Εν αρχή το προφανές: Κανένα εθνικό κόμμα, καμία κυβέρνηση και κανένα πολιτικό/κομματικό σύστημα συνολικά δεν μπορεί να εκριζώσει ή να εξαφανίσει συνέπειες, παρενέργειες και παρακολουθήματα γεγονότων διαπλανητικής εμβέλειας, όπως κλιματολογικές κρίσεις, υγειονομικές κρίσεις ή πόλεμοι στους οποίους άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονται οι ισχυρότερες χώρες της γης.
Ωστόσο – και με δεδομένο ασφαλώς πως δεν υπάρχουν πολιτικά υποκείμενα διαχρονικώς άσφαλτα ή αναμάρτητα – η σημερινή εικόνα του ελληνικού πολιτικού συστήματος είναι περίπου αξιοζήλευτη! Συγκρινόμενη όχι απλώς με αυτή που το ίδιο είχε προ δεκαετίας, αλλά και με την αντίστοιχη των πολιτικών συστημάτων μεγάλων και ώριμων δημοκρατιών, όπως της κοιτίδας του κοινοβουλευτισμού ΜΒ, της πρώτης – αν και αρχικά δουλοκτητικής – δημοκρατίας του νεότερου κόσμου που είναι οι ΗΠΑ, κυρίως δε της χώρας η οποία πρώτη εισήγαγε την καθολική ψήφο, δηλαδή της Γαλλίας. Αυτό δε αναδεικνύεται από την «ακτινοσκόπηση» καθεμίας εκ των βασικών συνιστωσών του πολιτικοκομματικού μας συστήματος. Ειδικότερα:
Α) Η ΝΔ…
Οπως σε κάθε δρώσα πολιτική δύναμη, και λάθη και εξαρτήσεις και ανεπάρκειες και επιλογές με έντονα ταξικό πρόσημο (μάλιστα υπέρ των ευκατάστατων) μπορούν να καταλογιστούν στην κυβέρνησή της. Ωστόσο δεν είναι απλώς η σοβαρότερη, η πιο συγκροτημένη, η από πλευράς ανθρωποσύνθεσης πιο ποιοτική από όσες είχε κατά τις τελευταίες δεκαετίες ο τόπος (ασφαλώς ή μάλλον κατεξοχήν συμπεριλαμβανομένων και των προηγούμενων δικών της).
Είναι η κυβέρνηση που αναβάθμισε σημαντικά τον διεθνή ρόλο και το κύρος της Ελλάδας… Που πήρε σημαντικές διεθνοπολιτικές πρωτοβουλίες (έστω και αν δεν μπορεί ολοσχερώς να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η σύσφιξη κάποιων χρήσιμων σήμερα συμμαχιών να μας εμπλέξει στο μέλλον – όπως έγινε και την περίοδο 1919-1922 – σε περιπέτειες εν πολλοίς υποκινούμενες από στοχεύσεις των συμμάχων μας). Που διαχειρίστηκε με αξιοσημείωτη επάρκεια συρροή πρωτοφανών κρίσεων, αμβλύνοντας κατά το δυνατόν τις επιπτώσεις τους στην κοινωνία. Που έδωσε σημαντική ώθηση στην ηλεκτρονική διεκπεραίωση των υποθέσεων του κράτους με τους πολίτες. Κυρίως δε που παρέχει εγγυήσεις για διασφάλιση, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, και στο μέλλον της κυβερνησιμότητας του τόπου.
Β) Το ΠαΣοΚ…
Το ότι ένα πολιτικό υποκείμενο με πραγματισμό, κυβερνητική εμπειρία, σοβαρότητα και υπευθυνότητα εμφανίζεται δημοσκοπικά ανερχόμενο… Το ότι έχει πλήρως αφήσει πίσω του εποχές, νοοτροπίες και συνθηματολογίες που συνδέονταν με λαϊκισμούς και συμμαχίες σήμερα σχεδόν ακατονόμαστες… Το ότι ποιοτικά ο νέος ηγέτης του – παρά κάποια φοβικά σύνδρομα προς ιστορικές φυσιογνωμίες του χώρου – υπερέχει σαφώς της άμεσης προκατόχου του… Ολα αυτά ασφαλώς και συμβάλλουν θετικά στην προαναφερόμενη διασφάλιση στον τόπο κυβερνησιμότητας και πολιτικής σταθερότητας σε βάθος χρόνου.
Μάλιστα το κόμμα αυτό, που δίνει βάθος και ασφάλεια στο δυτικόφιλο πολιτικό μέτωπο της λογικής, έχει στην παρούσα συγκυρία αρκετά ατού: εξαγνισμένο από τις αμαρτίες του για τη συμβολή του στη χαζοχαρούμενη δημοσιονομία που ακολουθούσαμε ως χώρα στο παρελθόν (την «Ημέρα πριν»), πλέον διεκδικεί τον ρόλο του αδικημένου θύματος, αφού μόνο αυτό δεν προσχώρησε κάποια στιγμή στην εύκολη αντιμνημονιακή ρητορεία/δημαγωγία, και έτσι μόνο αυτό τιμωρήθηκε πολύ για το τίμημα που η χώρα πλήρωσε εξαιτίας της παρελθούσας συλλογικής αφροσύνης της.
Ενώ πλέον έχει τα πλεονεκτήματα του ενδιάμεσου χώρου, σημαντικά σε ένα πολιτικό σύστημα όπου – ακόμη και αν πάμε σε δεύτερες εκλογές – είναι ορατή η προοπτική συμμαχικών κυβερνήσεων: Σε περίπτωση δικομματικής κυβέρνησης με τη ΝΔ θα μπορούσε να διεκδικήσει υπερεκπροσώπηση σε υπουργεία έναντι ενδεχόμενης παραχώρησης της πρωθυπουργίας στον Μητσοτάκη (όπως έκαναν και οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες στην πρώτη κυβέρνηση Μέρκελ, όπου πήραν την πλειονότητα των υπουργείων). Σε περίπτωση, δε, τρικομματικής κυβέρνησης – δηλαδή και με τον ΣΥΡΙΖΑ -, μέχρι και την προεδρία της, λόγω της αρχής του «κέντρου βάρους», θα μπορούσε να διεκδικήσει. Προοπτικές, και η μία και η άλλη, που μπορεί να ενισχύσουν περαιτέρω την εκλογική δυναμική του.
Γ) Ο ΣΥΡΙΖΑ…
Φυσικά και δεν έχουν ξεχαστεί ο τυχοδιωκτισμός του δημοψηφίσματος και το παίξιμο εν ου παικτοίς. Ούτε η προσπάθεια διάβρωσης και ποδηγέτησης της Δικαιοσύνης. Ούτε το άηθες εγχείρημα για έλεγχο του τηλεοπτικού / επικοινωνιακού / γνωμοδιαμορφωτικού τοπίου. Ούτε η εκπαιδευτική πολιτική με τις αθρόες «πανεπιστημιοποιήσεις» και την… εκτίναξη στους ακαδημαϊκούς ουρανούς διαφόρων περιστέρων και Περιστερών. (Ενώ και η μόνη, ίσως, εθνωφελής πράξη του -οι Πρέσπες – δεν βρήκαν πλειοψηφική αποδοχή στην κοινωνία.) Ωστόσο…
Συγκρινόμενο όχι απλώς με τον προ δεκαετίας εαυτό του, αλλά με ό,τι αντιπροσωπεύει σήμερα ο Μελανσόν (μαζικές κρατικοποιήσεις, 1.400 ευρώ κατώτερο μισθό, σύνταξη στα 60, κατάργηση της εργατικής νομοθεσίας των… συμμάχων του Σοσιαλιστών, ευρωφοβία και φιλοπουτινισμός…). Αποτελεί και αυτός κατά κάποιον τρόπο παράγοντα πολιτικής σταθερότητας.
Δ) Ο «πολιτικός κονιορτός»…
Οι φαηλοβαρουφακοβελόπουλοι δεν αποτελούν μεγαλύτερο κίνδυνο από ό,τι οι αντισυστημικές δυνάμεις – κάποιες εκ των οποίων δεν είναι ολοσχερώς περιθωριακές – σε αρκετές μεγάλες δημοκρατίες της Δύσης.
Συμπέρασμα: Ο πλανήτης βρίσκεται στη χειρότερη συγκυρία της μεταψυχροπολεμικής εποχής. Είναι μάλλον ευτύχημα που το εθνικό μας πολιτικό σύστημα δεν βρίσκεται τώρα στη χειρότερη φάση του. Για όσο μπορεί να αντέξει…
Ο κ. Θανάσης Διαμαντόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης
