Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ, αν και αναφέρει πως για την ώρα η Ελλάδα εξακολουθεί να ξοδεύει σχεδόν τις διπλάσιες δαπάνες σε συντάξεις (15,7%) έναντι 8,9% του ΑΕΠ που είναι ο μέσος όρος των συνταξιοδοτικών δαπανών στον ΟΟΣΑ και 8,5% στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβλέπει πως η χώρα μας είναι η μόνη που θα πετύχει αξιοσημείωτη μείωση του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα, προφανώς λόγω της ωρίμανσης του νόμου Κατρούγκαλου.
Έτσι η δαπάνη θα μειώνεται, αν και θα παραμένει υψηλή, έως το 2035 (13,7% έναντι 9,8% στον ΟΟΣΑ και 9,4% στην Ε.Ε.), ενώ θα πέσει στο 12% του ΑΕΠ, λόγω της ωρίμανσης όλων των προηγούμενων συνταξιοδοτικών παρεμβάσεων, το 2060, όταν στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα βρίσκεται στο 13,9% του ΑΕΠ και στον ΟΟΣΑ στο 10,3%.
Ειδικά το Ασφαλιστικό Σύστημα χρηματοδοτείται με σχεδόν 15 δις ευρώ το χρόνο από τους φορολογουμένους.
Ωστόσο, σύμφωνα με στελέχη στο χώρο της κοινωνικής ασφάλισης οι συντάξεις δεν αυξάνονται, καθώς:
1. Οι αναπροσαρμογές είναι κατώτερες του επίσημου πληθωρισμού (7,75% με πληθωρισμό 9,6% και 3% φέτος με τιμάριθμο στο 3,6%).
Από το 2025 οι αυξήσεις στις συντάξεις θα υπολογιστούν με τους μισθούς αυξημένους κατά 5% κάθε έτος.
Τονίζεται ότι η αλλαγή του 2025 θα ωφελήσει με υψηλότερη ανταποδοτική σύνταξη τους νέους συνταξιούχους.
Η σχετική διάταξη προβλέπει ότι «η αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών για το διάστημα έως και το 2024 διενεργείται κατά τη μεταβολή του μέσου ετήσιου Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Η προσαύξηση των συντάξιμων αποδοχών για το διάστημα από το 2025 και εφεξής διενεργείται με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών, που υπολογίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ».
2. Οι κατώτερες του επίσημου πληθωρισμού, αυξήσεις ψαλιδίζονται από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας και την επιβολή της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχου (ΕΑΣ). Για παράδειγμα, μια σύνταξη 650 ευρώ του 2021, φέτος υπόκειται σε παρακράτηση φόρου καθώς ξεπέρασε (ονομαστικά) τα 720 ευρώ.
Με αφορολόγητο όριο τα 8.636 ευρώ το χρόνο.
Μέσα στο καλοκαίρι θα υπάρξει ρύθμιση για πρόσθετες αυξήσεις 20- 150 ευρώ το μήνα σε 400.000 συνταξιούχους- με κύρια σύνταξη άνω των 1400 ευρω για αναπροσαρμογή της ΕΑΣ ώστε να αλλάξει η φιλοσοφία της εισφοράς και από οριζόντια να γίνει κλιμακωτή, χωρίς να καταργηθεί. Το σενάριο αφορά στην κράτηση στο εξής της διαφοράς του ποσού πάνω από το οποίο πρέπει να γίνει η κράτηση.
Για παράδειγμα, αν κάποιος συνταξιούχος εισπράττει σύνταξη 1.500 ευρώ, η κράτηση να επιβάλλεται στο ποσό των 100 ευρώ, ούτως ώστε ο δικαιούχος να χάνει λιγότερα χρήματα.
3. Από το 2025 να έχουν τη δυνατότητα και οι αγρότες για λήψη σύνταξης αναπηρίας με ποσοστό 50%, αντί για 59% που ισχύει σήμερα, όπως και στα άλλα ταμεία.
Αν και η παροχή του ΕΦΚΑ σε τέτοιες περιπτώσεις είναι εξαιρετικά χαμηλή, το κρίσιμο ποσοστό το συγκεντρώνουν οι ασφαλισμένοι αθροίζοντας επιμέρους ποσοστά από διάφορες πάθησης, ακόμη και από νόσους που δεν αποδεικνύονται προφανώς (ένα ποσοστό 10%-15% από τη μέση ή ψυχολογικά αίτια). Και, παράλληλα, συνεχίζουν να εργάζονται χωρίς καν το πέναλτι του 10% επί του μισθού που αφορά τους συνταξιούχους λόγω γήρατος.
4. Μια επιπλέον αδικία αφορά στην εργασία χήρας μητέρας η οποία αν εργαστεί θα χάσει το 50% της σύνταξης λόγω θανάτου. Εξετάζεται η διεύρυνση της εισφοράς μόνο του 10%.
5. Οι συντελεστές υπολογισμού των συντάξεων πέφτουν από το 2,55% στο 0,5% σε περίπτωση εργασίας μετά τα 40 έτη, χάνοντας έτσι το «προνόμιο» της ενεργούς γήρανσης.
6. Η εθνική σύνταξη παραμείνει καθηλωμένη στα 426 ευρώ, είτε κάποιος εργάστηκε για 20 έτη είτε για 45, ενώ για τους κάτω των 20 ετών ασφάλισης, μειώνεται αναλογικά. Εξετάζεται μία πιο δίκαιη αναλογία.
Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr