Η Λιβύη μετατρέπεται σε προγεφύρωμα παράτυπων μεταναστών με κατεύθυνση την Ευρώπη, με τους μετανάστες από το Μπανγκλαντές να είναι υπεύθυνοι για την αύξηση των μεταναστατευτικών ροών. Και οι χώρες της ΕΕ ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν αυτή την πρόκληση.
Περισσότεροι από 3.800 μετανάστες από το Μπανγκλαντές έφτασαν τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο στην Ιταλία από τη Λιβύη. Πολλοί από αυτούς πήγαν στη Λιβύη μέσω Τουρκίας ή Εμιράτων, πληρώνοντας 8.000 ευρώ για την πτήση και τη θαλάσσια διαδρομή στην Ιταλία από τη Ζουουάρα, κοντά στην Τρίπολη.
Τους προηγούμενους μήνες, η χώρα που χρησίμευε ως ορμητήριο για τους μετανάστες ήταν η Τυνησία. Η νέα πραγματικότητα προκαλεί ανησυχία λόγω της πολιτικής αστάθεια στη Λιβύη, των πολιτικών διασυνδέσεων που έχουν οι διακινητές και της επιρροής που ασκεί η Ρωσία στο ανατολικό τμήμα της χώρας.
Η αύξηση των ροών συμπίπτει με τη συμφωνία που πέτυχε η ΕΕ με πρωτοβουλία της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι. Η συμφωνία αυτή προβλέπει περισσότερα μεθοριακά κέντρα κράτησης στην Ευρώπη και ταχύτερες διαδικασίες απελάσεων. Η Μελόνι είχε υποσχεθεί ότι θα μειώσει τις ροές, παραδέχθηκε όμως ότι δεν πέτυχε τον στόχο της, αφού οι αφίξεις το 2023 ήταν αυξημένες κατά 50% σε σχέση με το 2022.
Ένας από τους λόγους που εξηγεί την αύξηση των ροών από τη Ζουουάρα είναι η απώθηση μεταναστών από την τυνησιακή αστυνομία προς τη Λιβύη. Όμως το περασμένο δίμηνο έφτασαν στην Ιταλία μόνο 2.200 μετανάστες από την Τυνησία, τη Γουινέα και την Ακτή του Ελεφαντοστού. Πολύ περισσότεροι ήταν οι μετανάστες από τη Συρία, την Αίγυπτο, το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές.
Πολλοί από τους μετανάστες φτάνουν στην Ανατολική Λιβύη, που ελέγχεται από τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, και από εκεί ταξιδεύουν στη Ζουουάρα. Αυτό συνιστά μια νέα εξέλιξη, αφού κατά το πρώτο ήμισυ της περασμένης χρονιάς έφευγαν από το Τομπρούκ, που ανήκει στη δικαιοδοσία του Χαφτάρ. Η διακοπή των δρομολογίων από το Τομπρούκ έγινε μετά τη συνάντηση του Χαφτάρ με τη Μελόνι στη Ρώμη.
Οι συριακές αερογραμμές Cham Wings έχουν κατηγορηθεί ότι μεταφέρουν μετανάστες από τη Δαμασκό στην Ανατολική Λιβύη, αλλά το αρνούνται, υποστηρίζοντας ότι οι μετανάστες από το Μπανγκλαντές δεν χρησιμοποιούν αυτή τη διαδρομή.
Ο Χαφτάρ έχει αναπτύξει τον τελευταίο καιρό στενότερους δεσμούς με τη Ρωσία και ο υφυπουργός Άμυνας της τελευταίας, Γιουνουσμπέκ Γεβκούροφ, έχει επισκεφθεί τη Βεγγάζη τρεις φορές από τον περασμένο Αύγουστο. Η Ρωσία ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει ένα λιμάνι στην Ανατολική Λιβύη για να σταθμεύουν πλοία της, επισημαίνει η Κλόντια Γκαζίνι, ειδικός για τη Λιβύη από τη ΜΚΟ Crisis Group.
Ορισμένοι Ιταλοί πολιτικοί υποστηρίζουν ότι η Ρωσία προσπαθεί να προκαλέσει αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη για να προκαλέσει αναταραχή στην Ευρώπη. Η Μελόνι, πάλι, επιδιώκει να μειώσει τις ροές με ένα επενδυτικό πρόγραμμα σε αφρικανικές χώρες.
