Ανοίγει ο δρόμος για τη συνταξιοδότηση 300.000 ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ασφαλισμένων στα ειδικά Ταμεία, με διαδοχική ασφάλιση, οι οποίοι μέσα από πέντε «παράθυρα» μπορούν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα από το 67ο έτος ηλικίας -με την αναγνώριση πλασματικών ετών- χωρίς απαραίτητα να έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης, ενώ όσοι συνταξιοδοτήθηκαν με 30 έτη μπορούν να αυξήσουν τα ποσά που παίρνουν έως και κατά 3%.
Από τις παραπάνω περιπτώσεις, περίπου 150.000 ασφαλισμένοι με χρέη έως και 20.000 ευρώ σε ΟΑΕΕ, ΟΓΑ και ΕΤΑΑ μπορούν να προχωρήσουν σε ρύθμιση μετά την παραγραφή παλαιών οφειλών, έτσι ώστε οι δόσεις να παρακρατούνται από τις καταβαλλόμενες συντάξεις.
Οι προ του 1983
Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις «παλιών» ασφαλισμένων, δηλαδή πριν από το 1983, που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα, όπως:
1. Παλιοί ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ, εάν μετακινηθούν για την τελευταία πενταετία στον κλάδο των ελεύθερων επαγγελματιών και των μισθωτών με ωρομίσθια ασφάλιση. Έτσι, ασφαλισμένος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη (σύνολο 500 ένσημα, με 100 ετησίως επί 5 χρόνια), είτε να αναγνωρίσει πλασματικά έτη στα Ταμεία ελεύθερων επαγγελματιών και μισθωτών και να συνταξιοδοτηθεί στο 62ο έτος.
2. Σε περιπτώσεις Βαρέων και Ανθυγιεινών Ενσήμων χορηγείται πλήρης σύνταξη στα 60 με 10.500 ένσημα, εκ των οποίων τα 7.500 ΒΑΕ και με «πέναλτι» μόλις 50 ευρώ, ή σε εργάτες με 3.600 οικοδομικά ένσημα (4.500 στο σύνολο) στο 60ό έτος. Ο ασφαλισμένος πρέπει να προσέξει τη συμπλήρωση 1.000 ΒΑΕ τα προηγούμενα 17 έτη.
3. Ασφαλισμένος στον ΟΓΑ που είχε διανύσει προηγούμενο χρόνο ασφάλισης σε ΟΑΕΕ, ΙΚΑ, ΝΑΤ κλπ. μπορεί να καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης στον τελευταίο φορέα και, εφόσον απορριφθεί, να απευθυνθεί στη συνέχεια στο προηγούμενο Ταμείο.
4. Μισθωτοί με λιγότερα από 33 έτη πραγματικής ασφάλισης μπορούν να βγουν σε μειωμένη σύνταξη στο 62ο έτος, υπό την προϋπόθεση των 500 ενσήμων την τελευταία 5ετία (100 ετησίως). Όσοι ασφαλιστήκαν για πρώτη φορά μετά το 1992 πρέπει να έχουν 750 ένσημα.
5. Αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης στον τελευταίο φορέα, τότε για να διαβιβαστεί η αίτηση στο προηγούμενο Ταμείο, ο ασφαλισμένος θα πρέπει να έχει 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά στον φορέα υποδοχής της αίτησης, εκ των οποίων οι 300 την τελευταία πενταετία. Διαφορετικά, η αίτηση απορρίπτεται.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Α. Ασφαλισμένος του τ. ΟΓΑ ως αγρότης (1/1/2000 – 31/12/2016,17 έτη), έχει καταβάλει εισφορές εμπρόθεσμα. Υποβάλλει αίτηση για σύνταξη γήρατος, δηλώνοντας ότι δεν επιθυμεί εφαρμογή των διατάξεων διαδοχικής ασφάλισης με το τ. ΙΚΑ, όπου έχει ασφαλιστεί το 2010-2016, πραγματοποιώντας 250 ημερομίσθια κατ’ έτος. Από τον έλεγχο των εκκαθαριστικών σημειωμάτων των ετών 2002-2016 δεν προκύπτουν αγροτικά εισοδήματα. Η ασφάλιση στον τ. ΟΓΑ διαγράφεται για τα έτη 2010- 2016, λόγω της πλήρους ασφάλισής του στο τ. ΙΚΑ (άνω των 151 ημερομισθίων ανά έτος), αφού θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης με τον εναπομείναντα χρόνο ασφάλισης.
Β. Ανάλογη με την παραπάνω περίπτωση ασφαλισμένου του τ. ΟΓΑ έχει ένσημα και στο τ. ΙΚΑ 2010-2016, πραγματοποιώντας 150 ημερομίσθια κατ’ έτος. Από τον έλεγχο των εκκαθαριστικών σημειωμάτων των ετών 2002-2016 δεν προκύπτουν αγροτικά εισοδήματα. Η ασφάλιση στον τ. ΟΓΑ δεν διαγράφεται, καθώς η ασφάλισή του στο τ. ΙΚΑ δεν είναι πλήρης κατ’ έτος.
Γ. Ασφαλισμένος του τ. ΟΓΑ (1/1/2003 έως 31/12/2019, 17 έτη) έχει καταβάλει εμπρόθεσμα εισφορές μόνο μεταξύ 1/1/2005 και 31/12/2009. Έχει υποβάλει αίτηση για σύνταξη γήρατος, δηλώνοντας ότι δεν επιθυμεί εφαρμογή των διατάξεων διαδοχικής ασφάλισης με το τ. ΙΚΑ, όπου έχει ασφαλιστεί το 2013-2014, πραγματοποιώντας 151 και 180 ημερομίσθια κατ’ έτος αντίστοιχα. Από τον έλεγχο των εκκαθαριστικών σημειωμάτων δεν προκύπτουν αγροτικά εισοδήματα. Η ασφάλιση στον τ. ΟΓΑ διαγράφεται για τα έτη 2003-2004, καθώς θεωρείται ότι κακώς ασφαλίστηκε ως αγρότης, λόγω μη ύπαρξης αγροτικών εισοδημάτων και αντίστοιχων εισφορών έως 31/12/2017. Η ασφάλιση στον τ. ΟΓ δεν διαγράφεται για το 2013 και 2014, καθώς αυτό θα έχει ως συνέπεια την απώλεια θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος, είτε αυτοτελώς είτε με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης (για 15 έτη), καθώς ο εναπομείνας χρόνος ασφάλισης ήταν 13 έτη στον τ. ΟΓΑ από 1/1/2005 έως 31/12/2012 και από 1/1/2015 έως 31/12/2019, καθώς και 331 ημέρες ασφάλισης στο τ. ΙΚΑ, δηλαδή συνολικά 14 έτη, 1 μήνας και 6 ημέρες.
- Ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες με χρέη
Οι ασφαλισμένοι με χρέη είναι αποκλεισμένοι από το σύστημα σήμερα, αλλά οι ρυθμίσεις και η διαγραφή οφειλών ανοίγουν «πόρτα» για τη συνταξιοδότησή τους.
Οι επωφελούμενοι καλύπτουν τις ηλικίες 61-67 ετών, οι οποίοι πρέπει να προχωρήσουν με τα εξής βήματα:
Στον περιορισμό της οφειλής στα 20.000 ευρώ (για εμπόρους, επιχειρηματίες, επιστήμονες, ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες) ή έως 6.000 ευρώ για τους αγρότες. Ακολούθως, η οφειλή θα εξυπηρετείται από τη σύνταξη.
Άλλη δυνατότητα που έχει ο υπερχρεωμένος ασφαλισμένος είναι η διαγραφή της οφειλής (για διάστημα πέραν της 10ετίας). Παράλληλα, όμως, θα διαγραφεί και ο ασφαλιστέος βίος, δηλαδή θα μειωθεί η ανταποδοτική σύνταξη και ίσως η εθνική, εάν δεν συμπληρώνεται 20ετία με τον εναπομείναντα χρόνο ασφάλισης.
Για εγγεγραμμένους στον κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του τ. ΟΓΑ, οι οποίοι θα έπρεπε να υπαχθούν στην ασφάλιση άλλου φορέα μέχρι 31/12/2016, ο αντίστοιχος χρόνος διαγράφεται μόνο σε περίπτωση που δεν επηρεάζεται η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
- Μεγαλύτερη σύνταξη με «πλασματικά» έτη
Οι συνταξιοδοτούμενοι προ της 13ns Μαΐου 2016 έχουν δικαίωμα να ζητήσουν τον επανακαθορισμό της σύνταξής τους μέσω της προσμέτρησης και αναγνώρισης επιπλέον χρόνου ασφάλισης, ιδιαίτερα για τις περιπτώσεις που έχουν συνταξιοδοτηθεί με 30 έτη και μπορούν να αναγνωρίσουν μέχρι 5 έτη ασφάλισης έτσι ώστε να αυξήσουν τη σύνταξή τους μέχρι και κατά 3%. Χρόνοι ασφάλισης σε ΟΑΕΕ και στο τ. ΙΚΑ μπορούν τώρα να προσμετρηθούν για τη βελτίωση των αποδοχών.
