Ερευνα για τον ρόλο της ευρωπαϊκής συνοριακής υπηρεσίας Frontex σ’ ένα από τα πιο θανατηφόρα ναυάγια στη Μεσόγειο Θάλασσα ξεκινά η Εμιλι Ο’ Ρίλι, διαμεσολαβήτρια της ΕΕ σε θέματα κακοδιοίκησης.
Η έρευνα θα επικεντρωθεί στη συμμετοχή της Frontex σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο επιδιώκοντας κατ’ αρχάς να διευκρινίσει τα γεγονότα γύρω από το ναυάγιο του Adriana στα ανοιχτά των ελληνικών ακτών τον Ιούνιο, όπου έχασαν τη ζωή τους εκατοντάδες άνθρωποι.
Στον απόηχο της βύθισης του σκάφους που μετέφερε έως και 750 μετανάστες στην Ευρώπη από τη Λιβύη, προέκυψαν αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με το τι ήξερε η Frontex πριν από την τραγωδία και τι ρόλο έπαιξε ή θα μπορούσε να παίξει για την αποτροπή της. Πηγές με γνώση των ερευνών είπαν στο Politico υπό τον όρο της ανωνυμίας ότι η διαμεσολαβήτρια ζήτησε να δει την εσωτερική «Αναφορά Σοβαρών Συμβάντων» της Frontex, αναζητώντας λεπτομέρειες για το πώς εξελίχθηκαν τα γεγονότα τις κρίσιμες ώρες της ανατροπής και βύθισης του σκάφους.
Στο επίκεντρο έχουν βρεθεί και οι ελληνικές αρχές, καθώς επιζώντες της τραγωδίας ισχυρίστηκαν ότι το Λιμενικό πραγματοποίησε επικίνδυνο ελιγμό για να οδηγήσει το υπερπλήρες αλιευτικό σκάφος προς την Ιταλία, προκαλώντας τελικά την ανατροπή του. Οι επιζώντες ισχυρίστηκαν ότι η προσπάθεια της ελληνικής ακτοφυλακής να ρυμουλκήσει το σκάφος οδήγησε στο ναυάγιο, ενώ διάφορα μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν ότι το σκάφος ήταν ακινητοποιημένο για ώρες προτού επέμβει το Λιμενικό. Η τραγωδία, μάλιστα, αύξησε την πίεση στη Frontex να τερματίσει τις επιχειρήσεις της στην Ελλάδα, καταγγέλλοντας ελλιπή συνεργασία με τις αρχές της χώρας.
Τέτοιες τραγωδίες στη Μεσόγειο θα μπορούσαν «να συμβούν ανά πάσα στιγμή», δήλωσε στους Financial Times ο Δημήτρης Καιρίδης, υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου. «Δεν καταφέραμε να βρούμε τρόπο να αποτρέψουμε τα μη αξιόπλοα σκάφη γεμάτα παράτυπους μετανάστες και αιτούντες άσυλο που ταξιδεύουν από τις ακτές της Λιβύης προς την Ευρώπη». Ο Καιρίδης είπε ότι πρωταρχικός στόχος της ΕΕ πρέπει να είναι ο μεγαλύτερος έλεγχος στις μεταναστευτικές ροές από τη βόρεια Αφρική. «Αντίθετα, δεχόμαστε σειρά επιθέσεων κατά της Frontex, της Ευρώπης και της Ελλάδας, συχνά από συνήθεις υπόπτους με πολιτική ατζέντα», πρόσθεσε, συμπληρώνοντας σχετικά με την έρευνα για τον ρόλο της Frontex ότι είναι «ανεξάρτητη και σε βάθος» και ότι «θα υπάρξουν συνέπειες» εάν αποκαλυφθεί οποιαδήποτε αδικοπραγία.
Η Ευρωπαία διαμεσολαβήτρια ζήτησε από τη Frontex να παραδώσει την έκθεσή της για το ναυάγιο του Adriana, καθώς και αναφορές για άλλα περιστατικά, όπως η βύθιση σκαφών στα ανοιχτά των ιταλικών ακτών τον Φεβρουάριο και κοντά στο Σφαξ της Τυνησίας τον Ιανουάριο.
Η O’ Ρίλι θα διερευνήσει επίσης τον τρόπο με τον οποίο μοιράζονται πληροφορίες μεταξύ Frontex και εθνικών αρχών σχετικά με τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και εάν η ευρωπαϊκή υπηρεσία έχει λόγο στον σχεδιασμό των επιχειρήσεων.
«Υπάρχει περιθώριο για μεγαλύτερη σαφήνεια σε σχέση με τον ρόλο του Frontex σε τέτοιες επιχειρήσεις», έγραψε σε επιστολή του προς τον επικεφαλής της Frontex Χανς Λέιτενς.
Ο Κρις Μπορόφσκι, ανώτερος υπάλληλος δημοσίων σχέσεων της Frontex, είπε ότι η υπηρεσία «δεν συντονίζει τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης», καθώς πρόκειται για ευθύνη των εθνικών αρχών. «Τα σκάφη της Frontex διεξάγουν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης όταν καλούνται», πρόσθεσε, ενώ παρέχουν στις εθνικές αρχές και στα κέντρα διάσωσης «στοιχεία ζωτικής σημασίας για τη διάσωση ζωών».
