Σε πολιτική κρίση και οικονομική αβεβαιότητα βυθίζεται η Γαλλία μετά την υπερψήφιση της πρότασης μομφής σε βάρος της κυβέρνησης του δεξιού πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ, που κατέθεσε το αριστερό κόμμα Νέο Λαϊκό Μέτωπο και την οποία στήριξε η ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν.
Την πρόταση μομφής ψήφισαν συνολικά 311 βουλευτές της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, δείχνοντας εμφατικά πλέον την πόρτα της “εξόδου” στον Μπαρνιέ μετά από μόλις τρεις μήνες στον πρωθυπουργικό θώκο, καθότι είναι πλέον υποχρεωμένος να παραιτηθεί παρότι είχε προειδοποιήσει κατά τη διάρκεια της συζήτησης που προηγήθηκε ότι η ανατροπή της κυβέρνησης θα “βυθίσει στο άγνωστο” τη Γαλλία.
Την ίδια στιγμή, η ανατροπή της κυβέρνησης Μπαρνιέ θέτει τον πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, αντιμέτωπο με τη χειρότερη πολιτική κρίση κατά τη διάρκεια των δύο προεδρικών θητειών του. Αφενός γιατί διατηρεί την αβεβαιότητα σχετικά με τον προϋπολογισμό του 2025, την ώρα μάλιστα που η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης καλείται να αντιμετωπίσει το διογκούμενο δημόσιο έλλειμμά της, και αφετέρου γιατί ο Γάλλος πρόεδρος καλείται να λύσει τον δύσκολο γρίφο που σχετίζεται με το νέο πρόσωπο που θα αναλάβει πρωθυπουργός.
Ο Γάλλος πρόεδρος, η δεύτερη θητεία του οποίου ολοκληρώνεται την άνοιξη του 2027, αν και δεν είναι υποχρεωμένος να παραιτηθεί -ενδεχόμενο που είχε ήδη αποκλείσει πριν την ψηφοφορία- καλείται επίσης να αντιμετωπίσει τις όλο και ισχυρότερες φωνές από μέρος τόσο της αριστεράς όσο και της ακροδεξιάς να παραιτηθεί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι αμέσως μετά την αποπομπή της κυβέρνησης Μπαρνιέ, το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς “Ανυπότακτη Γαλλία” (LFI) ζήτησε την παραίτηση Μακρόν. Συγκεκριμένα, η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του LFI, Ματίλντ Πανό, αξίωσε “από τον Εμανουέλ Μακρόν να αποχωρήσει”, ζητώντας τη διεξαγωγή “πρόωρων προεδρικών εκλογών”, ενώ και ο συμπρόεδρος του κόμματος Ζαν Λυκ Μελανσόν ζήτησε την αποχώρηση του Γάλλου προέδρου από το Μέγαρο των Ηλυσίων, προεξοφλώντας ότι “δεν θα αντέξει τρία χρόνια”. “Ακόμη και με τον διορισμό ενός Μπαρνιέ κάθε τρεις μήνες, ο Μακρόν δεν θα αντέξει τρία χρόνια”, έγραψε χαρακτηριστικά στην πλατφόρμα Χ.
Πιο συγκρατημένη εμφανίστηκε η ηγέτιδα του ακροδεξιού κόμματος Εθνική Συσπείρωση Μαρίν Λεπέν -που είχε επίσης καταθέσει πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Μπαρνιέ αλλά δεν τέθηκε καν σε ψηφοφορία καθώς υπερψηφίστηκε η πρόταση του Νέου Λαϊκού Μετώπου-, η οποία δήλωσε μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας ότι δεν ζητά την παραίτηση μακρόν, ωστόσο πρόσθεσε ότι πίεση προς τον πρόεδρο θα αυξηθεί.
“Θα έρθει μια στιγμή που, εάν δεν σεβαστούμε τη φωνή των ψηφοφόρων και δεν δείξουμε σεβασμό στις πολιτικές δυνάμεις και σεβασμό στις εκλογές”, τότε η πίεση στον πρόεδρο θα είναι “προφανώς όλο και πιο δυνατή”, δήλωσε σε συνέντευξή της στον γαλλικό τηλεοπτικό σταθμό TF1.
Η ηγέτιδα της ακροδεξιά πρόσθεσε ότι ο προϋπολογισμός που οδήγησε στην πτώση του πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ ήταν “τοξικός για τους Γάλλους”, προσθέτοντας ότι “η μόνη αξιοπρεπής λύση για όσους έλαβαν την εντολή να τους προστατεύσουν, ήταν να αντιταχθούν σε αυτόν τον προϋπολογισμό” και ότι δεν υπήρχε “άλλη λύση” από το να αποπεμφθεί ο Μπαρνιέ.
Σημειώνεται ότι η σημερινή υπερψήφιση της πρότασης μομφής σε βάρος της κυβέρνησης Μπαρνιέ ήταν η πρώτη επιτυχημένη μετά την ήττα της κυβέρνησης του Ζωρζ Πομπιντού το 1962, όταν ο Σαρλ ντε Γκωλ ήταν πρόεδρος. Κατέστησε δε την κυβέρνηση Μπαρνιέ τη βραχυβιότερη κατά τη διάρκεια της Πέμπτης Δημοκρατίας της Γαλλίας, η οποία ξεκίνησε το 1958.
Η νέα πρόκληση που αντιμετωπίζει ο Μακρόν
Με δεδομένο ότι δεν μπορούν να προκηρυχθούν νέες κοινοβουλευτικές εκλογές πριν από τον Ιούλιο του 2025, οι επιλογές για τον Μακρόν είναι περιορισμένες, πολλώ δε μάλλον έχοντας να διαχειριστεί μια βαθιά διαχασμένη Εθνοσυνέλευση.
Σημειώνεται ότι μετά τις απρόσμενες και πρόωρες εκλογές που προκήρυξε ο Μακρόν τον Ιούνιο, η γαλλική Εθνοσυνέλευση έχει χωριστεί σε τρεις σχεδόν ισοδύναμες ομάδες: τη συμμαχία της αριστεράς, που έλαβε τον μεγαλύτερη αριθμό ψήφων αλλά δεν εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία, τον κεντρώο συνασπισμό του Μακρόν και την ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν.
Η κατακερματισμένη Εθνοσυνέλευση έθεσε τη Γαλλία επί δύο μήνες σε ένα πολιτικό αδιέξοδο, που ξεπεράστηκε σε έναν βαθμό τον Σεπτέμβριο όταν ο Μακρόν διόρισε πρωθυπουργό τον πρώην διαπραγματευτή της ΕΕ για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ.
Βασική αποστολή του Μπαρνιέ -και εξαιρετικά δύσκολη, όπως απέδειξε η πτώση της κυβέρνησής του- ήταν η ψήφιση του προϋπολογισμού για το 2025, όπου επιχείρησε να λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση του διογκούμενου ελλείμματος της Γαλλίας, ύψους 60 δισ. ευρώ, με αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών.
Ωστόσο, μετά από ένα παιχνίδι “πόκερ” με την ηγέτιδα του Εθνικού Συναγερμού, Μαρίν Λεπέν, που ζήτησε αλλαγές που στο προσχέδιο του προϋπολογισμού και τις δύο διαδοχικές “παραχωρήσεις” Μπαρνιέ που όμως απορρίφθηκαν, η απόφαση τελικά του Γάλλου πρωθυπουργού να μην αποδεχτεί την αύξηση των δαπανών της κοινωνικής ασφάλισης που ζητούσε η αντιπολίτευση και να προσφύγει στο άρθρο 49.3 του γαλλικού Συντάγματος, προκάλεσαν την -αναμενόμενη- άμεση αντίδραση της Αριστεράς και της ακροδεξιάς, που κατέθεσαν προτάσεις μομφής, οδηγώντας στο σημερινό αποτέλεσμα.
Ένα αποτέλεσμα, που θέτει τη Γαλλία σε ένα νέο πολιτικό τέλμα, ενώ εντείνει την οικονομική αβεβαιότητα στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης. Κι αυτό γιατί, εάν το κοινοβούλιο δεν εγκρίνει έναν προϋπολογισμό έως τις 20 Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση μπορεί να προτείνει επείγουσα νομοθεσία που θα παρακάμψει τα όρια δαπανών και τις φορολογικές διατάξεις για το 2024, εν αναμονή της άφιξης μιας νέας κυβέρνησης και ενός νέου νομοσχεδίου για τον προϋπολογισμό του 2025.
