Ο «Μικρός Ηρωας» έγινε… 70 ετών και το γιορτάζει

Και επειδή ο «Μικρός Ηρως» εξακολουθεί, όπως φαίνεται, να εμπνέει και τους νεότερους, 45 διακεκριμένοι 

Έλληνες εικονογράφοι, κομίστες, εικαστικοί κλήθηκαν να δημιουργήσουν νέα έργα, με οδηγό τους χαρακτήρες και τις περιπέτειες του αγαπημένου αναγνώσματος. Τα 45 σκίτσα τους θα βρίσκονται στον πρώτο όροφο του Ιδρύματος «Μιχάλης Κακογιάννης», ενώ στον δεύτερο όροφο θα υπάρχει έκθεση με τεύχη και ένθετα της σειράς του «Μικρού Ηρωα», καθώς και σπάνια σκίτσα του εικονογράφου του αναγνώσματος, Βύρωνα Απτόσογλου, τα οποία παραχώρησε για τις ανάγκες της έκθεσης το Ίδρυμα Σ.Ο.Φ.Ι.Α.

Μύθος
Είναι γεγονός ότι ο «Μικρός Ηρως» είναι μύθος, έχει γράψει τη δική του ιστορία και έχει αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι του τόσο σε εκείνους που τον διάβαζαν όταν ήταν μικροί όσο και σε εκείνους που τον ανακάλυψαν αργότερα. Το περιοδικό κυκλοφόρησε χωρίς διακοπή της έκδοσής του για μία ολόκληρη δεκαπενταετία, από τις 24 Φεβρουαρίου του 1953 έως τις 18 Ιουνίου του 1968, γραμμένο πάντα από τον ίδιο συγγραφέα, τον Στέλιο Ανεμοδουρά, και εικονογραφημένο από τον Βύρωνα Απτόσογλου. Έφθασε στον μυθικό αριθμό των 800 σχεδόν τευχών, 798 για την ακρίβεια, κάτι σπάνιο για παιδικό περιοδικό του είδους του. Η αρχική έκδοση περιλαμβάνει συνολικά 25.536 σελίδες. Αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους που κατάφερε να σημαδέψει τόσο πολύ τις καρδιές των αναγνωστών του.

Η επιτυχία του οφειλόταν στη λιτή και κατανοητή γλώσσα του, αλλά και στην ανάδειξη αισθήματος πατριωτικής περηφάνιας και ομόνοιας. Πρόκειται για τις περιπέτειες τριών ηρωικών Ελληνόπουλων -του Γιώργου Θαλάσση, της Κατερίνας και του Σπίθα- κατά τη διάρκεια της Κατοχής και του αγώνα τους απέναντι σε Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες.
Η αλήθεια είναι ότι οι καιροί άλλαξαν και η εποχή μας έχει στρέψει την προσοχή της σε άλλους υπερήρωες, με δυνάμεις ζηλευτές, μαγικές, εξωπραγματικές, αλλά ταυτόχρονα πιο πεζούς και πιο αναλώσιμους.
Τι είναι αυτό που κάνει τον «παππού» πλέον «Μικρό Ηρωα» να μην πτοείται, να παραμένει ενεργός και να διανύει μια δεύτερη ζωή; Ηθικός αυτουργός, ο εγγονός του δημιουργού του, ο Λεωκράτης Ανεμοδουράς, ο οποίος αποφάσισε να μην αφήσει την κληρονομιά του παππού του να πάει χαμένη, να δώσει στον «Μικρό Ήρωα» μια δεύτερη ευκαιρία και να προχωρήσει στην επανέκδοσή του.

«Η κληρονομιά του “Μικρού Ήρωα” είναι βαριά και προσπαθώ να την κρατήσω ζωντανή», λέει ο Λεωκράτης Ανεμοδουράς στον «Ε.Τ.» της Κυριακής. «Κυκλοφορούμε κάθε 28η Οκτωβρίου, με τις εκδόσεις Ανεμοδουρά, ένα επετειακό τεύχος, με καινούργια ιστορία του “Μικρού Hρωα”, που είναι γραμμένη από τον Γιώργο Βλάχο και σχεδιασμένη από τον Κώστα Φραγκιαδάκη. Αυτό συμβαίνει από το 2015 και μετά και το κάνουμε για να συνεχίσουμε τη σειρά του “Μικρού Hρωα”. Eχω εμπλακεί γενικότερα εδώ και δέκα χρόνια με την έκδοση περιοδικών κόμικς, καινούργιων ή τίτλων που εκδίδαμε παλαιότερα ως λαϊκά αναγνώσματα, όπως “Μπλεκ”, “Ζαγκόρ”, “Μίστερ No”, που κυκλοφορούν, κυρίως, ως πολυτελείς εκδόσεις σε βιβλιοπωλεία, σε μορφή βιβλίου graphic novel με την ιστορία του Ζαγκόρ ή την ιστορία του Μίστερ Νο για παράδειγμα. Αυτές απευθύνονται, κυρίως, στους παλαιούς αναγνώστες και τους συλλέκτες».

Εσείς πώς γνωρίσατε τον «Μικρό Ήρωα»;
Από τον παππού μου, τον δημιουργό του, Στέλιο Ανεμοδουρά. Γεννήθηκα το 1979. Υστερα από έξι χρόνια ο παππούς μου έβγαλε μια έκδοση πολύ χαρακτηριστική. Τους «Μικρούς Ηρωες» σε τομίδια, με οκτώ τεύχη το καθένα. Ημουν τότε 7-8 ετών και ο «Μικρός Ηρως» έγινε βασικό μου ανάγνωσμα έως την ηλικία των 12-13 ετών, ανάμεσα και σε άλλα κόμικς που κυκλοφορούσαμε τότε. Ως παιδί διάβαζα όλα τα κόμικς της εποχής: «Μπλεκ», «Ποπάυ», «Βαβούρα», «Περιπέτεια», «Μίστερ Νο», «Ζαγκόρ» ή ακόμα και «Αγόρι».

Τι θέλατε να πετύχετε με την έκθεση που διοργανώνετε στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης»;
Με αυτήν την πρωτοβουλία, θέλαμε να ενώσουμε τον «Μικρό Ήρωα» με τη νέα γενιά καλλιτεχνών και γενικότερα δυνητικών αναγνωστών. Επικοινωνήσαμε με 45 καλλιτέχνες, κυρίως δημιουργούς κόμικς και με κάποιους εικαστικούς, οι οποίοι έκαναν είτε εικονογραφήσεις, ένα νέο δηλαδή έργο με τους τρεις χαρακτήρες του «Μικρού Ήρωα», είτε ένα μονοσέλιδο κόμικ με μια μικρή ιστορία, πάντα εμπνευσμένη από το αρχικό κόμικ. Ο καθένας προσέγγισε με τον δικό του τρόπο το θέμα. Είναι αλήθεια ότι εντυπωσιάστηκα με τη ζέση με την οποία ανταποκρίθηκαν. Μάλιστα, πολλοί από τους 45 καλλιτέχνες ήταν μικρής ηλικίας και γνώριζαν τον «Μικρό Ηρωα». Δύο από αυτούς μόλις 26 ετών, οι οποίοι τον είχαν διαβάσει και είχαν ενθουσιαστεί.

Ο «Μικρός Ηρως» μπορεί να μιλήσει στους σημερινούς νέους που είναι εντελώς διαφορετικοί;
Ολοι οι χαρακτήρες κόμικς μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν και σε επόμενες εποχές από εκείνες που γεννήθηκαν. Το θέμα είναι με ποιον τρόπο μπορούν να περάσουν στους νεότερους. Ισως μπορούμε να επικοινωνήσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά των ηρώων και το ιστορικό πλαίσιο ενδεχομένως και να δοθούν με πιο μοντέρνο τρόπο. Με αυτήν την έννοια ο «Μικρός Ηρως» θα μπορούσε να σταθεί και στη σύγχρονη εποχή και να μιλήσει και στους σημερινούς νέους.

Τα χαρακτηριστικά του «Μικρού Ηρωα» μπορούν να εμπνεύσουν τις νεότερες γενιές;
Είναι γεγονός ότι είμαστε σε μια θορυβώδη εποχή, που όλα είναι πολύ γκρίζα. Τότε το αφηγηματικό πλαίσιο του «Μικρού Ήρωα» ήταν πιο ξεκάθαρο, με την έννοια του καλού και του κακού και του θετικού ήρωα που συγκεντρώνει όλα τα προσόντα. Αν παραβλέψουμε τον θόρυβο της σημερινής εποχής, τα χαρακτηριστικά και οι αξίες που πρεσβεύει ο «Μικρός Ηρως» είναι διαχρονικά. Η αξία της φιλίας, του σεβασμού προς τον εχθρό, της ελευθερίας, του να αντιστέκεσαι σε κάποιον που σε καταπιέζει είναι διαχρονικά στοιχεία που μπορούν να ενταχθούν και σε μια σύγχρονη αφήγηση του «Μικρού Ήρωα».

Οι αναγνώστες είναι, κυρίως, οι παλαιοί, είναι αλήθεια. Οι νέοι τον προσεγγίζουν έπειτα από παρακίνηση των γονιών τους ή των παππούδων τους. Θεωρώ όμως ότι μέσα από ένα άλλο μέσο, αν δηλαδή ο «Μικρός Ηρως» γινόταν σειρά κινουμένων σχεδίων, με μια σύγχρονη αισθητική, μπορεί να μιλήσει στους σημερινούς νέους, κρατώντας παράλληλα τις αξίες και τα χαρακτηριστικά του. Τότε ναι, θα μπορούσε να μιλήσει και στη νέα γενιά. «Ο “Μικρός Ηρως”, όσο ζει, ελπίζει…», όπως έλεγε και ο ίδιος στις παλιές καλές μέρες.

Λεύκωμα και βίντεο με προσωπικότητες

Παράλληλα με την έκθεση, που θα πραγματοποιηθεί στο Ιδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» από τις 21 έως τις 28 Φεβρουαρίου, οι λάτρεις του «Μικρού Ηρωα», ή όσοι νεότεροι επιθυμούν να τον γνωρίσουν, θα μπορέσουν να αποκτήσουν το ολοκαίνουργιο λεύκωμα με πολύτιμες πληροφορίες για το ανάγνωσμα, τα νέα σκίτσα των καλλιτεχνών, αλλά και μία αδημοσίευτη αληθινή ιστορία του Θάνου Αστρίτη σε σχέδια του Βασίλη Γκογκτζιλά, που αποτελεί την αφετηρία αυτής της τεράστιας διαδρομής που λέγεται «Μικρός Ηρως». Το λεύκωμα θα διατίθεται την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης με έκπτωση στην τιμή των 25 ευρώ, αντί για 29.

Μελέτη
«Το λεύκωμα είναι πραγματικά η πιο ενδελεχής μελέτη γύρω από τον “Μικρό Ηρωα”», μας λέει ο Λεωκράτης Ανεμοδουράς. «Οι 150 από τις 220 σελίδες του περιλαμβάνουν τα πάντα γύρω από τον “Μικρό Ηρωα”, στοιχεία για τους χαρακτήρες, τις γεωγραφικές τοποθεσίες, λήμματα, λέξεις, γνωστές προσωπικότητες που εμφανίσθηκαν στο ανάγνωσμα. Το υπόλοιπο κομμάτι του λευκώματος περιλαμβάνει τα έργα που θα εκτεθούν στο Ιδρυμα “Μιχάλης Κακογιάννης”. Το τρίτο μέρος είναι μια αδημοσίευτη ιστορία του Στέλιου Ανεμοδουρά, από μια προσωπική εμπειρία που είχε βασανιστεί τότε στην Ειδική Ασφάλεια ως ενταγμένος στη Νεολαία της Αριστεράς, την οποία φτιάξαμε ως ιστορία του “Μικρού Ηρωα” με σκίτσα. Αυτή ήθελε κάποτε να την εκδώσει, αλλά δεν πρόλαβε. Εφυγε από τη ζωή το 2000. Τη βρήκα και την ενέταξα στο λεύκωμα».

Παράλληλα, την ημέρα της έκθεσης θα προβληθεί ένα βίντεο με παλιό υλικό όπου μιλούν ο ίδιος ο Στέλιος Ανεμοδουράς και παλιές προσωπικότητες. Επίσης, υπάρχουν σύγχρονες συνεντεύξεις με τον Διονύση Σαββόπουλο, τον Φοίβο Δεληβοριά, τον Μανώλη Φάμελλο, που μιλούν για την εμπειρία τους με τον «Μικρό Ηρωα» και για το ίδιο το ανάγνωσμα, και θα παρευρεθούν στα εγκαίνια, όπως και η Μαρία και η Γιασεμή Κηλαηδόνη, καθώς η έκθεση συμπίπτει με την επανακυκλοφορία ενός δίσκου με 27 τραγούδια του τραγουδοποιού, σε επανεκτελέσεις, από σύγχρονους καλλιτέχνες, ένα εκ των οποίων είναι ο «Μικρός Ηρως», που το ερμηνεύει το συγκρότημα Revans.

Επίσης, στα εγκαίνια της έκθεσης, που θα πραγματοποιηθούν την Τρίτη 21 Φεβρουαρίου, στις 19:00, θα μιλήσουν για το ανάγνωσμα ο ιστορικός Τέχνης Γιάννης Κουκουλάς και ο ηθοποιός Δημήτρης Πιατάς.

Συνολικά 45 καλλιτέχνες συμμετέχουν στην έκθεση

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες με σκίτσα τους: Σπύρος Ανδριανός, Γιάννης Αντωνόπουλος (John Antono), Νίκος Γιαμαλάκης (Malk), Βασίλης Γκογκτζιλάς, Γιάννης Δαλκίδης, Σπύρος Δερβενιώτης, Δημήτρης Καμένος, Πάνος Καμουλάκος, Βάλια Καπάδαη, Θανάσης Καραμπάλιος, Δημήτρης Κάσδαγλης, Κωνσταντίνος Κάτσος, Σταύρος Κιουτσιούκης, Θανάσης Κόλλιας, Γιώργος Κομιώτης, Δημήτρης Κοσκινάς, Αρινέλα Κοτσίκο, Περικλής Κουλιφέτης, Νίκος Κούτσης, Μάνος Λαγουβάρδος, Τάσος Μαραγκός (Tasmar), Γιώργος Μελισσαρόπουλος, Κωνσταντίνος Μοσχονάς, Γιώργος Μπότσος, Κώστας Νικέλλης, Δήμητρα Νικολαΐδη, Αντώνης Νικολόπουλος (Soloup), Κώστας Παντούλας, Αλέκος Παπαδάτος, Παύλος Παυλίδης, Θανάσης Πετρόπουλος, Γιάννης Ρουμπούλιας (Rubus), Βαγγέλης Σαΐτης, Αγγελική Σαλαμαλίκη, Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης, Ειρήνη Σκούρα, Σοφία Σπυρλιάδου, Στέλλα Στεργίου, Νικόλας Στεφαδούρος, Κωστής Τζωρτζακάκης, Γαβριήλ Τομπαλίδης, Παναγιώτης Τσαούσης, Νίκος Τσουκνίδας, Γιώργος Φαραζής, Κώστας Φραγκιαδάκης.