Μετάφραση-απόδοση κειμένου: «ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΝΕΑ»
Οι υποστηρικτές του «σκιώδους στόλου» επιδιώκουν να μεταπείσουν τα κράτη σημαίας να παραβλέψουν τις εμπορικές πρακτικές τους, προειδοποιεί με έκθεσή του ένας από τους κορυφαίους οργανισμούς επιθεωρήσεων πλοίων.
Νωρίτερα το Μάιο πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη η 57η σύνοδος της Επιτροπής του Paris Memorandum of Understanding on Port State Control (Paris MoU) και μόλις είδαν το φως της δημοσιότητας οι λεπτομέρειες των συζητήσεων, περιλαμβανομένων των πληροφοριών ότι ορισμένες διοικήσεις κρατών-σημαίας εκπονούν σχέδια αποφυγής επιβολής απαγορεύσεων στα πλοία τους.
Tο Paris MoU, ένα εκ των δύο κορυφαίων παγκοσμίως φορέων ελέγχου πλοίων από αρχές των λιμένων κατάπλου, αναφέρθηκε στις πρόσφατες απόπειρες κρατών-σημαίας να συνάψουν συμφωνίες με τις διοικήσεις των κρατών κατάπλου των πλοίων τους για να αποφύγουν τις κρατήσεις (detentions) τους.
Η μεγέθυνση του αποκαλούμενου «σκιώδους στόλου» στον απόηχο του 27μηνου ρωσο-ουκρανικού πολέμου διπλασίασε ή τριπλασίασε τα πλοία που νηολογούνται σε υποβαθμισμένης ποιότητας νηολόγια.
Πρόσφατα, ο International Maritime Organization (IMO) ζήτησε από τα κράτη σημαίας να καταστείλουν τις έκνομες δραστηριότητες «σκιωδών δεξαμενοπλοίων» και να θεσπίσουν κανονισμούς για τις μεταγγίσεις φορτίων από πλοίο σε πλοίο (ship‐to‐ ship operations). Επίσης, ο IMO ζήτησε από τα κράτη λιμένα να υποβάλουν τα φερόμενα «σκιώδη δεξαμενόπλοια» σε αυστηρές επιθεωρήσεις.
Όμως, η αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου ρωσικού και ιρανικού πετρελαίου αποδεικνύεται δύσκολο έργο, καθώς τα δίκτυα λαθροδιακίνησης επινοούν ολοένα και πιο περίπλοκες μεθοδεύσεις ενώ συνεχίζεται η ζήτηση φθηνού πετρελαίου στην Ασία.
Σε έγγραφη τεκμηρίωση που υπέβαλε στο Βρετανικό Κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα το International Group of P&I Clubs, προειδοποιούσε ότι, η προ 17μήνου επιβολή πλαφόν διατίμησης του πετρελαίου, σε μια προσπάθεια περιορισμού των εσόδων της Ρωσίας από αυτή τη δραστηριότητα, δεν είναι αποτελεσματική.
Οι Βρετανοί κοινοβουλευτικοί διοργάνωσαν εξεταστική ακροαματική διαδικασία για να διαπιστωθεί κατά πόσον είναι αποτελεσματικές οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. Tο International Group, αποτελούμενο από 12 αλληλασφαλιστικούς οργανισμούς (P&I clubs) που ασφαλίζουν πλέον του 85% του παγκόσμιου τονάζ, προειδοποίησαν τον περασμένο μήνα ότι πάνω από 800 δεξαμενόπλοια που διεγράφησαν από τα μητρώα τους όταν επιβλήθηκε πλαφόν τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο, εκθέτοντας σε δριμεία κριτική το ισχύον σύστημα πιστοποίησης τιμής.
Το πλαφόν τιμής επιτρέπει τους εμπόρους, τους πλοιοκτήτες, τους ναυλωτές και τους χρηματιστές να προβαίνουν σε θαλάσσια μεταφορά και αγοραπωλησία Ρωσικού αργού ή προϊόντων πετρελαίου, υπό την προϋπόθεση ότι η διατίμηση δεν θα υπερβαίνει εκείνη που τίθεται από τα κράτη μέλη του G7 και του συνασπισμού συμβεβλημένων χωρών.
Η πιστοποίηση τιμής πώλησης εξαρτάται από μια διαδικασία βεβαιώσεων που αρχικά παρέχεται από τον έμπορο των προϊόντων πετρελαίου.
“Αυτές οι βεβαιώσεις ενδέχεται να μην περιλαμβάνουν ακριβή στοιχεία τιμολόγησης, εκθέτοντας έτσι πλοιοκτήτες και ασφαλιστές σε αιτιάσεις παραβίασης κανονισμών,” ισχυρίστηκε το International Group, προσθέτοντας: “Η βεβαίωση είναι ένα στρεβλό σύστημα που δυνητικά εκθέτει τόσο τα P&I Club όσο και τους πλοιοκτήτες, διαχειριστές, ναυλωτές σε παραβίαση του πλαφόν [τιμής].”
Οι ασφαλιστές προειδοποίησαν ότι το πλαφόν τιμής “γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να ελεγχθεί” καθώς, όλο και πιο πολλά πλοία και λοιπές υπηρεσίες καταφεύγουν σε «σκιώδεις στόλους».
Η μεταφορά ρωσικού πετρελαίου μέσω Ευρώπης τις τελευταίες εβδομάδες μπήκε στο στόχαστρο, ενώ η ΕΕ αναμένεται να λάβει περισσότερα μέτρα κατά του αποκαλούμενου «σκιώδους στόλου» που θα αποκαλυφθούν προσεχώς.
Στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης, το ελληνικό ΠΝ απαγόρευσε τις μεταγγίσεις πετρελαίου σε έναν από τους προσφιλέστερους ευρωπαϊκούς προορισμούς για τέτοιες δραστηριότητες. Από 1 Μαΐου, για διεξαγωγή στρατιωτικών γυμνασίων, το ελληνικό ΠΝ οριοθέτησε περιοχή ανοιχτής θάλασσας στη νοτιοανατολική Πελοπόννησο, 6 ν. μ. από τις ακτές της Λακωνίας, που την τελευταία διετία είθισται να γεμίζει από δεξαμενόπλοια συνδεόμενα με μεταφορά ρωσικού πετρελαίου.
Στο μεταξύ, στη βόρεια Ευρώπη, τα παράκτια κράτη της Βαλτικής, με επικεφαλής το νεόκοπο μέλος του ΝΑΤΟ, τη Σουηδία, διεξάγουν διπλωματική εκστρατεία να μεταπείσουν άλλες χώρες να περιστείλουν τη διέλευση ρώσικων πλοίων από την περιοχή, επικαλούμενες ανησυχία για ενδεχόμενη περιβαλλοντική καταστροφή και αναφέροντας παρόμοια μικρής έκτασης περιστατικά πλοίων του γερασμένου «σκιώδους στόλου» την περασμένη χρονιά.
Οι ΥΠΕΞ των κρατών μελών της ΕΕ βρίσκονται σε συνεργασία με τους ομολόγους τους των χωρών μελών του G7 για εκπόνηση κυρώσεων ειδικά για τις θαλάσσιες μεταφορές.
Ο παγκόσμιος ασφαλιστικός όμιλος Allianz στην ετήσια έκθεσή του που εκδόθηκε σήμερα επισημαίνει: “Σημαντικό μέρος του «σκιώδους στόλου» συντηρείται πλημμελώς και δεν υποβάλλεται σε προσήκουσες επιθεωρήσεις. Επίσης, τα «σκιώδη δεξαμενόπλοια» συμμετέχους σε επικίνδυνες πρακτικές μετάγγισης στην ανοιχτή θάλασσα, ως επίσης σε διακοπή λειτουργίας των πομποδεκτών AIS για να χαθούν τα ίχνη της ταυτότητάς τους.”
Αυτού του είδους πλοία αναμιγνύονται, ως σήμερα, σε τουλάχιστον 50 περιστατικά ατυχημάτων, όπως πυρκαγιά, βλάβες κυρίων μηχανών, συγκρούσεις, απώλεια πηδαλίου και θαλάσσιες ρυπάνσεις, σύμφωνα με την Allianz.
“Παρά τις προσπάθειες καταστολής των πλοίων αυτών, ο αριθμός τους αυξάνεται συνεχώς, ενώ επίσης αυξήθηκαν τα περιστατικά προσάραξης και συγκρούσεων. Όσο διατηρούνται οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας και του Ιράν, θα υπάρχει διακαιολογητικός λόγος ύπαρξης του «σκιώδους στόλου»,” σχολίασε ο Captain Nitin Chopra, ανώτερος σύμβουλος ναυτικών κινδύνων στην Allianz Commercial.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση, η απότομη εξάρθρωση του «σκιώδους στόλου» ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρό παγκόσμιο οικονομικό σοκ.
Ο «σκιώδης στόλος» – όπως καταμετράται από τους μεσίτες BRS – αυξήθηκε φέτος κατά 17% σε μέγεθος, αριθμώντας 787 πλοία, που αντιστοιχούν με το 8.5% του παγκόσμιου στόλου των δεξαμενοπλοίων και με το 13.7% του παγκοσμίου τονάζ δεξαμενοπλοίων.
“Παρότι κυβερνήσεις και νομοθέτες παρακολουθούν τις εξελίξεις του «σκιώδους στόλου», το τεράστιο μέγεθός του καθιστά δυσκολότερη τη νομοθέτηση καθώς η δυνητική εξαίρεση του 13.7% του παγκόσμιου τονάζ θα εκτοξεύσει στα ύψη τις ναυλαγορές πετρελαιοφόρων, προκαλώντας αχρείαστο οικονομικό σοκ,” προειδοποίησε η BRS.
Η BRS συνέστησε τα περαιτέρω κανονιστικά μέτρα να είναι βαθμιαία και στοχευμένα ώστε να μην προκαλέσουν “ανεπιθύμητη αστάθεια” στις αγορές.
