Το διάγγελμα ήταν πολεμικό. Το ύφος όμως ήταν ήπιο. Σχεδόν παρακλητικό. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας μιλούσε ρωσικά. Απευθυνόταν στους Ρώσους. Οχι στον ηγέτη τους. Στους πολλούς. Θέλουν οι Ρώσοι αυτόν τον πόλεμο; αναρωτιόταν.
Κανένας πόλεμος δεν είναι πια τοπικός. Η απόπειρα να αλωθεί η Ουκρανία δεν αφορά ούτε μόνο τους αμυνόμενους ούτε μόνο τους επιτιθέμενους.
Ο Πούτιν προκαλεί μεγάλες βλάβες και εκεί που δεν φτάνουν τα πυρά του: στις ευρωπαϊκές οικονομίες. Στους ίδιους τους Ευρωπαίους, που ήδη νιώθουν τον πόλεμο στην τσέπη τους.
Ναι, τα πραγματικά θύματα είναι ο λαός του Ζελένσκι – του κωμικού, τον οποίο η Ιστορία έμελλε αγρίως να ανελκύσει σε βάθρο εθνικού ηγέτη. Του Εβραίου, που άκουσε ότι ένας ξένος στρατός καταφθάνει για να τον «αποναζιστικοποιήσει». Του προέδρου, που ξέρει ότι ένας από τους πρώτους στόχους του πολέμου είναι η εξόντωσή του.
Ακόμη κι αν η χώρα του αποφύγει τη συντριπτική ήττα· ακόμη κι αν δεν καταλήξει υποτελής της Μόσχας, σαν μια δεύτερη Λευκορωσία με έναν δικτάτορα-μαριονέτα του Πούτιν· η Ουκρανία δεν πρόκειται εύκολα να ξαναβρεί τον δρόμο προς τη δημοκρατική της ολοκλήρωση. Θα έχει πολλές ζωτικές πληγές να επουλώσει, προτού δοκιμάσει ξανά να μπει στις ράγες του ευρωπαϊκού προσανατολισμού.
Αν αυτός ήταν ο στόχος –να αναχαιτίσει την προσέγγιση της Ουκρανίας προς τη Δύση–, ο Πούτιν τον είχε κιόλας πετύχει, προτού εισβάλλει από όλα τα σημεία του ορίζοντα. Μόνο υπό την απειλή του πολέμου, του είχε αναγνωριστεί de facto η εξουσία να καθορίζει τις στρατηγικές επιλογές του γείτονά του, στο καλούπι της δικής του αντίληψης περί ρωσικού συμφέροντος.
Ενας πόλεμος που δεν συμφέρει ούτε αυτούς που τον σχεδίασαν.
Ο πόλεμος μηδενίζει αυτό το κεκτημένο ισχύος. Κανείς δεν έχει πια κίνητρο να κατευνάσει τη Ρωσία, αφού η ίδια αποδείχθηκε ανεπίδεκτη κατευνασμού.
Το ερώτημα του Ζελένσκι δεν είναι ρητορικό. Θέλουν οι Ρώσοι αυτόν τον πόλεμο;
Θέλουν έναν πόλεμο που θα απομονώσει τη χώρα τους οικονομικά και διπλωματικά; Που θα σωρεύσει στους δικούς τους ώμους το κόστος της απομόνωσης; Που θα τους σπρώξει ακόμη πιο μακριά από την Ευρώπη – ακόμη πιο βαθιά στην περιτοιχισμένη μιζέρια ενός αυταρχικού καθεστώτος;
Θέλουν να καταβάλουν φόρο αίματος μόνο για να εντυπώσει ο ένοικος του Κρεμλίνου στον χάρτη τις φαντασιώσεις του;
Αυτός ο πόλεμος δεν συμφέρει κανέναν – ούτε καν εκείνον που τον σχεδίασε. Κι αυτό, όντως. Είχε να συμβεί στην Ευρώπη 83 χρόνια.
Μιχάλης Τσιντσίνης