Τη θέση για το σχέδιο κανόνων της ΕΕ σχετικά με τη χρήση ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών στις θαλάσσιες μεταφορές, υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της ψηφοφορίας για τον Κανονισμό FuelEU Maritime.
Επίσης, αναγνώρισε στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης της ναυτιλίας την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» δεχόμενο και τις ευθύνες των ναυλωτών όσον αφορά τις εκπομπές αερίων από τα πλοία. Το ΕΚ δέχθηκε επίσης ότι υπάρχει κοινή ευθύνη μεταξύ προμηθευτών καυσίμων και διαχειριστών πλοίων για τα καύσιμα που προμηθεύεται και καταναλώνει ένα πλοίο. Στόχος είναι ο ναυτιλιακός τομέας να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία κατά 2% από το 2025, 20% από το 2035 και 80% από το 2050 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2020. Η Επιτροπή είχε προτείνει μείωση κατά 13% και 75%.
Τα μέτρα αφορούν πλοία ολικής χωρητικότητας άνω των 5.000 τόνων, τα οποία ευθύνονται για το 90% των εκπομπών διοξειδίων του άνθρακα, για το σύνολο της ενέργειας που χρησιμοποιείται επί των πλοίων εντός ή μεταξύ λιμένων της ΕΕ, και για το 50% της ενέργειας που χρησιμοποιείται εν πλω όταν το λιμάνι αναχώρησης ή κατάπλου βρίσκεται εκτός της ΕΕ ή στις απόκεντρες περιοχές της.
Οι ευρωβουλευτές έθεσαν επίσης ως στόχο το 2% στη χρήση ανανεώσιμων καυσίμων. Eπίσης υποχρεώνουν τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και τα επιβατηγά πλοία να χρησιμοποιούν ηλεκτρική τροφοδότηση από ξηράς ενώ είναι ελλιμενισμένα στα κύρια λιμάνια της ΕΕ από το 2030, μέτρο που θα μειώσει σημαντικά την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Το ΕΚ υιοθετεί επίσης μία πιο ρεαλιστική προσέγγιση όσον αφορά την τροφοδότηση από την ξηρά, διαγράφοντας τις κυρώσεις για πλοία όταν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές σε ένα λιμάνι.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους κανόνες, το ΕΚ τάσσεται υπέρ της θέσπισης κυρώσεων.
Τα έσοδα που θα προκύπτουν θα διοχετεύονται στο Ταμείο Ωκεανών και θα συμβάλλουν στην απαλλαγή του ναυτιλιακού τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές, την ενεργειακή απόδοση και τις τεχνολογίες πρόωσης μηδενικών εκπομπών.
Η Τροπολογία
Σύμφωνα με την τροπολογία του ΕΚ έναντι της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημαίνεται ότι “ προκειμένου να εφαρμοστεί ορθά η αρχή “ ο ρυπαίνων πληρώνει” και να ενθαρρυνθεί η χρήση καθαρότερων καυσίμων, είναι σημαντικό να συμπεριλαμβάνεται στις εν λόγω συμφωνίες δεσμευτική ρήτρα με σκοπό τη μετακύλιση στην εν λόγω οντότητα τους κόστους, δυνάμει του παρόντος κανονισμού και συγκεκριμένα των κυρώσεων που σχετίζονται με τις χαμηλές επιδόσεις του πλοίου και η ρήτρα να προβλέπει ότι η οντότητα που είναι υπεύθυνη για τη λειτουργία του πλοίου αποζημιώνει τη ναυτιλιακή εταιρεία σε σχέση με τις κυρώσεις που επιβάλλονται. Στο πλαίσιο αυτό ως λειτουργία πλοίου νοείται ειδικότερα ο καθορισμός του μεταφερόμενου φορτίου , τ ου δρομολογίου συμπεριλαμβανομένου του ενδιάμεσου λιμένα, της διαδρομής και /ή της ταχύτητας πλεύσης του πλοίου.”
Η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών σε ανακοίνωσή της επισημαίνει:
“ Η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα υποδέχθηκε θερμά το αποτέλεσμα ψηφοφορίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τον κανονισμό FuelEU Maritime, με τον οποίο εισάγονται προδιαγραφές σχετικά με την ένταση άνθρακα των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου των καυσίμων που χρησιμοποιούνται στα πλοία. Η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αντανακλά τη βασική αρχή της κοινής ευθύνης μεταξύ προμηθευτών καυσίμων και διαχειριστών πλοίων για τη χρήση συμμορφούμενων με τη νομοθεσία καυσίμων. Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης η αναγνώριση , για μία ακόμη φορά από το Ε.Κ. της αρχής “ ο ρυπαίνων πληρώνει” και της ανάγκης δημιουργίας ενός Ειδικού Ταμείου για την απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον άνθρακα (Ocean Fund).
Η Ένωση Ευρωπαίων Εφοπλιστών (ECSA) σχολιάζει:
“ Οι Ευρωπαίοι πλοιοκτήτες χαιρετίζουν την πρόοδο που σημειώθηκε σχετικά με την πρόταση αλλά τονίζουν ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να διευκολυνθεί η ενεργειακή μετάβαση και η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές του κλάδου.
Η ενθάρρυνση παραγωγής και απορρόφησης καυσίμων χαμηλών και μηδενικών εκπομπών άνθρακα είναι ένα βασικό βήμα προς την απεξάρτηση του ναυτιλιακού τομέα από τα καύσιμα με βάση τον άνθρακα.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου χρειάζεται όχι μόνο να ενισχύσουμε τη ζήτηση για καθαρά καύσιμα από τη ναυτιλία αλλά ταυτόχρονα να αναγνωρίσουμε τις ευθύνες των προμηθευτών καυσίμων ώστε να διαθέτουν καθαρά καύσιμα σε επαρκείς ποσότητες.
Είναι επίσης σημαντικό να διατεθούν τα έσοδα για τη μείωση του χάσματος τιμών με τα καθαρά καύσιμα για έρευνα και ανάπτυξη καθώς και για λιμενικές υποδομές, αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανεκπαίδευση.
