Ερευνητές προειδοποιούν για το περιβαλλοντικό και οικονομικό αποτύπωμα της αλιείας με τράτες

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της μηχανότρατας σε σύγκριση με άλλες μεθόδους αλιείας; Σε αυτό το ερώτημα απαντά μια επιστημονική έκθεση* που δημοσιεύθηκε την Τρίτη 25 Μαρτίου. Ερευνητές του Ινστιτούτου Agro αξιολόγησαν τις “περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιδόσεις των αλιευτικών στόλων”. Η μελέτη αξιολογεί αυτή τη βιομηχανική τεχνική αλιείας, η οποία σέρνει ένα δίχτυ μέσα στο νερό ή πάνω στον πυθμένα, σύμφωνα με δέκα δείκτες, όπως η τριβή του πυθμένα, ο κίνδυνος αλίευσης ευαίσθητων ειδών, οι εκπομπές CO2 ή η δημιουργία θέσεων εργασίας.

“Αυτό που δείχνουμε είναι ότι από περιβαλλοντική άποψη, για παράδειγμα, η αλιεία με μηχανότρατα έχει συχνά πολύ σημαντικές επιπτώσεις”, λέει στο franceinfo ο Didier Gascuel, καθηγητής-ερευνητής στην οικολογία της αλιείας στο Institut Agro και συν-συγγραφέας της αξιολόγησης. “Η αλιεία με μηχανότρατα και η βιομηχανική αλιεία έχουν το χειρότερο αποτύπωμα”, προειδοποιεί η ΜΚΟ Bloom, η οποία έχει αναμεταδώσει τη μελέτη σε έκθεση.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι τράτες βυθού, οι οποίες σέρνουν σταθμισμένα δίχτυα στον πυθμένα του ωκεανού, όπως εξήγησε ο Ifremer, αντιπροσωπεύουν το 12% των 6.200 αλιευτικών σκαφών στη Γαλλία. Ωστόσο, είναι “υπεύθυνα για το 93% της τριβής του βυθού από άποψη επιφάνειας”, λέει ο Didier Gascuel στο franceinfo. Αναλυτικότερα, σε 674.000 km2 βυθού γίνεται απόξεση κάθε χρόνο στη Γαλλία από αυτά τα σκάφη. “Είναι σαν να σκουπίζουν κάθε χρόνο λίγο περισσότερο από την επιφάνεια της ηπειρωτικής Γαλλίας, της Ελβετίας και του Βελγίου”, συγκρίνει η Bloom στην έκθεσή της.

“Τα μικρά πλοία δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας από τα μεγάλα”

Η μελέτη του Institut Agro αξιολογεί επίσης το κοινωνικοοικονομικό αποτύπωμα των διαφόρων μεθόδων αλιείας. Οι μηχανότρατες είναι υπεύθυνες για την αλίευση του 63% των ψαριών που εκφορτώνονται στις γαλλικές ακτές, αλλά δημιουργούν λίγες θέσεις εργασίας, διαπιστώνει το έγγραφο. “Τα μικρά παράκτια σκάφη κάτω των 12 μέτρων δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας από τα μεγάλα”, περιγράφει ο Didier Gascuel. Από τις 9.150 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης στη γαλλική αλιευτική βιομηχανία, το 35,3% αφορά τη μηχανότρατα. “Όταν εξετάζουμε την ισορροπία μεταξύ των παράκτιων σκαφών που χρησιμοποιούν παθητικά εργαλεία (πετονιές, δίχτυα και παγίδες που πέφτουν και αφήνονται στο βυθό) και των βιομηχανικών πελαγικών μηχανότρατων, που δημιουργούν τις λιγότερες θέσεις εργασίας, υπάρχει μια αναλογία 1 προς 10 όσον αφορά τον αριθμό των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ανά τόνο αλιείας”, λέει ο ερευνητής.

Αντιμέτωποι με αυτές τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τις επιπτώσεις στην απασχόληση, “υπάρχει ένα μέλλον μετά την ανάπτυξη”, λέει ο Didier Gascuel. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές αξιολόγησαν τις δυνατότητες* “μεταφοράς μέρους των ποσοστώσεων των μηχανότρατων βυθού σε πιο ενάρετους στόλους”, εξηγεί. Έτσι, το 85% των 94.280 τόνων που αλιεύονται από μηχανότρατες κάτω των 40 μέτρων θεωρείται ότι μπορεί να μεταφερθεί σε σκάφη που χρησιμοποιούν λιγότερο επεμβατικές τεχνικές. Στο 15% των περιπτώσεων, η μετάβαση είναι πιο περίπλοκη, όπως απεικονίζεται στην έκθεση της Bloom. “Η διαπίστωση ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση για την αλιεία με μηχανότρατα είναι μύθος. Αντιθέτως, είναι εύκολο και δυνατό να προβλεφθούν μεταβάσεις της αλιείας”, λέει ο Didier Gascuel.

Εάν όμως τα εν λόγω είδη δεν αλιεύονταν πλέον με τράτες, ποιες θα ήταν οι συνέπειες για τον καταναλωτή; Ο Didier Gascuel μας διαβεβαιώνει ότι “η διαφορά στην τιμή [θα ήταν] σχετικά μικρή, της τάξης των λίγων λεπτών”, και με “καλύτερη ποιότητα γεύσης”. Υπό το πρίσμα αυτών των ευρημάτων, η ΜΚΟ Bloom καλεί τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να εφαρμόσουν μέτρα “για τη στήριξη των αλιέων”. “Θεωρούμε ότι η κυβέρνηση καθυστερεί να προτείνει ένα σχέδιο μετάβασης για τον τομέα”, σχολιάζει η Léna Fréjaville, υπεύθυνη για την κοινωνικο-οικολογική μετάβαση της αλιείας στο Bloom.

* Οι σύνδεσμοι που ακολουθούνται από αστερίσκο παραπέμπουν σε έγγραφα PDF.