Μ ε 4.600 εργαζομένους και 200 γραφεία σε 70 κράτη, ο Ιταλικός Νηογνώμονας RINA, με έτος ιδρύσεως το 1861 στη Γένοβα, είναι από τους μεγαλύτερους διεθνείς οργανισμούς στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία συμβάλλοντας στην ανάπτυξη των τεχνολογιών και στην υλοποίηση καινοτόμων επιχειρησιακών εργαλείων που οδηγούν με ασφάλεια τη ναυτιλία στην πράσινη μετάβαση.
Σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις, όπου το μεγάλο στοίχημα και για τη ναυτιλία είναι η μετάβαση στην εποχή των μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με την τεχνολογία να καλπάζει και να γίνεται κομμάτι της ναυτιλίας, με τον πόλεμο στην Ουκρανία, που εκτός από τη σοβαρή ανθρωπιστική κρίση έχει προκαλέσει και ενεργειακή ανισορροπία, αλλάζοντας τον παγκόσμιο χάρτη, ο ρόλος των νηογνωμόνων είναι ιδιαίτερος και σημαντικός.
Κομβικής σημασίας για τον RINA είναι τα γραφεία στον Πειραιά, εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της της θαλασσοκράτειρας ελληνικής ναυτιλίας. Εκεί όπου η τεχνογνωσία των Ελλήνων δίνει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε όσους επιλέξουν το Μεγάλο Λιμάνι για να εγκατασταθούν επιχειρηματικά. Πιο συγκεκριμένα, ο RINA στην Ελλάδα έχει στην κλάση του πάνω από 600 πλοία ελληνικών συμφερόντων, συνολικής χωρητικότητας που ξεπερνά τους 18 εκατομμύρια τόνους, καλύπτοντας όλους τους τύπους. Αυτός ο αριθμός αντιπροσωπεύει το 20% του συνολικού στόλου του RINA, ο οποίος σημειώνει αύξηση της τάξης του 15% της ολικής χωρητικότητας του διεθνούς στόλου κάθε χρόνο, όπως αναφέρει η Clarkson.
Τα τελευταία χρόνια, ο πειραιώτικος βραχίονας του Ιταλικού Νηογνώμονα σημειώνει σημαντική ανάπτυξη. Ειδικά την τελευταία διετία, ο στόλος που παρακολουθεί διπλασιάστηκε, όπως και οι εργαζόμενοι στο γραφείο. Σήμερα στελεχώνεται από 60 άτομα, ενώ ανοίγουν συνεχώς καινούριες θέσεις.
Παγκόσμιο κέντρο ο Πειραιάς
«Φαντάζομαι τον Πειραιά ως ένα παγκόσμιο κέντρο για τον RΙΝΑ με ακόμα περισσότερες αποκεντρωμένες υπηρεσίες. Τώρα φτιάχνουμε τη Surveyors Academy -Ακαδημία Επιθεωρητών– ώστε η άντληση νέων ταλέντων να γίνεται από τον Πειραιά. Θα είναι ένας σύνδεσμος με τα πανεπιστήμια και τα πολυτεχνεία για να φέρουμε καινούργια ταλέντα τα οποία θα εκπαιδεύονται ως επιθεωρητές. Αλλά και το υπάρχον προσωπικό μας θα επανεκπαιδεύεται ώστε να συμβαδίζει με τις εξελίξεις στον κλάδο. Θα είναι ένα φυτώριο νέων ταλέντων αλλά και παρακολούθησης του υπάρχοντος Marine Training. Η κίνηση αυτή νομίζω ότι δείχνει πόση σημασία έχει και τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει το γραφείο του Πειραιά», δηλώνει ο κ. Σπύρος Ζολώτας, Senior Director Νότιου Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής, o οποίος επί σειρά ετών είναι ο άνθρωπος του RINA στον Πειραιά στηρίζοντας όχι μόνο τις ναυτιλιακές εταιρείες αλλά και τα στελέχη του 24 ώρες την ημέρα επτά μέρες την εβδομάδα.
Τον συνάντησα στα γραφεία του Νηογνώμονα επί της οδού Aιτωλικού στο κέντρο του λιμανιού. Με υποδέχτηκε στην αίθουσα όπου λειτουργεί το Training Center με θέα τα ελλιμενισμένα πλοία της ακτοπλοΐας. Στη διπλανή αίθουσα είναι το Κέντρο Διαχείρισης Στόλου που θυμίζει τη γέφυρα του «Enterprise» από τo «Star Trek» επιτρέπει στον RINA να διαχειρίζεται τα πλοία του με μεγαλύτερη ακρίβεια και αποτελεσματικότητα σε όλο τον κόσμο.
Παρούσα στη συνάντηση ήταν και η κυρία Αγγελική Ξυλάκη, η οποία πριν από λίγους μήνες ανέλαβε Communication and Marketing Manager Νότιας Ευρώπης. Για πρώτη φορά στην ιστορία του ο RINA αναθέτει τα καθήκοντα του υπεύθυνου επικοινωνίας σε μη Ιταλό και μάλιστα σε εργαζόμενο εκτός των κεντρικών γραφείων της Γένοβας.
– Κύριε Ζολώτα, κάντε μας μια περιγραφή του RINA, μια εισαγωγή γνωριμίας.
Ο RINA είναι ένας διεθνής οργανισμός με παρουσία σε όλο τον κόσμο. Είναι ένας όμιλος εταιρειών που αναπτύσσονται σε πολλούς διαφορετικούς τομείς, ένας εκ των οποίων είναι η ναυτιλία. Παρέχει μεγάλο αριθμό υπηρεσιών, εκτός από τη ναυτιλία, στους κλάδους ενέργειας, μεταφορών, υποδομών και βιομηχανίας. Είναι ένας οργανισμός με 162 χρόνια ιστορίας, ιδρυτικό μέλος της Διεθνής Ενωση Νηογνωμόνων (IACS).
– Ποια είναι η φιλοσοφία που τον διακατέχει;
Το DNA του και η καρδιά του είναι το shipping. Επομένως, η φιλοσοφία του είναι η διεθνοποίηση, η παρουσία του εκεί που είναι οι πελάτες, εκεί που συμβαίνουν τα γεγονότα της ναυτιλίας.
– Γι’ αυτόν τον λόγο ο RINA ρίχνει βάρος στον Πειραιά;
Σωστά. Ναι μεν στην Ιταλία είναι οι ρίζες του Οργανισμού, όμως η καρδιά της ναυτιλίας χτυπάει στην Ελλάδα και η καρδιά των ναυπηγείων στην Aπω Ανατολή. Aρα σε αυτές τις περιοχές πρέπει και έχει μεγάλη παρουσία. Ο RINA έχει γραφεία σε όλο τον κόσμο και ειδικά στην Ελλάδα, αφού πάνω από το 59% της ευρωπαϊκής ναυτιλίας και το 21% της παγκόσμιας είναι ελληνικών συμφερόντων. Και γι’ αυτό είναι λογικό η κύρια επένδυσή του να είναι στην Ελλάδα. Έχουμε 60 στελέχη που εργάζονται στο γραφείο του Πειραιά. Εμείς εδώ έχουμε γίνει ένα μικρό κεντρικό γραφείο του ομίλου, ο οποίος έχει την έδρα του στη Γένοβα. Από το 2008 έχει ξεκινήσει η αποκέντρωση δραστηριοτήτων του RINA. Φτιάξαμε το τμήμα έγκρισης σχεδίων, αργότερα φτιάξαμε ένα άλλο τμήμα το οποίο αποκαλούμε marine technical support, ένα τμήμα που λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και παρέχει στους πελάτες υπηρεσίες δίνοντας λύσεις, όποτε χρειάζονται οι πελάτες του RINA, και γίνεται από εδώ από τον Πειραιά.
– Ποια είναι τα πλεονεκτήματα να ανοίξει κάποιος ναυτιλιακό γραφείο στον Πειραιά;
Νηογνώμονες όπως ο RINA είχαν γραφεία από παλιά στον Πειραιά. Ωστόσο ήρθε η ανάπτυξη και έχει δημιουργηθεί ένα ναυτιλιακό cluster στον Πειραιά. Υπάρχουν πλοιοκτήτριες εταιρείες, νηογνώμονες, νηολόγια, εταιρείες management, υπάρχουν αυτοί που παρέχουν υπηρεσίες όπως ασφαλιστές, μεσίτες, τραπεζίτες, δικηγόροι κ.ά. Το κυριότερο είναι ότι επειδή υπάρχουν πολλοί πελάτες, υπάρχουν και έμπειρα στελέχη. Το ανθρώπινο δυναμικό είναι πεπειραμένο. Ο Έλληνας δουλεύει καλά και σκληρά· η ναυτιλία είναι στο DNA του. Έχει εκπαιδευτεί στην πράξη. Άρα το μεγάλο πλεονέκτημα του να ανοίξεις ένα γραφείο στον Πειραιά είναι τα έμπειρα στελέχη, το ανθρώπινο δυναμικό.
– Από τον Πειραιά να περάσουμε στην ελληνόκτητη ναυτιλία. Πώς βλέπετε την πορεία της;
Βλέπουμε όλοι ότι η ελληνόκτητη ναυτιλία είναι σε ανοδική πορεία. Αυτή η εποχή που ζούμε είναι ένα κομβικό σημείο, ένα turning point. Με όλους αυτούς τους κανονισμούς, εναλλακτικά καύσιμα, μετάβαση σε καινούριες μορφές ναυτιλίας, όσον αφορά το είδος των πλοίων, τα υβριδικά, εκείνα που καίνε φυσικό αέριο, το υδρογόνο ως καύσιμο κ.ά. Ζούμε μια αλλαγή από το ντίζελ σε άλλες μορφές πρόωσης. Μπορεί να συντελεστεί μετά από 50 χρόνια, αλλά ζούμε μια αλλαγή. Όπως λέει ο κύριος Προκοπίου, θα καίμε ντίζελ για πολλά χρόνια ακόμα. Κι εκεί υπάρχουν και ιδέες που θα αξιοποιήσουμε τα ορυκτά καύσιμα με τεχνικές όπως το carbon capture, δεσμεύοντας τον άνθρακα. Ίσως είναι έξυπνη λύση για τα επόμενα 50-100 χρόνια.
Το μέλλον της ελληνόκτητης ναυτιλίας το βλέπω θετικό. Είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις κρίσεις και τις προκλήσεις. Πρόσφατα o RΙΝΑ υπέγραψε συμφωνία με τη Maran Dry Management Inc., εταιρεία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου του ομίλου Αγγελικούση, που προβλέπει τη ναυπήγηση πλοίου μεταφοράς ξηρού φορτίου το οποίο θα επιτυγχάνει τους στόχους του ΙΜΟ 2050 με μια καινοτόμο λύση καυσίμου χρησιμοποιώντας υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και υδρογόνο, το οποίο θα παράγεται όταν και όσο χρειάζεται, πάνω στο πλοίο.
– Δηλαδή προσαρμόζονται άμεσα στις εξελίξεις οι Έλληνες πλοιοκτήτες;
Προκύπτει ότι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες επενδύουν σε νέες ιδέες, θέλουν να πάνε ένα βήμα μπροστά. Και δεν σας κρύβω ότι έχουμε στα σκαριά και άλλες δύο συμφωνίες τις οποίες δεν έχουμε ανακοινώσει ακόμα. Δείχνουν ότι οι ελληνικές εταιρείες έχουν κάνει το βήμα προς τα εμπρός. Δεν φοβούνται να κοιτάζουν, να εξετάζουν λύσεις με νέα καύσιμα και νέες ιδέες. Είμαι αισιόδοξος.
– Ποια είναι η άποψή σας για την εικόνα της ναυτιλιακής βιομηχανίας σήμερα, στη μετά COVID εποχή;
Η ναυτιλιακή βιομηχανία είναι το ship management – διαχείριση πλοίων, η ναυπηγική βιομηχανία και όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών. Μέσα στην πανδημία είχαμε τεράστια προβλήματα ειδικά με το κλείσιμο της Κίνας. Είναι θαύμα ότι ναυτιλιακές εταιρείες κατάφεραν να κάνουν όσα έκαναν, όπως τις αλλαγές πληρωμάτων. Τώρα ανοίγει η Κίνα, πλοία ξαναπηγαίνουν εκεί για επισκευές. Αυτό θα δημιουργήσει κάποιες ανισορροπίες. Γιατί όσο η Κίνα ήταν κλειστή και τα πλοία συνέχιζαν να πλέουν και έπρεπε να κάνουν εργασίες συντήρησης, επισκευές, δεξαμενισμούς, αναπτύχθηκαν άλλες περιοχές, όπως στη Μέση Ανατολή, στο Ομάν, στο Κατάρ, στο Μπαχρέιν.
– Η ενεργειακή κρίση τι επιπτώσεις έχει στη ναυτιλία;
Η ενεργειακή κρίση προκαλεί ύφεση στο εμπόριο και βλέπουμε την πτώση των ναύλων και ειδικά στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Σίγουρα δημιουργεί ευκαιρίες, όπως τα FSRU, τους πλωτούς τερματικούς σταθμούς επαναεριοποίησης φυσικού αερίου στη Γερμανία. Βλέπουμε να επιταχύνει τις λύσεις όπως το FSRU της Αλεξανδρούπολης που το συζητάγαμε για πολλά χρόνια, αλλά τώρα που έφτασε ο κόμπος στο χτένι, τρέχουν όλοι και υπάρχει η σκέψη και για δεύτερο πλωτό τερματικό σταθμό.
Ο RINA είναι ο project manager στο σχέδιο που αφορά το FSRU της Αλεξανδρούπολης και πιο συγκεκριμένα ο RINA Consulting.
– Ποιες είναι οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι νηογνώμονες στις ναυτιλιακές εταιρείες μέσα σε αυτό το υπό διαμόρφωση παγκόσμιο σκηνικό;
Παραδοσιακά οι νηογνώμονες είχαν πάντα ως αρμοδιότητα την ανάπτυξη κανονισμών, την ασφάλεια των πλοίων και την προστασία του περιβάλλοντος. Γι’ αυτό δημιουργήθηκαν, για να μπορούμε να ξέρουμε ότι ένα πλοίο είναι αξιόπλοο ώστε να ναυλωθεί και να ασφαλιστεί. Τώρα, στο υπό διαμόρφωση τοπίο με τις προκλήσεις και, κυρίως, με την απανθρακοποίηση, το κύριο θέμα είναι οι νέες ιδέες, νέα προσέγγιση στα νέα προβλήματα που δημιουργήθηκαν. Γιατί τα νέα προβλήματα δεν λύνονται με τους παλιούς τρόπους. Πρέπει να προβλέπεις, να είσαι pro active, να σκέφτεσαι έξω από το κουτί.
– Που σημαίνει;
Ότι οι νηογνώμονες δίνουν νέες ιδέες για τη συμμόρφωση των εταιρειών με τους νέους κανονισμούς ώστε να επιτευχθεί η πράσινη μετάβαση με ασφαλείς τρόπους. Είμαστε δεξαμενή γνώσης αρκετά ευέλικτη, αλλά και τόσο σταθερή ώστε να μπορεί να μας πάει με ασφάλεια στη νέα εποχή. Γιατί η μεταφορά στη θάλασσα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι αντίξοες οι συνθήκες. Είναι κάτι το να κουβαλάς 300.000 τόνους πετρέλαιο διά θαλάσσης με 10 μποφόρ ένταση ανέμων. Είναι από μόνο του ένα δύσκολο εγχείρημα του ανθρώπου, πιο δύσκολο από το να πετάει αεροπλάνο. Αυτό το εξασφαλίζουν οι νηογνώμονες. Οι νηογνώμονες μετασχηματίζονται σε μεγάλο βαθμό και σε εταιρείες που έχουν συμβουλευτικό ρόλο. Και όχι μόνο στην πιστοποίηση. Το ίδιο κάνουμε και στο RΙΝΑ.
– Επενδύετε ως νηογνώμονας στην απανθρακοποίηση;
Ο RINA έχει επενδύσει πολύ στην απανθρακοποίηση. Δημιουργήσαμε το πρώτο Decarbonization Committee, μια επιτροπή για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας, με πρόεδρο την Ιωάννα Προκοπίου και εξαιρετικά μέλη από πλοιοκτήτες. Υπάρχει επίσης το Northen European Decarbonization Committee, το ιταλικό committee και ένα στην Κίνα. Ο RΙΝΑ έφερε το θέμα σε επιστημονικό επίπεδο διαλόγου. Δεν είναι ένα κοινωνικό γεγονός αυτό που μιλάμε με τους πλοιοκτήτες. Μας λένε τους προβληματισμούς τους, τους ενημερώνουμε και μετά υπάρχουν working groups, ομάδες εργασίας, στις οποίες συμμετέχουν στελέχη του RINA, αλλά και τεχνικοί διευθυντές των ναυτιλιακών εταιρειών. Είναι σε συνεργασίες με νηολόγια, αλλά και με τον ΙΜΟ.
– Ποια είναι τα δυνατά σημεία του RINA, αυτά που τον βοηθάνε στον ανταγωνισμό;
Όλοι οι οργανισμοί έχουν αντίστοιχες υπηρεσίες. Εμείς όμως υλοποιώντας το όραμα του προέδρου του Ούγκο Σαλέρνο, επενδύσαμε εγκαίρως στην ψηφιακή τεχνολογία, στο digitalization. Αυτή η κίνηση ήταν σημαντική γιατί στην πορεία φάνηκε ότι στο ταξίδι προς την επόμενη έπρεπε να έχει τον ψηφιακό μετασχηματισμό ως συνιστώσα. Επίσης, επειδή δραστηριοποιούμαστε σε πολλές βιομηχανίες, όπως στην ενέργεια και στις υποδομές, αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να παίρνουμε, από πρώτο χέρι, ιδέες που εφαρμόζονται στην πράξη και να τις προσαρμόζουμε στη ναυτιλία. Αυτή την εποχή στην Ιταλία κάνουνε μελέτες για τη μετατροπή καυστήρων που υπάρχουν σε χαλυβουργίες να τους μετατρέψουν σε καύση υδρογόνου που δεν είναι τόσο προφανές. Κάνουν μελέτες σε πλήρη κλίμακα μετατροπής σωληνώσεων που μεταφέρουν φυσικό αέριο σε σωλήνες που θα μεταφέρουν υδρογόνο. Ο RINA επιβλέπει πώς θα την πετύχουν οι εταιρείες αυτή τη μετάβαση.
Τελειώνοντας ο κ. Ζολώτας επισημαίνει με έμφαση: «Πιστεύω πως η διαφορά μας είναι τα στελέχη μας. Αυτό είναι το δυνατό μας σημείο».
