Ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία ομολόγησε την ενοχή της για λαθρεμπόριο ιρανικού αργού πετρελαίου που υπόκειται σε κυρώσεις και συμφώνησε να πληρώσει πρόστιμο $2,4 εκατομμυρίων, δείχνουν πρόσφατα αποσφραγισμένα δικαστικά έγγραφα των ΗΠΑ που είδε το Associated Press. Η πλέον δημόσια υπόθεση κατά της Empire Navigation, η οποία αντιμετωπίζει τριετή αναστολή βάσει της ομολογίας της, σηματοδοτεί την πρώτη δημόσια αναγνώριση από τους εισαγγελείς των ΗΠΑ ότι η Αμερική κατάσχεσε περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου από το δεξαμενόπλοιο Suez Rajan.
Η ιστορία γύρω από το πλοίο κλιμάκωσε περαιτέρω την ένταση μεταξύ Ουάσιγκτον και Ιράν, παρότι οι δύο πλευρές διαπραγματεύονται την αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων απελευθέρωση παγωμένων περιουσιακών στοιχείων του Ιράν στη Νότια Κορέα για την απελευθέρωση πέντε Ιρανοαμερικανών που κρατούνται στην Τεχεράνη. Οι δικαστικές καταθέσεις ρίχνουν επίσης φως στο συγκαλυμμένο λαθρεμπόριο ιρανικού αργού από την επιβολή των δυτικών κυρώσεων μετά την κατάρρευση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 – το οποίο κλιμακώθηκε θεαματικά φέτος.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δεσμεύουν φορτία ιρανικού πετρελαίου από το 2019. Αυτό οδήγησε σε μια σειρά επιθέσεων στη Μέση Ανατολή που αποδίδονται στην Ιρανική Ισλαμική Δημοκρατία, καθώς και σε κατασχέσεις πλοίων από ιρανικές στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις που απειλούν την παγκόσμια ναυτιλία μέσω του στενού του Ορμούζ , το στενό στόμιο του Περσικού Κόλπου από το οποίο διέρχεται το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου.
Η προσοχή άρχισε να επικεντρώνεται στο Suez Rajan τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η οργάνωση “United Against Nuclear Iran” είπε ότι υποπτευόταν ότι το δεξαμενόπλοιο μετέφερε πετρέλαιο από το νησί Khargh του Ιράν, τον κύριο τερματικό σταθμό διανομής πετρελαίου στον Περσικό Κόλπο. Δορυφορικές φωτογραφίες και δεδομένα αποστολής που αναλύθηκαν εκείνη την εποχή από το AP τεκμηρίωσαν τον ισχυρισμό. Τα πρόσφατα αποσφραγισμένα δικαστικά έγγραφα βασίζονται σε δορυφορικές εικόνες, καθώς και έγγραφα, για να δείξουν ότι το Suez Rajan προσπάθησε να κρύψει τη φόρτωση ιρανικού αργού πετρελαίου από ένα δεξαμενόπλοιο προσπαθώντας να ισχυριστεί ότι το πετρέλαιο προερχόταν από άλλο.
Επί μήνες, το πλοίο αργούσε στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας στα ανοιχτά της βορειοανατολικής ακτής της Σιγκαπούρης πριν αποπλεύσει απροειδοποίητα για τις ακτές του Τέξας χωρίς εξήγηση. Το πλοίο μεταφόρτωσε το φορτίο του σε άλλο δεξαμενόπλοιο, το οποίο εκφόρτωσε το πετρέλαιο του στο λιμένα Χιούστον τις επόμενες ημέρες.
Τα δικαστικά έγγραφα που παρουσιάστηκαν την Πέμπτη επιβεβαιώνουν ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατάσχεσε το πετρέλαιο. Ο δικηγόρος της Empire Navigation, Απόστολος Τουρκαντώνης, ομολόγησε την ενοχή της για μία μόνο κατηγορία για παραβίαση των κυρώσεων κατά του Ιράν. Η Empire, με έδρα την Αθήνα, δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλιο νωρίς την Πέμπτη.
Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ είπε ότι τα έσοδα του Ιράν από το λαθρεμπόριο πετρελαίου υποστηρίζουν τη Δύναμη Quds, την εκστρατευτική μονάδα της Φρουράς της Επανάστασης που δρα σε όλη τη Μέση Ανατολή. Η φρουρά υποπτεύεται ότι εμπλέκεται στενά στο εμπόριο, με τη συμμετοχή εκατοντάδων πλοίων που προσπαθούν να συγκαλύψουν τις κινήσεις τους και μπορούν να κρύψουν την ιδιοκτησία τους μέσω ξένων εταιρειών-βιτρίνα.
Πάντως, η υπόθεση του πλοίου “Suez Rajan” είναι μοναδική καθώς κατά τη στιγμή της μεταφόρτωσης, το πλοίο ανήκε στην εταιρεία Oaktree Capital Management με έδρα το Λος Άντζελες. Αυτό πιθανότατα έδωσε στους Αμερικανούς εισαγγελείς το πλεονέκτημα για συνέχιση αυτής της υπόθεσης. Η Oaktree, η οποία έχει επανειλημμένα αρνηθεί να συζητήσει την υπόθεση, πούλησε το σκάφος πλήρως στην Empire στα τέλη Μαΐου.
Ο Μαρκ Γουάλας, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη υπό τον Πρόεδρο Τζορτζ Μπους, ο οποίος ηγείται των Ηνωμένων Πολιτειών κατά του Πυρηνικού Ιράν, επαίνεσε την Empire Navigation που συμφώνησε με την έκκληση. Περιέγραψε το λαθρεμπόριο πετρελαίου του Ιράν ως επιχείρηση «εγκληματική» και έκανε έκκληση σε όλους τους άλλους να το εγκαταλείψουν. «Αντιμετώπισαν τις ιρανικές απειλές δολοφονίας στην Ελλάδα», είπε ο Wallace στο AP. «Επειδή επέλεξαν να εγκαταλείψουν τον κόσμο του εγκλήματος».
Ο Γουάλας αρνήθηκε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες και τα δικαστικά έγγραφα των ΗΠΑ δεν παρείχαν λεπτομέρειες σχετικά με την υποτιθέμενη απειλή. Ωστόσο, η καθυστέρηση στην εκφόρτωση του φορτίου του Suez Rajan είχε γίνει πολιτικό ζήτημα και για την κυβέρνηση Μπάιντεν, καθώς το πλοίο παρέμενε αδρανές για μήνες στον Κόλπο του Μεξικού, πιθανώς λόγω των εταιρειών που ανησυχούσαν για την απειλή από το Ιράν.
Από τότε που το Suez Rajan κατευθύνθηκε προς την Αμερική, το Ιράν έχει κατασχέσει δύο δεξαμενόπλοια κοντά στα στενά του Ορμούζ, συμπεριλαμβανομένου ενός με φορτίο για τη μεγάλη αμερικανική εταιρεία πετρελαίου Chevron Corp. Τον περασμένο Ιούλιο, ο επικεφαλής αξιωματούχος του ναυτικού βραχίονα των Φρουρών της Επανάστασης απείλησε με επιπλέον μέτρα ενάντια σε όποιον εκφορτώσει το Suez Rajan, με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης να συνδέουν τις πρόσφατες κατασχέσεις με την τύχη του φορτίου.
Το Ιράν συνέχισε να απειλεί για την κατάσχεση και κάλεσε έναν Ελβετό διπλωμάτη στην Τεχεράνη για να εκφράσει την οργή του. Η Ελβετία φρόντιζε τα συμφέροντα των ΗΠΑ στο Ιράν από την κατάληψη της πρεσβείας των ΗΠΑ το 1979 και την κρίση ομήρων. Η αποστολή του Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.
Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ αύξησε σταθερά την παρουσία του τις τελευταίες εβδομάδες στη Μέση Ανατολή, στέλνοντας το USS Bataan που μεταφέρει στρατεύματα και αεροσκάφη μέσω του Στενού του Ορμούζ και εξετάζοντας το ενδεχόμενο να τοποθετήσει ένοπλο προσωπικό σε εμπορικά πλοία που ταξιδεύουν μέσω του στενού για να σταματήσει το Ιράν από την κατάληψη πρόσθετων πλοίων.
Αργά χτες Τετάρτη, οι ΗΠΑ ενημέρωσαν την προειδοποίησή τους προς τους φορτωτές που ταξιδεύουν στη Μέση Ανατολή, λέγοντας: «Εμπορικά πλοία που διέρχονται από τον Περσικό Κόλπο, το Στενό του Ορμούζ και τον Κόλπο του Ομάν εξακολουθούν να υφίστανται παράνομες νηοψίες και κρατήσεις ή να καταλαμβάνονται από τις ιρανικές δυνάμεις».
Φέτος, οι ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου ήταν κυρίως πάνω από 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα παρά τις αμερικανικές κυρώσεις, σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων εμπορευμάτων Kpler. Τον Μάιο και τον Ιούνιο, ξεπέρασε το 1,5 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, με τα στοιχεία τον Αύγουστο να διαμορφώνονται στα 1,4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Kpler.
Η Κίνα πιστεύεται ότι είναι σημαντικός αγοραστής ιρανικού πετρελαίου, πιθανότατα με σημαντική έκπτωση.
«Η δικαιοσύνη αποδόθηκε», είπε ο Wallace. «Ταυτόχρονα, πρέπει να γίνει μια σοβαρή αναθεώρηση πολιτικής σχετικά με το γιατί χρειάστηκε τόσος χρόνος και γιατί υπάρχουν 300 πλοία εκεί έξω που κάνουν το ίδιο πράγμα».
