Η εγκατάλειψη ναυτικών από τις εταιρείες τους ξέφυγε πέρα από κάθε έλεγχο το 2024 φθάνοντας τους 3.133 σχεδόν διπλάσιοι σε σύγκριση με τους 1.676 το 2023. Συνολικά 312 πλοία εγκαταλείφθηκαν πέρυσι σε σύγκριση με 132 πλοία το 2023 – μια εκπληκτική αύξηση 136%. Είκοσι οκτώ πλοία ήταν επίσης υπεύθυνα για την εγκατάλειψη πολλαπλών πληρωμάτων το ίδιο έτος, με τρία πλοία να αναφέρθηκαν τρεις φορές και 25 να αναφέρθηκαν δύο φορές.
Εκθεση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Εργαζομένων στις Μεταφορές-ITF, που υποβλήθηκε στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO), υπογραμμίζει την αποτυχία του συστήματος Flags of Convenience που είναι κεντρικής σημασίας για τη συνεχιζόμενη ατιμωρησία για παραβιάσεις των δικαιωμάτων των ναυτικών.
Οι εγκαταλειμμένοι ναυτικοί μπορεί να είναι για μήνες απλήρωτοι, να βιώνουν εξαιρετικά κακές συνθήκες επί του πλοίου, να έχουν ανεπαρκή τροφή και καθαρό πόσιμο νερό και μεγάλες περιόδους εργασίας χωρίς κατάλληλη ανάπαυση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μένουν εντελώς αποκλεισμένοι για μήνες –ακόμα και χρόνια σύμφωνα με την έκθεση.
Η έλλειψη επιβολής και ανταπόκρισης από τα κράτη σημαίας και λιμένων, η έλλειψη ασφάλισης για τα πλοία και οι πλοιοκτήτες που αρνούνται να αποδεχτούν ότι κακομεταχειρίζονται το πλήρωμά τους είναι κοινοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εγκατάλειψη και περιπλέκουν την επίλυση των υποθέσεων.
Ο Steve Trowsdale , Συντονιστής Παγκόσμιας Επιθεώρησης ITF, δήλωσε: «Το 2024 ήταν η χειρότερη χρονιά που έχει καταγραφεί για την εγκατάλειψη ναυτικών.
Το 90% του παγκόσμιου εμπορίου πραγματοποιείται μέσω θαλάσσιων μεταφορών και οι ναυτικοί αποτελούν τη ραχοκοκαλιά αυτής της βιομηχανίας. Είναι απόλυτη ντροπή που αδίστακτοι πλοιοκτήτες εγκαταλείπουν τόσα πολλά πληρώματα ατιμώρητα από τις κυβερνήσεις και τις διεθνείς ρυθμιστικές αρχές. Αυτό δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια προδοσία των βασικών εργαζομένων του παγκόσμιου εμπορίου».
Ο Sanjay που είναι ψευδώνυμο είναι ένας από αυτούς τους ναυτικούς. Καθηλωμένος σε ένα ρυμουλκό χωρίς αμοιβή για 15 από τους 29 μήνες που βρισκόταν στο πλοίο, είδε τρία διαφορετικά πληρώματα να πηγαινοέρχονται – κάθε πλήρωμα άφησε το σκάφος απλήρωτο.
«Το μόνο που είχα είναι ψεύτικες υποσχέσεις ότι θα πληρωθώ και θα μου επιτραπεί να φύγω», είπε. «Συνεχίζω να εργάζομαι παρά τα πάντα γιατί δεν θέλω να υποφέρει το πλήρωμα και είμαι ο μόνος μηχανικός στο πλοίο. Αλλά χάνω την ελπίδα μου καθώς περνάει κάθε μέρα».
Ο Sanjay είναι ένας από τους 899 Ινδούς ναυτικούς που εγκαταλείφθηκαν από πλοιοκτήτες πέρυσι. Παραμένουν η μεγαλύτερη ομάδα από αυτούς που έχουν αποκλειστεί στη θάλασσα, ακολουθούμενοι από 410 Σύρους, 288 Ουκρανούς, 273 Φιλιππινέζους και 192 Ινδονήσιους. Συνολικά 20,1 εκατομμύρια δολάρια οφείλονται στους ναυτικούς σε απλήρωτους μισθούς, εκ των οποίων η ITF έχει ανακτήσει 10,4 εκατομμύρια δολάρια μέχρι στιγμής.
Σύμφωνα με την έκεθση τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) είναι το κράτος λιμένα επιλογής για εγκατάλειψη σκαφών, με 42 το 2024. Το δεύτερο υψηλότερο κράτος-λιμάνι για εγκατάλειψη ήταν η Τουρκία με 25 πλοία. Το Ντουμπάι έχει γίνει ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κόμβους για τη ναυτιλιακή βιομηχανία τα τελευταία πέντε χρόνια. Οι χαμηλότεροι φόροι, το κόστος διαβίωσης και στέγασης αποδεικνύονται ελκυστικά για τους πλοιοκτήτες, τους μεσίτες και τους διαχειριστές, τις ναυτιλιακές τράπεζες, τους ναυτιλιακούς δικηγόρους και τους εμπόρους φορτίων.
Σημαίες ευκαιρίας
Το 90% των εγκαταλελειμμένων σκαφών το 2024 έπλευσαν με σημαία ευκαιρίας.
Ενώ ο Παναμάς παραμένει η σημαία με τις περισσότερες εγκαταλείψεις (43), υπάρχουν πολλά άλλα κράτη σημαίας με έντονη αύξηση των κρουσμάτων. Το Παλάου (37), η Τανζανία (30), οι Κομόρες (29), το Καμερούν (20) και το Μπαχρέιν (16) κατέγραψαν όλα διπλά ποσοστά το 2024. Είναι ανησυχητικό, είκοσι περιπτώσεις αναφέρθηκαν σε πλοία στα οποία δεν υπήρχε σημαία ή σημαία δεν προσδιορίζονται, υπερδιπλασιάζοντας τον αριθμό των κρουσμάτων αυτής της κατηγορίας.
Ο Stephen Cotton , Γενικός Γραμματέας της ITF, δήλωσε: «Η σκανδαλώδης αύξηση των αναφερόμενων περιπτώσεων εγκατάλειψης ναυτικών αποκαλύπτει την άσχημη αλήθεια μιας βιομηχανίας που έχει βασιστεί σε ανεξέλεγκτες πρακτικές εκμετάλλευσης και έλλειψη παγκόσμιας ρύθμισης για πάρα πολύ καιρό. Αλλά η λύση βρίσκεται σε κοινή θέα: καλύτερη ρύθμιση, επιβολή και λογοδοσία από τις κυβερνήσεις.
«Με την αναφορά τόσων περιπτώσεων, οι ναυτικοί στέλνουν ένα σαφές μήνυμα. Έχουν βαρεθεί να τους φέρονται σαν σκλάβους. Ο κλάδος πρέπει να αφυπνιστεί και να λάβει σθεναρά μέτρα. Οι υπεύθυνοι πρέπει να λογοδοτήσουν και να τιμωρηθούν. Οτιδήποτε λιγότερο δίνει το πράσινο φως σε αυτές τις φρικτές παραβιάσεις των θεμελιωδών εργασιακών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
ΜΗΝΑΣ ΤΣΑΜΟΠΟΥΛΟΣ