Επανειλημμένα αρκετοί συνεργάτες της Καθημερινής, όπως οι Ναύαρχοι Χηνοφώτης και Λυμπέρης, έχουν δημοσιεύσει μεγάλα άρθρα σχετικά με την κατάσταση του Πολεμικού μας Ναυτικού και την ανάλυση του γεωπολιτικού και στρατηγικού του προσανατολισμού.
Στην παρούσα ανάλυση θα ήθελα να διατυπώσω με απλούστερο και σαφέστερο τρόπο – ώστε να γίνουν οι παρουσιάσεις αυτές πιο κατανοητές από τους συμπολίτες μας – μερικές απλές σκέψεις που δείχνουν ποια είναι η κατάσταση αλλά και το μέλλον του Ναυτικού μας. Όμως για να γίνει αυτό πλήρως κατανοητό είναι ανάγκη να ειπωθούν μερικά πράγματα με μεγαλύτερη και ευθύτερη σαφήνεια, κοιτώντας την αλήθεια κατάματα χωρίς προκαταλήψεις και στερεότυπα.
Το πρώτο και σημαντικότερο είναι να καταλάβουμε καλά ότι οι σημερινές στρατηγικές συνθήκες της πατρίδας μας έχουν αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Σήμερα οι κίνδυνοι, οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες δεν προέρχονται πια από τα Βόρεια σύνορά μας, όπως επί δεκαετίες συνέβαινε, αλλά βρίσκονται στο Αιγαίο, την Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο. Εκεί βρίσκονται οι απειλές και οι εστίες έντασης που πρέπει να απασχολούν τις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Αυτό οδηγεί αναπόσπαστα στο συμπέρασμα ότι απαιτείται μείωση του αποτυπώματος του Στρατού Ξηράς και αντίστοιχη αύξηση και ενίσχυση αυτού της Πολεμικής μας Αεροπορίας και του Πολεμικού μας Ναυτικού.
Συνεπώς – όσο δυσάρεστο και να είναι αυτό για τον Στρατό Ξηράς – για τον οποίο όλοι οι Έλληνες αισθανόμαστε υπερηφάνεια και Εθνικό χρέος – πρέπει να μειωθούν προσωπικό και στρατόπεδα, συγκεντρώνοντας τις δυνάμεις μας μόνο στα σημεία που πράγματι σήμερα αποτελούν ακόμα σημεία τριβής και απειλής.
Σε ότι αφορά την Αεροπορία μας, η κατάσταση χάρις στις δραστικές ενέργειες της Πολιτείας, έχει βελτιωθεί θεαματικά και αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη βελτίωση που θα αυξήσει τις αμυντικές αλλά και επιθετικές της δυνατότητες με την προσθήκη επιπλέον αεροσκαφών Rafale, αργότερα F-35 και την αναβάθμιση των F-16 στην έκδοση Viper.
Το Πολεμικό μας Ναυτικό είναι το όπλο το οποίο – αν και οι ευθύνες και τα καθήκοντά του έχουν αυξηθεί δυσανάλογα με το μέγεθός του – έχει ακόμα τη μεγαλύτερη ανάγκη μεγάλης ανάπτυξης και βελτίωσης σε όλα τα πεδία των δραστηριοτήτων του. Και εδώ βέβαια η Πολιτεία – με την πρόθυμη στήριξη και εισφορά του οβολού όλων των Ελλήνων – έχει προβεί σε μεγάλες παραγγελίες υλικού και νέων πλοίων αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν.
Τα σημαντικότερα σημερινά προβλήματα του Ναυτικού μας είναι τα εξής:
- Ο ανεπαρκέστατος λειτουργικός προϋπολογισμός που έχει καταβαραθρωθεί από την εποχή της δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Είναι απλά αδύνατον να συντηρηθεί ένας γηράσκων στόλος με πενιχρά μέσα και χρήματα. Αυτή η ανωμαλία πρέπει να αναταχθεί άμεσα. Οι απεγνωσμένες φωνές των Επιτελείων δεν έχουν ακόμα φτάσει στα αυτιά των αρμοδίων. Πρέπει επιτέλους να γίνει κατανοητό ότι στόλος που δεν συντηρείται, δεν επισκευάζεται και δεν ανεφοδιάζεται ικανοποιητικά, είναι αδύνατον να αποδώσει τα αναμενόμενα στην κρίσιμη στιγμή που θα χρειαστεί να αντιπαρατεθεί με τους αντιπάλους του.
- Η διατήρηση σε ενέργεια παμπάλαιων πλοίων που είναι απλά «ακατάλληλα για πόλεμον», όπως έλεγε και ο Κουντουριώτης, απασχολούν προσωπικό και δεν προσφέρουν τίποτα το χρήσιμο.
- Η συνεχής απώλεια στελεχών, ιδίως σε κρίσιμες ειδικότητες, συνέπεια της τεράστιας διαφοράς αποδοχών μεταξύ Πολεμικού Ναυτικού και ελεύθερης οικονομίας. Η αιμορραγία είναι πολύ επικίνδυνη. Χάνονται στελέχη που το Ναυτικό εκπαίδευσε με κόπο και χρήματα, αλλά δεν θα απολαύσει τις υπηρεσίες τους.
- Η σκανδαλώδης αδιαφορία της Πολιτείας για τα στελέχη που υπηρετούν στον Πολεμικό μας Στόλο. Είναι αδιανόητο να αμείβεται ο Κυβερνήτης μιας φρεγάτας, που αύριο θα έχει στοιχίσει ένα δισεκατομμύριο, χαμηλότερα από ένα εργαζόμενο σε delivery. Το ίδιο ισχύει για όλους εκείνους που μακριά από τις οικογένειές τους υπηρετούν στα πλοία μας για 200 και περισσότερες μέρες το χρόνο. Πρέπει αμέσως να θεσπιστεί ένα γενναίο επίδομα Στόλου, όπως κατά καιρούς έχει υποσχεθεί η Πολιτεία, αλλά ακόμα δεν έχει εφαρμοστεί σε ικανοποιητικό βαθμό.
- Πρέπει πάση θυσία να εφαρμοστούν οι τελευταίες πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει και εξαγγείλει το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, σε ότι αφορά την αναδιοργάνωση, την εκπαίδευση των στελεχών, την αναπροσαρμογή της θητείας και κυρίως το άλμα που πρέπει σε νέες τεχνολογίες, «έξυπνα» όπλα και προσαρμογή σε μη συμβατικές και ανορθόδοξες συνθήκες. Είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικό να γνωρίζουν οι ειδικοί ότι στον τελευταίο αυτό τομέα των έξυπνων όπλων και των υβριδικών απειλών γίνεται αθόρυβα μεγάλη πρόοδος.
- Ενεργοποίηση των μεγάλων δυνατοτήτων της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, που μέχρι στιγμής παραμένουν αναξιοποίητες με προεξάρχουσα την ανάταξη της ΕΑΒ.
- Η πρωτοβουλία και οι ικανότητες του επιχειρησιακού και τεχνικού προσωπικού του Ναυτικού μας μπορούν με λίγα χρήματα, αλλά μεγάλη πρωτοβουλία (αν τους δοθεί η δυνατότητα), να βελτιώσουν θεαματικά τις ικανότητες των υπαρχόντων παλαιών πλοίων, αποφεύγοντας τεράστια έξοδα σε εξωχώριους υποκατασκευαστές.
- Η απόλυτη ανάγκη να ενισχυθεί η τεχνική και εκπαιδευτική υποδομή του Ναυτικού μας, ώστε να είναι σε θέση να χειριστεί και να συντηρήσει τις νέες μονάδες και τον νέο εξοπλισμό (νέες φρεγάτες, αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας, ελικόπτερα κλπ.), στο μέτρο που αυτά θα παραλαμβάνονται και θα εισέρχονται στις τάξεις του.
Ένα Ναυτικό δεν εξαρτάται από μία ή δύο νέες μονάδες. Αν αυτό ήταν το θέμα τότε όλα τα κράτη θα κατασκεύαζαν λίγες μοντέρνες μονάδες και δεν θα χρειαζόταν μεγάλους και πολυσύνθετους στόλους.
Το Ναυτικό μας πρέπει να φτάσει άμεσα στο ίδιο επίπεδο με την Αεροπορία μας και από κοινού να εξυπηρετήσουν τους νέους εθνικούς στόχους που προβάλλουν στον ορίζοντα, με την ανάγκη μετατροπής της Πατρίδας μας σε μεγάλη αεροναυτική – σε αντίθεση με επίγεια – στρατιωτική δύναμη ικανή και να προστατεύσει την Πατρίδα, αλλά και να επιβάλλει τις ελληνικές θέσεις στις περιοχές ελληνικού ενδιαφέροντος της ευρύτερης περιοχής.
Οι καιροί είναι κρίσιμοι. Αν η Πολιτεία χειριστεί τα θέματα με σύνεση, αλλά και μεγάλη ενεργητικότητα και πρωτοβουλίες, έχουμε μετά από πολλά χρόνια τη δυνατότητα η Ελλάδα να διαθέτει Ένοπλες Δυνάμεις σεβαστές στους φίλους και φόβητρο για τους εχθρούς.
Η Πολιτεία θα έχει στα χέρια της πολύ ισχυρότερα χαρτιά από ότι παλαιότερα, ώστε να εξασκήσει επωφελή για τα ελληνικά συμφέροντα πολιτική και εμείς, οι Έλληνες πολίτες, θα κοιμόμαστε ήσυχοι βέβαιοι ότι η άμυνα της Ελλάδας είναι σε καλά χέρια.
*Π. Λασκαρίδης, Υποναύαρχος ΠΝ (ε.τ.)
