Τα πλοία κλάσης Liberty (Λίμπερτυ) πρόκειται για φορτηγά πλοία γενικού φορτίου που κατασκευάστηκαν από τις ΗΠΑ κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για την μεταφορά πολεμοφοδίων στο ευρωπαϊκό μέτωπο και στο μέτωπο του Ειρηνικού. Τα συγκεκριμένα πλοία αποτελούν σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της Ελληνικής Ναυτιλίας.
Ιστορία της Κλάσης
Τα Liberty αρχικά κατασκευαζόντουσαν για να καλύψουν τις ανάγκες των Βρετανών για φορτηγά πλοία, αλλά αργότερα στον πόλεμο τα χρησιμοποίησαν και οι Αμερικανοί για την μεταφορά δικών τους πολεμοφοδίων.
Λόγω της μεγάλης ανάγκης για φορτηγά πλοία η ποιότητα των πλοίων αυτών ήταν μέτρια, καθώς η σχεδίαση τους είχε βασιστεί στο γεγονός, ότι χρειάζονταν ένα φτηνό πλοίο, το οποίο θα ήταν εύκολο και γρήγορο να ναυπηγηθεί.
Για να καλυφθούν οι ανάγκες μεταφοράς πολεμοφοδίων, το πρόγραμμα ναυπήγησης τους εντάχθηκε στο Πρόγραμμα Ναυπήγησης Εκτάκτου Ανάγκης των ΗΠΑ, συγκεκριμένα 18 ναυπηγεία κατασκεύαζαν τα πλοία αυτά. Ανάμεσα στο έτος 1941 και 1945 καθελκύστηκαν 2.710 πλοία τύπου Liberty, κατά μέσο όρο 3 πλοία μέσα σε 2 ημέρες. Η κατασκευή ενός πλοίου τύπου Liberty διαρκούσε 39 ημέρες και καθελκυόταν 5 ημέρες ύστερα από την ολοκλήρωση της κατασκευής του.
Τα Liberty λόγω της κακής ποιότητας τους, ονομάστηκαν τα πλοία ενός ταξιδιού, καθώς έβγαζαν πολλές βλάβες και ο κύριος σκοπός τους ήταν να αντέξουν να διασχίσουν επιτυχώς τον ωκεανό και να μεταφέρουν επιτυχώς τα πολεμοφόδια στα μέτωπα του πολέμου. Παρόλη την κακή τους ποιότητα, τα πλοία αυτά κατάφεραν να υπηρετήσουν πιστά την αποστολή τους, διασχίζοντας επιτυχώς τους ωκεανούς και διανέμοντας τα αναγκαία πολεμοφόδια στους συμμάχους και τις αμερικανικές δυνάμεις.
Τα χαρακτηριστικά της Κλάσης
Τα Liberty είχαν μέγιστο εκτόπισμα 14,474 τόνους, μήκος 135m, πλάτος 17,3m και βύθισμα 8,5m. Τα πλοία είχαν μέγιστη ταχύτητα 11-11,5 κόμβων (21χλμ) την ώρα και αυτονομία 20.000 ναυτικών μιλίων (37.000χλμ). H πρόωση του πλοίου συνέβαινε με δύο λέβητες πετρελαίου, οι οποίοι προμήθευαν μια ατμομηχανή τριπλής εκτόνωσης. Κατά την διάρκεια του πολέμου τα πλοία αυτά ήταν οπλισμένα ώστε να μπορούν να προστατεύουν τον εαυτό τους από εχθρικές επιθέσεις. Συγκεκριμένα ήταν οπλισμένα με ένα πρυμναίο πυροβόλο των 4ιντσών και ένα πρωραίο πυροβόλο των 3ιντσών κατά στόχους επιφανείας, ενώ έφερε επίσης 2 έως 8 αντιαεροπορικά πυροβόλα των 20mm ή 37mm.
Τα Liberty και η Ελληνική Ναυτιλία
Ύστερα από τον πόλεμο υπήρχαν χιλιάδες πλοία Liberty, από τα οποία ήθελαν να απαλλαχτούν οι Αμερικάνοι, καθώς όπως προαναφέραμε θωρούντουσαν πλοία ενός ταξιδιού και δεν πίστευαν ότι θα άντεχαν στο πέρασμα του χρόνου. Κατά την διάρκεια του πολέμου το 72% των πλοίων που έφεραν ελληνική σημαία καταστράφηκαν, με την ελληνική ναυτιλία αποδεκατισμένη και χιλιάδες πλοία Liberty, τα οποία οι Αμερικανοί ήθελαν να ξεφορτωθούν, οι Έλληνες εφοπλιστές είδαν την χρυσή ευκαιρία.
Το 1946 οι Έλληνες εφοπλιστές αγόρασαν τα πρώτα 100 από τις ΗΠΑ με την εγγύηση της Ελληνικής Κυβέρνησης, τα πλοία αυτά έδωσαν το στήριγμα στους Έλληνες εφοπλιστές να αναδιοργανωθούν και να ξανακτίσουν τον ελληνόκτητο στόλο. Το 1966 από τα 722 εναπομείναντα πλοία Liberty τα 603 ήταν ελληνόκτητα, τα “ασχημόπαπα” όπως τα ονόμασαν οι Αμερικανοί, λόγω της εμφάνισης τους, ονομάστηκαν τα ευλογημένα πλοία από τους Έλληνες.
Στις αρχές της δεκαετίας του 70 οι Έλληνες εφοπλιστές είχαν τα ηνία της παγκόσμιας ναυτιλίας, καθώς έλεγχαν τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο παγκοσμίως, μία πρωτιά που συνεχίζει έως και σήμερα και κάνει περήφανη την χώρα μας, μια πρωτιά που στηρίχθηκε σε έναν μεταπολεμικό στόλο αποτελούμενος από “πλοία ενός ταξιδιού” όπως είχαν χαρακτηριστεί.
Πρώην Arthur M. Huddell Νυν Hellas Liberty
Οι Έλληνες εφοπλιστές είχαν αναπτύξει ένα όραμα για την απόκτηση ενός πλοίου Liberty και την μετατροπή του σε πλωτό μουσείο ως σημάδι αναγνώρισης της σημασίας που έπαιξε η κλάση πλοίου στην ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας. Δυστυχώς το όραμα αυτό άρχισε σιγά σιγά να ξεθωριάζει έως ότου που σχεδόν ξεχάστηκε τελείως, μέχρι την στιγμή που βρέθηκε ένα Liberty διαθέσιμο.
Το Arthur M. Huddell ναυπηγήθηκε στην Φλόριντα των ΗΠΑ το 1943 και γρήγορα ανέλαβε υπηρεσία, από τις πολλές αποστολές που ανέλαβε η ίσως πιο σημαντική ήταν αυτή της μεταφοράς ενός αγωγού συνολικού μήκους 110χλμ από τις ΗΠΑ στο Λονδίνο, εκεί φορτώθηκαν 27 χιλιόμετρα του αγωγού σε ένα καλωδιακό πλοίο και τον υπόλοιπο στο λιμάνι. Ο αγωγός αυτός απλώθηκε υποβρυχίως από της Αγγλία στην Γαλλία μέσω της Μάγχης την ημέρα τις D-Day και προμήθευε τον συμμαχικό στρατό με καύσιμα για τις πρώτες ημέρες.
Ύστερα από τον πόλεμο λόγω της τροποποίησης που είχε δεχθεί το αμπάρι του για να μεταφέρει τον αγωγό, χρησιμοποιήθηκε από τις ΗΠΑ ως καλωδιακό πλοίο μέχρι την απόσυρση του, όπου κανιβαλίστηκε για ανταλλακτικά.
Το πλοίο αφού αφέθηκε στην τύχη παροπλισμένο συμφωνήθηκε εν τέλη να βυθιστεί και να γίνει τεχνητός ύφαλος, μέχρι που ανακαλύφθηκε από Έλληνες ομογενείς και οι διαδικασίες απόκτησης του πλοίου ξεκίνησαν άμεσα για να γίνει πλωτό μουσείο προς τιμήν της Ελληνικής Ναυτιλίας.
Πολλοί εφοπλιστές, ελληνικής καταγωγής βουλευτές του Κογκρέσου των ΗΠΑ, καθώς και η ομοιογένεια ενεργοποιήθηκαν, τελικά το Κογκρέσο ενέκρινε την συμφωνία και δώρισε το Arthur M. Huddell στο Ελληνικό Κράτος.
Το πλοίο κατάπλευσε στο λιμάνι του Πειραιά ρυμουλκούμενο το Ιανουάριο του 2009 και ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης του.
Ύστερα από δύο χρόνια σκληρής δουλείας το πλοίο έπεσε στο νερό με το καινούριο του όνομα Hellas Liberty και ενίοτε λειτουργεί ως πλωτό μουσείο. Το Hellas Liberty βρίσκεται εκεί σήμερα ως σημάδι αναγνώρισης του ρόλου που έπαιξε η κλάση αυτών των πλοίων για την ελληνική ναυτιλία. Το Hellas Liberty λειτουργεί ως μουσείο σήμερα στο Πειραιά και είναι ανοιχτό προς επίσκεψη, σας συμβουλεύουμε ανεπιφύλακτα να το επισκεφθείτε και να μάθετε και οι ίδιοι από μόνοι σας την ιστορία του.
