του παγκόσμιου εμπορίου.
Όταν το ιαπωνικό Δ/Ξ M.Star (IMO: 9515436) συνταράχθηκε από έκρηξη στα Στενά του Ορμούζ το 2010, οι Αρχές των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων έσπευσαν άμεσα να αποδώσουν την αιτία σε τσουνάμι που προκλήθηκε από σεισμό.
Η αιτία θα μπορούσε να ήταν νάρκη που είχε απομείνει από τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ της δεκαετίας του 1980. Ή μια σύγκρουση με φάλαινα, ή πρόσκρουση σε επιπλέον container. Όμως, οι αρμόδιες Αρχές απολύτως κατηγορηματικά διαβεβαίωναν τον ναυτιλιακό κλάδο ότι, επ’ ουδενί ήταν αποτέλεσμα επίθεσης αυτοκτονίας ταχυπλόου φορτωμένου με εκρηκτικά.
Παραδόξως, τα φωτογραφικά στοιχεία έδειχναν εμφανώς κοίλο βαθούλωμα που παρέπεμπε σε ακριβώς τέτοιο συμβάν, αντίστοιχο με εκείνο που εκδηλώθηκε εναντίον του VLCC Limburg της εταιρείας Euronav ανοικτά των ακτών της Υεμένης το 2002.
Οι περισσότεροι επαγγελματίες του κλάδου εκείνη την εποχή ήταν επιφυλακτικοί με την επίσημη εκδοχή, όμως αργότερα ο κυνισμός των Αρχών δικαιολογήθηκε απόλυτα. Αποδείχτηκε με αδιάσειστα στοιχεία ότι επρόκειτο για τρομοκρατικό χτύπημα.
Αυτό που ανέδειξαν αμφότερα τα περιστατικά των πλοίων M.Star και Limburg ήταν η δυσκολία προστασίας των πλοίων ενάντια σε ασύμμετρες πολεμικές ενέργειες του τύπου που εφαρμόζουν οι αντάρτες Houthi στην Ερυθρά Θάλασσα την περίοδο αυτή.
Τον Δεκέμβριο, πολλές πλευρές της ναυτιλιακής κοινότητας — από τον BIMCO και το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (International Chamber of Shipping) ως τους Lloyd’s List — απηύθυναν έκκληση για ανάπτυξη ναυτικών δυνάμεων για τη διασφάλιση της συνέχισης των εμπορευματικών ροών σ’ αυτό το στρατηγικό υδάτινο πέρασμα.
Τον Ιανουάριο, τις έχουμε με τη μορφή της Επιχείρησης «Prosperity Guardian», με επικεφαλής τις Η.Π.Α. σχεδιασμένης για να αντιμετωπίσει τις απειλές των Houthi κατά του θαλάσσιου εμπορίου με το Ισραήλ. Συλλογικά, πρέπει να είμαστε περισσότερο ευγνώμονες απ’ ό,τι δείχνουμε στους εξωτερικούς παρατηρητές.
Παρά αυτή τη ναυτική εκστρατεία, πολλές εταιρείες τακτικών γραμμών, με προεξάρχουσα τη Maersk, αποφάσισαν να παρακάμψουν το υδάτινο πέρασμα και να εκτρέψουν τα πλοία που κατευθύνονται δυτικά γύρω από το Ακρωτήριο Καλής Ελπίδας, παρά τις επιπλέον 10 ημέρες που θα απαιτηθούν για το ταξίδι αυτό.
Οι κυνικοί σχολιαστές θα επισημάνουν ότι αυτό θα δώσει δουλειά στην πλεονάζουσα χωρητικότητα. Ότι το θετικό στην εξέλιξη αυτή είναι η αύξηση των τιμών των ναύλων σε επίπεδα πιο ψηλά από τα αναμενόμενα για την εποχή, και ότι θα διευκολύνει την επιβολή επίναυλου διατάραξης διέλευσης έως $450 ανά εμπορευματοκιβώτιο. Τι είναι αυτό που δεν αρέσει?
Λέγοντας αυτά, δεν σημαίνει ότι η Ερυθρά Θάλασσα είναι πλέον ανενεργή, αλλά το αντίθετο. Η πλειοψηφία των πλοιοκτητών και των ναυλωτών δεν εκτρέπουν τις ρότες των πλοίων τους. Η αξιολόγηση των κινδύνων δεν είναι ομοιογενής για κάθε τομέα του κλάδου και ο υπολογισμός του παραλλάσσει από τομέα σε τομέα. Οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά περίπτωση, με τη ναυτασφάλιση να παίζει το συνήθη αφανή πλην ανεκτίμητο ρόλο της.
Τα ασφάλιστρα κινδύνων πολέμου αυτή την εβδομάδα μειώθηκαν ελαφρώς αλλά δεν έπεσαν θεαματικά. Πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι επικρατεί αβεβαιότητα και ασάφεια ως προς τις λεπτομέρειες της Επιχείρησης «Prosperity Guardian», ως επίσης εξαιτίας ελαφράς μείωσης της συχνότητας των επιθέσεων.
Από στατιστικής άποψης, είναι περισσότερο πιθανή η εκδήλωση πυρκαγιάς οχήματος σε αυτοκινητάδικο πλοίο από μπαταρίες lithium ion παρά από επίθεση των Υεμενιτών ισλαμιστών.
Μέχρι στιγμής, η κρίση στη Μέση Ανατολή είχε ελάχιστη ουσιαστική επίπτωση στις τιμές πετρελαίου. Ως τώρα, δεν υπήρξε σημάδι διατάραξης των ροών και οι ειδικοί σε θέματα ενεργειακών πόρων υπολογίζουν ότι υπάρχει αρκετό αργό πετρέλαιο για να απορροφήσει σκαμπανεβάσματα της προσφοράς του.
Πάντως, μην εκλάβετε την πρόβλεψη αυτή ως μακροπρόθεσμα ισχύουσα. Αρκεί ένα πύραυλος να αλλάξει την ισορροπία και να μιλούμε για παντελώς διαφορετικά σενάρια. Όπως φάνηκε στη Λιβύη αυτή την εβδομάδα, η παραγωγή πετρελαίου μπορεί να διαταραχθεί ανά πάσα στιγμή.
Η διπλή βομβιστική επίθεση της περασμένης Τετάρτης στην επιμνημόσυνη τελετή στρατιωτικού ηγέτη του Ιράν, άλλης μιας χώρας με μεγάλη παραγωγή αργού, επιδεινώνει τις προοπτικές.
Όπως είναι φυσικό, η τεχνολογία που έχουν πρόσβαση σήμερα οι αντάρτες έχει εξελιχθεί από την εποχή των περιστατικών των πλοίων Limburg και M.Star. Πλέον, τα ταχύπλοα είναι ντεμοντέ, ενώ τα drones είναι της μόδας. Πύραυλοι εκατομμυρίων δολαρίων χρησιμοποιούνται για την εξουδετέρωση συσκευών αξίας μόλις $20.000. Κι αυτό δεν είναι δημοσιονομικά αποδοτικό.
Πάντως, απανταχού στον πλανήτη, οι αμυντικοί προϋπολογισμοί υφίστανται περικοπές, κι όχι εξαιτίας μόνον των δαπανών υποστήριξης της Ουκρανίας. Το Βρετανικό ΠΝ έχει τόσο λίγους νεοκατατασσόμενους που αναγκάζεται να παροπλίσει δύο πλοία του μόνον και μόνον για να μπορέσει να στελεχώσει τις νέες φρεγάτες του κλάσης Type 26.
Δεν μπορούμε να προβλέψουμε καλύτερα από τον καθένα σας τι θα συμβεί μετά. Όμως, η διατάραξη διαρκεί πάνω από έναν μήνα τώρα και δεν διαφαίνεται σύντομα κάποια βελτίωση.
Tο ζήτημα είναι εάν η προσπάθεια προστασίας που καταβάλλεται είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμη, ιδίως όταν δίνεται η δυνατότητα σε λαϊκιστές πολιτικούς να ισχυριστούν ότι κολοσσοί της ναυτιλίας τακτικών γραμμών δεν εκμεταλλεύονται το πλεονέκτημα της προστασίας που τους προσφέρεται με τόσο σημαντικό δημοσιονομικό κόστος.
Ας μην λησμονάται επίσης ότι κάθε πλοίο που διαπλέει την Ερυθρά Θάλασσα μεταφέρει όχι μόνον το φορτίο του, αλλά δεκάδες ανθρώπινες ζωές ναυτικών, η ζωή των οποίων εκτίθεται σε κινδύνους για να συνεχίσει η αδιάκοπη ροή του εμπορίου στον πλανήτη.
Οι ναυτικές δυνάμεις της επιχείρησης Combined Task Force 153 κάνουν αυτό που μπορούν. Ουδείς εγγυάται ότι θα το κάνουν με επιτυχία, κάθε φορά.
