Της Αναστασίας Βαμβακά
Η αγορά ξηρού χύδην είδε τα ναύλα της να χάνουν ισχύ τις τελευταίες ημέρες με τον κύριο δείκτη να καταλήγει την εβδομάδα κάτω από τις 2.000 μονάδες, επίπεδο που είχε φτάσει στο παρελθόν τον Φεβρουάριο. Ο δείκτης της αγοράς (02/08/2022) έκλεισε στις 1.817 μονάδες, μειωμένος κατά 244 μονάδες σε σύγκριση με το κλείσιμο της προηγούμενης Τρίτης. Οι κλάδοι του αργού είδαν τα επιτόκιά τους να μειώνονται στα περισσότερα δρομολόγια, ωστόσο με τα μέσα κέρδη να παραμένουν σε σημαντικά υγιή επίπεδα, ειδικά για τα μικρότερα μεγέθη.
Αύξηση ναύλων=νέες παραγγελίες πλοίων
Η συνεχής άνοδος της ναυλαγοράς ξηρού φορτίου –παρά την πτωτική τάση της τρέχουσας εβδομάδας– και η πρόσφατη αύξηση των ναύλων στα δεξαμενόπλοια συμπαρασύρει προς τα πάνω και τις αγοραπωλησίες πλοίων. Οι Έλληνες πρωταγωνιστούν σε έναν σκληρό ανταγωνισμό με τους Κινέζους.
Ο Ιούλιος έκλεισε με έναν συνολικό αριθμό 59 πλοίων που προστέθηκαν στο τρέχον βιβλίο παραγγελιών. Όπως είναι λογικό, τα πλοία-μεταφορείς LNG έχουν τη μερίδα του λέοντος στη συμβατική δραστηριότητα του Ιουλίου, με συνολικό αριθμό 16 πλοίων που παραγγέλθηκαν κατά τη διάρκεια του μήνα, ακολουθούμενα από 14 δεξαμενόπλοια, 11 bulkers, 8 εμπορευματοκιβώτια, 6 PCTC και 4 MPP.
Από την αρχή του 2022 έως και το τέλος Ιουλίου έχουν αγοραστεί, παγκοσμίως, συνολικά 1.155 πλοία συνολικής αξίας 24,8 δισεκατομμυρίων. Από αυτά τα 441 είναι φορτηγά (ποσοστό 38,1%) και 388 δεξαμενόπλοια (ποσοστό 33,5%). Οι δύο αυτές κατηγορίες πλοίων αποτελούν συνολικά το 71,6% των αγοραπωλησιών.
Η αξία των φορτηγών ανέρχεται στα 8,4 δισεκατομμύρια και των δεξαμενόπλοιων στα 7,9 δισεκατομμύρια.
Οι Έλληνες έχουν αγοράσει τα 85 από τα 441 φορτηγά πλοία (ποσοστό 19,2%) και έχουν δώσει 1,9 δισεκατομμύρια δολάρια, ήτοι το 7,6% των συνολικών κεφαλαίων που έχουν δαπανηθεί έως τώρα για φορτηγά πλοία.
Επίσης έχουν επενδύσει σε 87 δεξαμενόπλοια από τα συνολικά 388 ποσοστό 22,4%. Ακολουθούν οι Κινέζοι με 1,5 δισεκατομμύρια για 92 φορτηγά και 1,8 δισ. για 25 δεξαμενόπλοια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Allied Shipping Research, έως τις 31 Ιουλίου του 2022 οι Έλληνες έχουν βγάλει από τα ταμεία τους συνολικά 3,786 δισεκατομμύρια δολάρια για την απόκτηση 178 πλοίων. Από αυτά τα 85 είναι φορτηγά, 87 δεξαμενόπλοια, αξίας 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων, τρία είναι πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων κόστους 55 εκατ. Δύο υγραεριοφόρα αξίας 9,1 εκατ. δολαρίων, ενώ τα υπόλοιπα είναι άλλων κατηγοριών. Οι Κινέζοι έχουν επενδύσει 2,3 δισεκατομμύρια για συνολικά 139 πλοία.
Από τα συνολικά 1.155 πλοία που έχουν αγοραστεί μέσα στο 2022 τα 441 είναι φορτηγά, 388 δεξαμενόπλοια, 137 containers, 54 υγραεριοφόρα, ενώ τα υπόλοιπα είναι άλλων κατηγοριών.
Ουκρανία και σιτηρά
Η συμφωνία που υπεγράφη στις 22 Ιουλίου μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας για την επανέναρξη της εξαγωγής σιτηρών δημιουργεί ένα “κοινό κέντρο συντονισμού” στην Κωνσταντινούπολη, στελεχωμένο από τους εμπόλεμους, καθώς και από την Τουρκία και τον ΟΗΕ, για να επιθεωρεί πλοία που ταξιδεύουν από και προς τα ουκρανικά λιμάνια για να διασφαλιστεί ότι δεν φέρουν όπλα.
Το θαλάσσιο εμπόριο σιτηρών είναι περίπου το 4% του συνολικού θαλάσσιου εμπορίου και οι θαλάσσιες εξαγωγές σιτηρών της Ουκρανίας ήταν περίπου το 10% των συνολικών θαλάσσιων εξαγωγών σιτηρών το 2021. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν η Ουκρανία εξάγει την ίδια ποσότητα σιτηρών όπως το 2021, αυτό θα αντιπροσωπεύει μόνο το 0,4% του συνολικού θαλάσσιου εμπορίου, αλλά οι πραγματικές εξαγωγές θα είναι 70%-80% του 2021 στην καλύτερη περίπτωση, επομένως αυτό θα αντιπροσωπεύει στην πραγματικότητα λιγότερο από το 0,3% του συνολικού θαλάσσιου εμπορίου
Παρά το γεγονός ότι η Ουκρανία χρησιμοποιεί και εναλλακτικές διαδρομές, μέσω σιδηροδρομικών και οδικών δικτύων και φορτηγίδων στον Δούναβη, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας και το θαλάσσιο εμπόριο. Σκοπός της συμφωνίας είναι να διευκολύνει την ασφαλή ναυσιπλοΐα της εξαγωγής σιτηρών και συναφών προϊόντων διατροφής και λιπασμάτων, από την Οδησσό, το Chornomorsk και το Yuzhny.
“Για την αγορά ξηρού χύδην φορτίου, αυτά είναι σίγουρα καλά νέα. Επιτέλους, τα bulkers που έχουν παραμείνει κολλημένα στα ουκρανικά λιμάνια από τις 24 Φεβρουαρίου θα μπορούν να αποπλεύσουν ξανά, πιθανότατα φορτωμένα και το θαλάσσιο εμπόριο θα ξαναρχίσει ξανά”, επισημαίνει ο Δημήτρης Ρουμελιώτης, αναλυτής του ναυλομεσιτικού οίκου Xclusiv Shipbrokers:
“Τα ναύλα για τα δρομολόγια της Μαύρης Θάλασσας πιθανότατα θα κινηθούν ανοδικά κυρίως λόγω των πολεμικών κινδύνων και των ασφαλιστικών επιπλοκών, καθώς υπάρχουν ακόμη πολλές νάρκες ποντισμένες στη Μαύρη Θάλασσα και απαιτούνται πρόσθετες εγγυήσεις για την ασφάλεια των πλοίων. Αλλά αυτό θα έχει πιθανώς μια μικρή θετική επίδραση ή ακόμη και καμία επίδραση στη μεγαλύτερη εικόνα των ναύλων ξηρού φορτίου”.
Σύμφωνα με την ανάλυση στην Ασία, οι εξαγωγές μόλυβδου και ψευδάργυρου από την Κίνα αυξήθηκαν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, καθώς η Δύση έχει έλλειψη από αυτά τα εμπορεύματα.
Η Κίνα έγινε εξαγωγέας επεξεργασμένου ψευδαργύρου τον Απρίλιο-Ιούνιο για πρώτη φορά από το 2014, με τις εξαγωγές εξευγενισμένου μολύβδου να βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από το 2007. Μετά από δύο χρόνια σιωπηρής εμπορικής δραστηριότητας, οι εξαγωγές εξευγενισμένου μόλυβδου της Κίνας άρχισαν να επιταχύνονται το τρίτο τρίμηνο του 2021. Η χώρα εξήγαγε 95.000 τόνους στον υπόλοιπο κόσμο πέρυσι και έχει ήδη εξάγει άλλους 88.000 τόνους φέτος, συμπεριλαμβανομένων 15.000 τόνων προς την Τουρκία τον Ιανουάριο και 30.000 τόνους στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Ιούνιο.
Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές σιδηρομεταλλεύματος από την Κίνα αναμένεται να μειωθούν σημαντικά καθώς συνεχίζεται η αναταραχή στον στεγαστικό τομέα. Σε αντίθεση με τη συνάντηση του Απριλίου, όπου οι ηγέτες συζήτησαν “τη στήριξη των τοπικών αρχών στη βελτίωση της πολιτικής ακινήτων”, η πρόσφατη συνάντηση επικεντρώθηκε στη “σταθεροποίηση της αγοράς ακινήτων”, χωρίς να αναφέρει συγκεκριμένα μέτρα. Το σιδηρομετάλλευμα μετά από εβδομαδιαία άνοδο 20% που έφτασε σε επίπεδα κοντά στα 120 USD/τόνο, έκλεισε την εβδομάδα χαμηλότερα στα περίπου 117 USD/τόνο.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η αγορά ακινήτων της Κίνας πιθανότατα δεν θα επηρεάσει σημαντικά την αγορά ξηρού χύδην όγκου τους επόμενους μήνες, καθώς η κινεζική οικονομία εξακολουθεί να προσπαθεί για να βρει της δυναμική της.
Στη ναυλαγορά των δεξαμενόπλοιων δεν έχει ακόμη φανεί πώς η απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου στην Ε.Ε. θα τεθεί σε ισχύ τον Δεκέμβριο και εάν θα υπάρξουν περισσότερες κυρώσεις κατά της ρωσικής εμπορίας πετρελαίου. Στις ΗΠΑ τα αποθέματα πετρελαίου δεν “ξαναχτίζονται” – παρά τις “εκταμιεύσεις”-ρεκόρ από το στρατηγικό αποθεματικό της κυβέρνησης. Μετά από σχεδόν δύο χρόνια σημαντικής υποπαραγωγής αργού πετρελαίου, τα επίπεδα αποθεμάτων παρέμειναν σε γενικές γραμμές σταθερά τις τελευταίες 8-10 εβδομάδες, υποδηλώνοντας ότι η παραγωγή και η κατανάλωση έχουν πλησιάσει σε μια ισορροπία, αλλά δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι αρχίζουν να ανεβαίνουν σε πιο άνετα επίπεδα. Από την άλλη πλευρά, το Ιράκ αγωνίζεται να αυξήσει την παραγωγή και τις εξαγωγές πετρελαίου του.
Η δύσκολη εξίσωση του LNG
Εν μέσω της προσπάθειας της Ευρώπης να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο, το LNG έχει γίνει σήμερα το πιο σημαντικό γεωπολιτικά καύσιμο. Εν τω μεταξύ, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας της Γερμανίας έχουν εκτοξευθεί στα €370/MWh, ενώ έναν χρόνο πριν διαπραγματεύονταν κάτω από το σημείο αναφοράς των €60/MWh, σημειώνοντας μια αύξηση 617% σε ετήσια βάση.
Η αύξηση των τιμών μεταφράζεται σε αυξανόμενη πίεση στην Ε.Ε. να αναζητήσει εναλλακτικά τροφοδοτικά, για να διατηρήσει τη βιομηχανία σε λειτουργία κατά τον επερχόμενο χειμώνα. Σε αντίθετη περίπτωση και σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, οι ηγέτες της Ε.Ε. συμφώνησαν σε υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15%.
Εκτός από τους σημερινούς κύριους προμηθευτές της Ε.Ε., δηλαδή τις ΗΠΑ (που αντιπροσωπεύουν το 47% των εισαγωγών της Ε.Ε. το 1ο εξάμηνο του ’22) και το Κατάρ (που αντιπροσωπεύουν το 15% των εισαγωγών της ΕΕ κατά το 1ο εξάμηνο του ’22), ορισμένοι δευτερεύοντες προμηθευτές αναμένεται να αυξήσουν τις εξαγωγές τους στην Ε.Ε. διαφοροποιώντας έτσι τις εναλλακτικές πηγές LNG του μπλοκ. Με την προσδοκία ότι ο αγωγός Trans Niger θα ανοίξει ξανά μετά τον Αύγουστο του ’22, η Ε.Ε. θα μπορέσει να αυξήσει τις εισαγωγές της από τη χώρα. Ο αγωγός, ο οποίος αυτή τη στιγμή είναι κλειστός λόγω των συνεχιζόμενων προβλημάτων της χώρας με κλοπές και βανδαλισμούς, αναμένεται να διπλασιάσει τις εξαγωγές προς την Ε.Ε. Η Ε.Ε. προμηθεύεται πλέον το 14% του φυσικού αερίου της από τη χώρα. Εν τω μεταξύ, στις 11 Ιουλίου, η Ε.Ε. υπέγραψε νέα συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν, εν μέσω φόβων για πιθανή πλήρη διακοπή του φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η χώρα, η οποία προμήθευσε 8,1 δισ. cbm στην Ε.Ε. το 2021, αναμένεται να παραδώσει περίπου 12 δισεκατομμύρια cbm το 2022 μέσω του αγωγού Trans Adriatic Pipeline, ενώ η συμφωνία συνεπάγεται ότι έως το 2027 η χώρα θα παραδίδει τουλάχιστον 20 δισεκατομμύρια cbm ετησίως.
Στις 25 Ιουλίου, η αποθήκευση φυσικού αερίου της Ε.Ε. ήταν περίπου το 67% της χωρητικότητας, η οποία είναι σύμφωνη με τον μέσο όρο αποθήκευσης αερίου 5 ετών για αυτήν την περίοδο του έτους. Ωστόσο, σε μια σημείωση έρευνας, την 1η Αυγούστου, η BofA τόνισε ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ε.Ε. για τον χειμώνα είναι πιθανό να αποδειχθούν ανεπαρκή, ενώ εκτίμησε ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα εκτιναχθούν ακόμη υψηλότερα. Οι ανησυχίες για μια πιθανή ύφεση στην Ε.Ε. και για το πώς οι τιμές της ενέργειας θα επηρεάσουν την οικονομία της Ε.Ε. εντείνονται, προσθέτοντας περαιτέρω πίεση στο ευρώ, το οποίο έχει πέσει κατακόρυφα στο 1,02 δολάριο τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές. Μια πιθανή διακοπή των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου στην Ε.Ε. θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ έως και 1,5% εν μέσω ενός κρύου χειμώνα και της αποτυχίας του μπλοκ να εξοικονομήσει ενέργεια.
Υπό τις παρούσες συνθήκες, με τις αυξανόμενες τιμές του φυσικού αερίου και της ενέργειας στην περιοχή της Ε.Ε., οι πιθανότητες είναι ότι ο επερχόμενος χειμώνας θα ωθήσει την ισορροπία προσφοράς/ζήτησης στα όριά της, θέτοντας απειλές για τη λειτουργία του κλάδου. Έως και το 17% της βιομηχανικής ζήτησης για φυσικό αέριο θα μπορούσε να καταστραφεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ενώ πολλές εταιρείες μπορεί να χρειαστεί να σταματήσουν εντελώς τις εγκαταστάσεις τους.
