Μετάφραση-απόδοση κειμένου στα ελληνικά: «ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΝΕΑ»
Περιλαμβάνοντας νησιά από 10 διαφορετικά κράτη μέλη της ΕΕ, ο κατάλογος ποικίλει από μικρονήσια όπως τα Arranmore και Tory (Ιρλανδία) ή τα Giglio και Giannutri (Iταλία), που τώρα αρχίζουν να αναπτύσσουν δικά τους σχέδια ενεργειακής μετάβασης, έως τα ήδη προχωρημένα νησιά όπως η Τήλος (Ελλάδα) ή οι Azores (Πορτογαλία), που αναζητούν αρωγή για την ολοκλήρωση της δικής τους ενεργειακής μετάβασης. Σύμφωνα με την κοινοτική πρωτοβουλία, αυτά τα νησιά πρώτα θα επιλέξουν μόνα τους την οδό μετάβασής τους στην ενεργειακή ουδετερότητα και ύστερα θα λάβουν σημαντική συνδρομή για τον τρόπο υλοποίησης των διαφόρων πτυχών της δικής τους μετάβασης.
Η σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος δημοσιεύθηκε από την Επίτροπο Ενέργειας της Ε. Επιτροπής κα Kadri Simson τον Ιούνιο 2023 στο ετήσιο Φόρουμ Νησιωτικότητας της ΕΕ στη Saaremaa της Eσθονίας. Προσέλκυσε έντονο ενδιαφέρον από πολλά νησιά σε όλη την Ευρώπη. Μετά από προσεκτική επεξεργασία, η ενωσιακή Γραμματεία ενεργειακών νήσων, ύστερα από διαβούλευση με την Ε. Επιτροπή επέλεξε 30 νησιά και νησιωτικά συμπλέγματα (τα 6 από αυτά στην Ελλάδα) που θα φιλοξενήσουν πρωτοποριακές πρακτικές ενεργειακής βιωσιμότητας .
Αυτά καλύπτουν μεγάλη ποικιλία από πλευράς γεωγραφικής, μεγέθους, προόδου της ενεργειακής μετάβασης και τομέων που χρήζουν ενεργειακής μετατροπής. Στα επόμενα τρία χρόνια, τα επιλεγέντα νησιά και συμπλέγματα θα λάβουν ουσιώδη βοήθεια, που θα μεριμνά για τις επιτόπιες ανάγκες ενεργειακής μετάβασης, τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς ενώ θα διασφαλίζουν την επιτυχή μετάβαση σε συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το πλάνο υποστήριξης της Ε. Επιτροπής σχεδιάσθηκε να είναι “bottom-up,” με την επιδίωξη να αποφασίζουν τα νησιά καθαυτά για την πορεία που θα ακολουθήσουν προς ένα πλήρως απανθρακοποιημένο ενεργειακό σύστημα και να ανταλλάσσουν τις βέλτιστες πρακτικές τους με άλλα ομόλογα νησιά.
Ιστορικό
Σε ευρωπαϊκή κλίμακα, ένα νησί από μόνο του μπορεί να θεωρείται μικρό. Όμως, στην ΕΕ υπάρχουν περίπου 2.400 κατοικημένα νησιά με το συνολικό πληθυσμό τους να ξεπερνά τα 20 εκατομμύρια κατοίκους, που ισούται με τον πληθυσμό του 6ου μεγαλύτερου κράτους μέλους της ΕΕ. Η πρωτοβουλία “30 ανανεώσιμα νησιά ως το 2030” ανταποκρίνεται στη δέσμευση της Ε. Επιτροπής για στήριξη της ενεργειακής μετάβασης των νησιών της ΕΕ, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της ΕΕ για Καθαρή Ενέργεια στα Νησιά, που εγκαινιάστηκε το 2017.