Σε τροχιά πλήρους αναδιάρθρωσης κινείται πλέον η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, με βασική καινοτομία ότι τα στελέχη της θα φοιτούν στην Ακαδημία, που θα ιδρυθεί και θα «παράγει» πράκτορες με πτυχίο James Bond 007… νέας γενιάς!
Η ίδρυση της Ακαδημίας Πληροφοριών και Αντικατασκοπίας, όπως θα είναι το όνομά της, είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο, στην οποία τα στελέχη της ΕΥΠ θα αποκτούν ικανότητες και δεξιότητες που θα ανταποκρίνονται στο σύγχρονο περιβάλλον ασφάλειας.
Η είδηση έκανε πολλούς να σκεφτούν μια καριέρα πράκτορα με… πτυχίο. Oμως, η εκπαίδευση δεν θα είναι κάτι απλό, αλλά ιδιαίτερων απαιτήσεων! Τώρα αν από το ”ΙΕΚ πρακτόρων” αυτοί που θα πάρουν το πτυχίου του κατασκόπου θα είναι κλώνοι του «Θου Βου 000» που έκανε την μια γκάφα μετά την άλλη ή «χρυσοδάκτυλοι» (τύφλα να ‘χoυν οι Κόνερι, Μουρ, Μπρόσναν και Κρεγκ δηλαδή), με γνώσεις του σύγχρονου περιβάλλοντος ασφάλειας εν μέσω κοσμογονικών προκλήσεων είναι ένας…γρίφος που η ιστορία θα δείξει! Οπως και να έχει πάντως η ίδρυση της Ακαδημίας φιλοδοξεί να πρωτοπορήσει όσον αφορά την εκπαιδευτική και την εξελικτική διαδικασία του προσωπικού, εγκαινιάζοντας μια νέα φιλοσοφία εκπαίδευσης, που προσαρμόζεται στις πολυδιάστατες απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής.
Η εκπαίδευση
Συγκεκριμένα, πρώτη φορά εισάγεται η διαδικασία φοίτησης του πολιτικού προσωπικού στην Ακαδημία, με υποχρεωτική θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση. Η θεωρητική εκπαίδευση θα διαρκεί έως οκτώ μήνες, ανάλογα με την ειδικότητα. Οι δόκιμοι υπάλληλοι θα συμμετέχουν επίσης σε τελικές εξετάσεις, μετά την ολοκλήρωση ενός διετούς κύκλου σπουδών και για τη μονιμοποίησή τους θα απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση των σπουδών τους εντός του προβλεπόμενου χρονικού πλαισίου.
Αντίστοιχα, πρώτη φορά προβλέπονται και ανάλογες διαδικασίες για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που αποσπώνται στην ΕΥΠ. Οπως επισημαίνεται στο σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, «η Σχολή Στελεχών ΕΥΠ οργανώνει και υλοποιεί το σχολείο θεωρητικής εκπαίδευσης νεοεισερχόμενων πολιτικών υπαλλήλων της Υπηρεσίας και επιβλέπει σε τακτική βάση το πρακτικό σκέλος της εκπαίδευσης των νεοεισερχόμενων υπαλλήλων, ορίζοντας για τον σκοπό αυτό επιβλέποντες εκπαιδευτές, οι οποίοι καθοδηγούν το ως άνω προσωπικό μέχρι την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης».
Εκτός όμως από την Ακαδημία, μια ομολογουμένως ριζική αλλαγή θα είναι η σύσταση Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας της ΕΥΠ, προκειμένου να ενισχυθούν η εξωστρέφειά της και η οικοδόμηση σχέσης εμπιστοσύνης με την κοινωνία των πολιτών, πάντα όμως στο μέτρο που επιτρέπεται για μια τόσο ευαίσθητη υπηρεσία για την εθνική ασφάλεια. Οι αλλαγές της νέας δομής μπορούν να συνοψιστούν στην ενίσχυση επιχειρησιακών και αναλυτικών δυνατοτήτων, τη διοικητική αναδιάρθρωση – εκπαίδευση, στη λογοδοσία και την εξωστρέφεια. Στοχεύουν στη βελτίωση της επιχειρησιακής της ικανότητας, εστιάζοντας στην ανάπτυξη νέων εσωτερικών δομών και την εισαγωγή καινοτόμων διαδικασιών, με στόχο την επίτευξη μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας στην αντιμετώπιση των σύγχρονων απειλών στον τομέα της εθνικής ασφάλειας.
Οι καινοτομίες
Για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνεται διάταξη για υποχρεωτικό χρόνο παραμονής στην υπηρεσία, ο οποίος ορίζεται στα δέκα (10) έτη, ενώ συνδέεται άμεσα η ανάκληση της εξουσιοδότησης ασφαλείας για τον χειρισμό πληροφοριών με τη δυνατότητα μετάταξης σε άλλες υπηρεσίες για λόγους δημόσιου συμφέροντος.
Σημαντική καινοτομία του νέου Προεδρικού Διατάγματος είναι η σύσταση νέων κλάδων προσωπικού της ΕΥΠ, κατά τα πρότυπα υπηρεσιών πληροφοριών του εξωτερικού, όπως ο κλάδος των χειριστών πληροφοριών, αναλυτών πληροφοριών, χειριστών κυβερνοχώρου, αναλυτών κυβερνοχώρου, κ.ά., με έμφαση στην εξειδίκευση της θέσης εργασίας. Ενώ αναφέρονται η σύσταση operation και knowledge centers, η εισαγωγή κώδικα δεοντολογίας, η καθιέρωση νέου βαθμολογίου – καθηκοντολογίου κ.ά., η προετοιμασία των οποίων βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και συνδυαστικά και συμπληρωματικά με τις ρυθμίσεις του Π.Δ., θα δημιουργήσουν ένα σύγχρονο πλαίσιο λειτουργίας, οδηγώντας την ΕΥΠ σε μια νέα εποχή.
Η ριζική αναδιάρθρωση της ΕΥΠ ήταν μια κοινή πρόταση των υπουργών Εθνικής Αμυνας, Προστασίας του Πολίτη, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Επικρατείας και των υφυπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εθνικής Αμυνας και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Ηδη το Π.Δ. 17/2024 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και τέθηκε σε ισχύ απο τις 4 Απριλίου 2024.