Ολοκληρώνοντας το Ιανουάριο το σχετικό κανονισμό και τις προϋποθέσεις για την εγγραφή στο δημόσιο χρέος εγγυήσεων που έδωσαν τα κράτη-μέλη έναντι τιτλοποιήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων από εμπορικές τράπεζες, η Eurostat άλλαξε στάση εν όψει της ενεργοποίησης του κανονισμού και ανακοίνωσε σε όλες τις ευρωπαϊκές στατιστικές αρχές ότι θα εφαρμόσει τον νέο κανονισμό, από εδώ και πέρα και όχι αναδρομικά. Με αυτό τον τρόπο διέγραψε οριστικά το ενδεχόμενο της «στατιστικής» αύξησης του ελληνικού δημόσιου χρέους κατά περίπου 9% του ΑΕΠ.
Με βάση τον νέο κανονισμό, οι εγγυήσεις των κρατών-μελών σε πακέτα τιτλοποιημένων δανείων (όπως αυτά του Ηρακλή) θα εξετάζονται κατά περίπτωση δηλαδή όχι ως «πακέτο» αλλά εξειδικευμένα ως τιτλοποιήσεις κάθε τράπεζας.
Το βασικό κριτήριο για το αν θα εγγραφούν εκ των προτέρων (δηλαδή πριν καταπέσουν) οι εγγυήσεις που δίνονται για «πακέτα» τιτλοποιημένων δανείων θα είναι το μοίρασμα του κινδύνου μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτών. Με βάση δείκτες που αφορούν τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις του κράτους-μέλους και των τραπεζών τα επιτόκια των ομολόγων και το χρόνο ωρίμανσή τους, η Eurostat ορίζει ανώτερα ποσοστά κάλυψης του κινδύνου από τα κράτη-μέλη. Αν σε κάποια εξέταση βρεθεί ότι το κράτος-μέλος έχει αναλάβει μεγαλύτερο ποσοστό, τότε οι εγγυήσεις που έχουν δοθεί θα εγγράφονται στο χρέος
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί μια σταδιακή υποχώρηση της Eurostat από την απόπειρα που έκανε το 2021 να αυξήσει μόνο το ελληνικό χρέος. Το όλο θέμα ξεκίνησε από την Ελλάδα την άνοιξη του 2021. Θεωρώντας -αδίκως- ότι ο κίνδυνος που είχε αναλάβει η Ελλάδα έναντι των ομολόγων του προγράμματος «Ηρακλής» ήταν μεγαλύτερο από αυτό των ιδιωτών, είχε κάνει εισήγηση να γραφτεί το σύνολο των εγγυήσεων ύψους 18,7 δισ. ευρώ στο δημόσιο χρέος.
Οπως ήταν φυσικό οι ελληνικές Αρχές παρείχαν επιχειρήματα με βάση τα οποία η απαίτηση της Eurostat ήταν αβάσιμη. Επεσήμαναν, επίσης, ότι το σχέδιο «Ηρακλής» είναι ουσιαστικό αντίγραφο του μοντέλου, που εφάρμοσε η Ιταλία από το 2016. Αυτό προκάλεσε την πρώτη υποχώρηση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας. Το 2021 δεν υλοποίησε την απειλή της , αλλά ανακοίνωσε δημιουργία ενός νέου κανονισμού για τις κρατικές εγγυήσεις έναντι τιτλοποιημένων κόκκινων δανείων μέσω του οποίου θα κρίνονταν και η χώρα.
Κατά τη διάρκεια σύνταξης του κανονισμού που ξεκίνησε την άνοιξη του 2022, η Eurostat επανήλθε επαναλαμβάνοντας τη θέση της ότι σύνολο των εγγυήσεων ύψους 18,7 δισ. , πρέπει να εγγραφεί στο χρέος.
Στο μεταξύ όμως στην ίδια μοίρα είχε μπει και η Ιταλία και μοιραία ο κύκλος των ενδιαφερομένων για το θέμα να έχει διευρυνθεί πανευρωπαϊκά. Μέσα στο περασμένη χρονιά είχαμε μια έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου που κατηγορούσε την Eurostat για σύνταξη στατιστικών με ελλιπή στοιχεία. Πρόσφατα ξέσπασαν νέες αντιδράσεις για τον λάθος υπολογισμό του πληθωρισμού της Ολλανδίας με ευθύνη και πάλι της Eurostat. Πρόσφατα ο Ιταλός επίτροπος αρμόδιος για οικονομικά θέματα, Πάολο Τζεντιλόνι, απαντώντας σε σχετική ερώτηση κράτησε αποστάσεις τασσόμενος υπέρ της ανεξαρτησίας της Eurostat.
Χωρίς να μπορεί να συνδέσει κανείς ευθέως όλα αυτά με την εμμονή της Eurostat να αυξήσει στατιστικά το χρέος Ελλάδας και Ιταλίας, είχαμε ως κατάληξη την ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας ότι διαγράφει ό,τι έψαχνε στο παρελθόν και πλέον θα εξετάζει μόνο τις κρατικές εγγυήσεις που θα δοθούν από εδώ και πέρα για κόκκινα δάνεια.
| Οι τιτιλοποιήσεις δανείων που εγιναν μέσω του προγράμματος Ηρακλής | ||||
| Τράπεζα | Ττιλτοπ. Δάνεια | |||
| Ποσά σε δις ευρώ | ||||
| Alpha Bank | 10,8 | |||
| Eurobank | 7,5 | |||
| Eθνική | 6,25 | |||
| Πειραιώς | 6,9 | |||
| Σύνολο | 31,45 | |||
