Σε φάση πλήρους ανάπτυξης εισέρχεται η αντιπαράθεση των κομμάτων με επίκεντρο τις συνεργασίες. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για «αυτοδύναμες κυβερνήσεις από ένα κόμμα αλλά όχι από ένα χρώμα», καθώς και για τον κίνδυνο ακυβερνησίας από την απλή αναλογική. Οι αναφορές του προκάλεσαν την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας επιτέθηκε στον Νίκο Ανδρουλάκη λέγοντας ότι βάζει το κάρο μπροστά από το άλογο όταν μιλάει όχι για πολιτικές, αλλά για πρόσωπα.
«Εθνική αναγκαιότητα η αυτοδυναμία»
Του Σταύρου Παπαντωνίου
Σταθερός στη λογική της αυτοδυναμίας, χωρίς να κάνει βήμα υπαναχώρησης, εμφανίστηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την περιοδεία του χθες στη Λαμία. Ο πρωθυπουργός πριν από την κεντρική ομιλία του στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας παραχώρησε συνέντευξη στο Star Κεντρικής Ελλάδος, επαναλαμβάνοντας την πάγια πεποίθησή του πως οι σταθερές κυβερνήσεις «αποτελούμενες από ένα κόμμα, αλλά όχι μόνο από ένα χρώμα» είναι οι πιο κατάλληλες και οι πιο δοκιμασμένες για τη χώρα. Μάλιστα στην αποστροφή του πως δεν πρέπει να αποτελούνται από «ένα χρώμα» έδωσε έμφαση, θέλοντας για ακόμη μία φορά να στείλει μήνυμα –προς το Κέντρο– πως η επόμενη κυβέρνηση της Ν.Δ. –εφόσον κερδίσει τις εκλογές– θα αποτελείται από στελέχη και άλλων κομμάτων.
Ο κ. Μητσοτάκης καταφέρθηκε για άλλη μία φορά κατά της απλής αναλογικής, η οποία οδηγεί, όπως είπε, σε ακυβερνησία, φέρνοντας ως παράδειγμα χώρες του εξωτερικού όπως η Βουλγαρία, «η οποία σε λίγες μέρες από τώρα θα έχει τις πέμπτες, επαναλαμβάνω τις πέμπτες εκλογές μέσα σε δύο χρόνια», ή το Ισραήλ που και «εκεί υπάρχει απλή αναλογική και μείζον ζήτημα κυβερνησιμότητας». Κατέληξε, δε, στο παράδειγμα της Γερμανίας, που είναι «μια χώρα η οποία έχει κουλτούρα κυβερνήσεων συνεργασίας και παρά ταύτα έχει μεγάλες δυσκολίες στο να μπορούν οι κυβερνητικοί εταίροι να συνεννοηθούν μεταξύ τους». Η τακτική του κ. Μητσοτάκη επιβεβαιώθηκε και κατά την κεντρική ομιλία του όπου αναφέρθηκε εκτενώς στο αίτημα για αυτοδυναμία, η οποία «δεν είναι κομματική σκοπιμότητα, αλλά εθνική αναγκαιότητα». Οπως είπε, η νέα κυβέρνηση «θα πρέπει να κινείται συντονισμένα και γρήγορα», κάτι που δεν το προσφέρουν οι κυβερνήσεις συνεργασίας.
«Τι σημαίνει ο “άγνωστος Χ” που θα ηγηθεί την επόμενη μέρα; Οτι οι πολίτες θα ψηφίσουν στα τυφλά;», ανέφερε ο πρωθυπουργός απευθυνόμενος στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ.
Ο κ. Μητσοτάκης δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο θέμα των ημερών, μετά την πρόταση του Νίκου Ανδρουλάκη για τρίτο πρόσωπο ως πρωθυπουργό. «Πώς να ερμηνευθούν δηλώσεις για κυβερνήσεις συνεργασίας χωρίς πρωθυπουργό αυτόν που θα έχουν επιλέξει οι ψηφοφόροι; Τι σημαίνει ο “άγνωστος Χ” που θα ηγηθεί την επόμενη μέρα; Οτι οι πολίτες θα ψηφίσουν στα τυφλά; Αλλον, δηλαδή, να θέλουν και άλλος να τους προκύψει;», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Tην ίδια ώρα, συζητήσεις στο εσωτερικό της Ν.Δ. έχει πυροδοτήσει η συνέντευξη που παραχώρησε («Πρώτο Θέμα») ο Νίκος Δένδιας. Ο υπουργός Εξωτερικών με πολύ προσεκτικό τρόπο αναφέρθηκε σε μια σειρά από θέματα της τρέχουσας πολιτικής ατζέντας. Πρώτον, στην κριτική πως κορυφαίοι υπουργοί δεν δίνουν μάχη στα τηλεοπτικά παράθυρα απάντησε πως «ο ρόλος του υπουργού Εξωτερικών δεν είναι να τσακώνεται στα τηλεοπτικά παράθυρα απέναντι στην τοξικότητα του ΣΥΡΙΖΑ, για μια τραγωδία που πρέπει να προκαλεί συντριβή σε όλους μας».
Δεύτερον, για τη συζήτηση που έχει ξεκινήσει περί βαθέος κράτους ο ΥΠΕΞ πήρε αποστάσεις λέγοντας πως «δεν θα το έθετα ως προεκλογικό πρόταγμα το ζήτημα των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων», σημειώνοντας μάλιστα ότι «οι εποχές του βαθέος αντικρατισμού και της αποθέωσης των αποκρατικοποιήσεων έχουν παρέλθει». Τρίτον, αλλά όχι μικρότερης σημασίας, ο κ. Δένδιας είπε πως οι πρώτες κάλπες θα αποτελέσουν βαρόμετρο για το τι θα συμβεί μεταξύ των δύο γύρων. «Η Νέα Δημοκρατία είναι κόμμα εξουσίας και οφείλει να διεκδικήσει την αυτοδυναμία. Ας μην προτρέχουμε όμως», σημείωσε.
Βαθαίνει το ρήγμα Ανδρουλάκη με Λοβέρδο
Της Δώρας Αντωνίου
Η «αποκωδικοποίηση» του γρίφου που προκάλεσε η τοποθέτηση του Νίκου Ανδρουλάκη για το πρόσωπο του πρωθυπουργού σε μια κυβέρνηση συνεργασίας εξακολουθεί να τροφοδοτεί έντονη πολιτική συζήτηση, αλλά και τη «μάχη χαρακωμάτων» ανάμεσα στη Χαριλάου Τρικούπη και στον Ανδρέα Λοβέρδο. Η κόντρα με τη Ν.Δ. ενισχύθηκε χθες και από την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ στις δηλώσεις του πρωθυπουργού αναφορικά με την κυβέρνηση της επομένης των εκλογών, πίσω από τις οποίες στο επιτελείο του κ. Ανδρουλάκη είδαν απόπειρα νέας «αποστασίας» και αντέδρασαν λέγοντας ότι «το 2023 δεν είναι 1965» και ότι ο ελληνικός λαός «δεν θα κάνει ανεκτές τέτοιες μεθοδεύσεις». Οσον αφορά τον κ. Λοβέρδο, «το προχθεσινό μας σχόλιο ισχύει στο ακέραιο. Για τη σημερινή συνέντευξη, ουδέν σχόλιο», απάντησε χθες η Χαριλάου Τρικούπη έπειτα από νέα δημόσια παρέμβαση του πρώην υπουργού.
Υπενθυμίζεται ότι στο αρχικό σχόλιο η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ διαπίστωνε ταύτιση του κ. Λοβέρδου με τις θέσεις στελεχών της Ν.Δ. Η χθεσινή δημόσια τοποθέτηση του πρώην υπουργού και αντιπάλου του Νίκου Ανδρουλάκη στη διεκδίκηση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ είχε ως επίκεντρο τη φημολογία περί πιθανής διαγραφής του. «Εγώ δεν είμαι πρόσωπο που διαγράφεται», είπε (ΣΚΑΪ), για να προσθέσει ότι «δεν είμαι από αυτούς που μπορείς να “φας” εύκολα, τελεία και παύλα». Πάντως, και παρά την τοποθέτηση που θα μπορούσε να εκληφθεί ως διάθεση να προκαταλάβει τις κινήσεις της ηγεσίας, πρόσθεσε ότι δεν πρόκειται να συνεχίσει να επαναλαμβάνει όσα είπε. «Δεν έχω σκοπό να προκαλέσω εσωκομματική σύγκρουση, ό,τι είχα να πω το είπα. Εβαλα τελεία, άκουσα και τον κομματικό αντίλογο, τελεία σε αυτό, προχωράμε για τις εκλογές του Μαΐου», δήλωσε.
Οι… προϋποθέσεις
Στη Χαριλάου Τρικούπη αντιλαμβάνονται, πάντως, ότι η συζήτηση για τον «άγνωστο Χ» πρωθυπουργό προκαλεί είτε γνήσια απορία ενός τμήματος της εκλογικής βάσης είτε σκοπούμενη καλλιέργεια κλίματος αμφισβήτησης από τους πολιτικούς αντιπάλους. Ετσι, σταδιακά επιχειρείται να εξηγηθεί η στρατηγική του προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Οπως αναφέρουν συνεργάτες του, η συζήτηση για συγκεκριμένα πρόσωπα είναι το τρίτο στάδιο μιας σειράς αλληλοσυμπληρούμενων προϋποθέσεων: Πρώτα θα πρέπει το ΠΑΣΟΚ να εξασφαλίσει στις εκλογές το ισχυρό διψήφιο ποσοστό που θα δώσει τη δυνατότητα να μπει σοβαρά στην αξιοποίηση της διερευνητικής εντολής. Ακολούθως θα πρέπει να προκύψουν οι αναγκαίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας συγκλίσεις. Και τότε, εφόσον εκπληρωθούν αυτές οι προϋποθέσεις, με βάση και τη συμφωνία σε συγκεκριμένο κυβερνητικό πρόγραμμα, θα μπει στο τραπέζι η συζήτηση για τα πρόσωπα που μπορούν να το υλοποιήσουν.
Οσον αφορά την κριτική που ασκείται για το ότι το κόμμα ζητάει από τους ψηφοφόρους να ψηφίσουν χωρίς να γνωρίζουν ποιον ψηφίζουν ως πρωθυπουργό, από το ΠΑΣΟΚ αντιστρέφουν το επιχείρημα. Οπως λένε, απευθύνονται στους ψηφοφόρους εκείνους, στην κοινωνική βάση του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι δεν αποτιμούν θετικά ούτε τον Κυριάκο Μητσοτάκη ούτε τον Αλέξη Τσίπρα. «Σε αυτούς που βιώνουν τα αποτελέσματα του “επιτελικού κράτους” και, ταυτόχρονα, δεν έχουν ακούσει έναν ειλικρινή απολογισμό για τα λάθη του κ. Τσίπρα», αναφέρουν από το επιτελείο του κ. Ανδρουλάκη.
Στη σύγκρουση της Χαριλάου Τριοκούπη με τον Ανδρέα Λοβέρδο παρενέβη με τοποθέτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Γιάννης Δατσέρης, ο οποίος, μεταξύ άλλων, υπογραμμίζει ότι ο κ. Λοβέρδος δεν σεβάστηκε ότι «ένας καινούργιος αρχηγός δικαιούται να δώσει, τουλάχιστον, την πρώτη εκλογική του μάχη χωρίς εσωκομματικά πυρά».
Διπλή επίθεση από τον Αλ. Τσίπρα
Του Αντώνη Αντζολέτου
Ο Αλέξης Τσίπρας άνοιξε την αντιπολιτευτική βεντάλια του ΣΥΡΙΖΑ στην τελευταία στροφή πριν από την προκήρυξη των εκλογών. «Αυτός που μπορεί να κερδίσει τον κ. Μητσοτάκη είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι άλλο κόμμα», ανέφερε μιλώντας στο συνέδριο που διοργάνωσε το Ινστιτούτο ΕΝΑ. Υποστήριξε πως αν κερδίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η χώρα θα μπει σε περιπέτειες, κατηγορώντας τον πως θέλει να φτιάξει μια κυβέρνηση «κουρελού», συμπληρώνοντας πως η οικογένεια Μητσοτάκη έχει μακρά εμπειρία σε αποστασίες.
Οικονομία, κράτος δικαίου και τα Τέμπη αποτελούν τις αιχμές της κριτικής κατά της κυβέρνησης. Για το τελευταίο θέμα θεωρείται πολύ πιθανό την Πέμπτη να μιλήσει στη Βουλή, στη συζήτηση για τα μέτρα στήριξης των συγγενών των θυμάτων και των πληγέντων του σιδηροδρομικού δυστυχήματος. Οπως είχε δημοσιεύσει η «Κ» από τις 19 Μαρτίου, ο ΣΥΡΙΖΑ θα συμμετάσχει στην ψηφοφορία, αίροντας για τη συγκεκριμένη περίπτωση την αποχή που είχε ανακοινώσει.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έστρεψε τα βέλη του και κατά του Νίκου Ανδρουλάκη, ο οποίος έχει δηλώσει πως δεν επιθυμεί για τη θέση του πρωθυπουργού ούτε τον Κυριάκο Μητσοτάκη ούτε τον Αλέξη Τσίπρα. Να μιλήσουμε για τα προγράμματα, ανέφερε, συμπληρώνοντας πως «αδικεί όποιον βάζει το κάρο μπροστά από το άλογο, αδικεί και τον ίδιο, εν προκειμένω τον κ. Ανδρουλάκη, που δεν τον έχω ακούσει να μιλάει για πολιτικές, αλλά για τα πρόσωπα. Δηλαδή, το μόνο πρόβλημά του στην πολιτική της Νέας Δημοκρατίας, στην πιθανότητα να συγκυβερνήσει με τη Νέα Δημοκρατία, είναι ο Μητσοτάκης; Οχι η πολιτική του Μητσοτάκη;».
Για τον Αλέξη Τσίπρα η συζήτηση περί μονοκομματικών κυβερνήσεων έχει κλείσει. «Ομολογώ ότι ακόμη και αν είχα την επιλογή μιας αυτοδύναμης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, θα διάλεγα μια κυβέρνηση συνεργασίας. Οι προκλήσεις είναι εδώ. Χρειαζόμαστε λοιπόν μια κυβέρνηση με την ευρύτερη δυνατή αποδοχή της ελληνικής κοινωνίας», επισήμανε χαρακτηριστικά.
Επίσκεψη σε Μενουδάκο
Η προσοχή της Κουμουνδούρου παραμένει στραμμένη και στην υπόθεση των παρακολουθήσεων και αυτό αποδεικνύει η χθεσινή επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αφού εξήρε τον ρόλο που έπαιξαν ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος αλλά και ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος στην υπόθεση των υποκλοπών από την ΕΥΠ, επιτέθηκε στον πρωθυπουργό κάνοντας λόγο για παρακρατική λειτουργία. «Σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα, ο ηθικός αυτουργός, δυστυχώς ο πρωθυπουργός της χώρας, θα είχε παραιτηθεί. Σήμερα απλά σιωπά. Δεν δίνει απαντήσεις». Ο Γιάννης Οικονόμου σχολίασε σχετικά με τη δήλωση του Αλέξη Τσίπρα: «Είναι καιρός εκείνος που έχει στο πλευρό του δύο αμετάκλητα καταδικασμένους, και μάλιστα για παράβαση καθήκοντος, υπουργούς του, τους κ. Παππά και Παπαγγελόπουλο, να σταματήσει να προκαλεί τη νοημοσύνη των πολιτών. Αλλωστε η Δικαιοσύνη πάντοτε ξεσκεπάζει τις συνωμοσίες, τις σκευωρίες και τα ρυπαρά δίκτυα. Και της έχουμε εμπιστοσύνη, σε αντίθεση με τον κ. Τσίπρα που την αντιμετωπίζει α λα καρτ».
Εκστρατείες με στόχο την αντισυστημική ψήφο
Του Γιώργου Μπουρδάρα
Στο εντελώς αντίθετο πεδίο, από εκείνο στο οποίο βρίσκονται τα τρία μεγαλύτερα κόμματα και αφορά τον τρόπο συγκρότησης κυβερνητικών σχημάτων, επιλέγουν να βρεθούν οι τρεις μικρότερες κοινοβουλευτικές δυνάμεις, λίγο πριν από την τυπική έναρξη της προεκλογικής περιόδου: Κομμουνιστικό Κόμμα, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25 εστιάζουν τη στρατηγική τους στη διεκδίκηση του μεγαλύτερου δυνατού τμήματος του λεγόμενου αντισυστημικού ρεύματος.
Αυτή η στρατηγική ξεδιπλώνεται σε κατ’ αρχήν δύο επίπεδα: Πρώτον, καταγγέλλουν ότι Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, που έχουν ασκήσει τη διακυβέρνηση, αντιπαρατίθενται επί θεμάτων που αφορούν τη νομή της εξουσίας και δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κοινωνίας. Δεύτερον, επιχειρούν σε κάθε ευκαιρία να δηλώσουν ότι κανένα από τα τρία μικρότερα κόμματα δεν θέλει να συμμετάσχει σε ένα τέτοιο παιχνίδι μοιράσματος υπουργικών χαρτοφυλακίων.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, πάντως, οι τρεις «μικροί» δεν έχουν μέριμνα μόνο για αντιπαράθεση συνολικά με τους «μεγάλους». ΚΚΕ και ΜέΡΑ25 αντιπαρατίθενται ταυτόχρονα μεταξύ τους, διεκδικώντας τμήμα των ψηφοφόρων που θέλουν «ρήξη» με το αστικό σύστημα, ενώ έχουν διαρκές μέτωπο και με το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου: το κατατάσσουν στην Ακροδεξιά, ενώ αφήνουν και να εννοηθεί πως είναι εν δυνάμει κυβερνητικός εταίρος κυρίως της Ν.Δ. ή και ενός τρικομματικού σχήματος συγκυβέρνησης ειδικών συνθηκών, με τη συμμετοχή και του ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, η Ελληνική Λύση δείχνει να διεκδικεί κομμάτι από την πίτα τόσο των ψηφοφόρων της Ν.Δ. όσο και από εκείνη της εξωκοινοβουλευτικής Ακροδεξιάς: «Είμαστε Ελληνες πατριώτες, μακριά από ακρότητες και βαρβαρότητες», λένε, δίνοντας την αίσθηση με την επιλογή των συγκεκριμένων όρων ότι «λοξοκοιτάζουν» προς εκείνους που δηλώνουν στις δημοσκοπήσεις ψηφοφόροι του φυλακισμένου Ηλ. Κασιδιάρη, ειδικά στην πιθανολογούμενη περίπτωση που απαγορευθεί από τον Αρειο Πάγο η συμμετοχή του σχήματος (υπενθυμίζεται ότι ο τίτλος του είναι «Ελληνες») που δημιούργησε ο πρώην υπαρχηγός της Χρυσής Αυγής στις επερχόμενες εκλογές.
