Η καθήλωση που καταγράφεται στα μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα που έχει επισημάνει η Τράπεζα της Ελλάδας είναι η βασική αιτία για την οποία ο ΟΟΣΑ διαπιστώνει μείωση του πραγματικού μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος για το α’ τρίμηνο του 2024 έναντι του δ’ τριμήνου του 2023.
Ο ΟΟΣΑ μέτρησε το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα των νοικοκυριών, αλλά σε πραγματικούς όρους, αφαιρώντας δηλαδή τον πληθωρισμό που έφτασε σε μέσα επίπεδα για το πρώτο τρίμηνο του χρόνου το 2023 το 3,1%.
Το 2023, θεσμοθετήθηκαν αυξήσεις 9,4% για τον κατώτερο μισθό που αφορά 600.000 εργαζόμενους και αυξήσεις 10,8% για τον δημόσιο τομέα που εφαρμόστηκαν από 1/1/2024 για άλλους 650.000 δημόσιους υπάλληλους. Ωστόσο οι απασχολούμενοι έχουν ξεπεράσει τα 4 εκατ. και για τους υπόλοιπους 2.950.000 του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι αμείβονται πάνω από τον κατώτερο μισθό η κατάσταση δεν ήταν η ίδια. Ως γνωστόν, μόνο ένα 25% από αυτούς καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας Μάλιστα, για το 2023 υπεγράφησαν ελάχιστες κλαδικές συμβάσεις, ενώ από τις 209 επιχειρησιακές συμβάσεις που συμφωνήθηκαν, μόλις οι 59 προέβλεπαν αυξήσεις μισθών. Όλα αυτά, αν συνυπολογιστεί και ο πληθωρισμός, οδήγησαν τελικά σε μείωση των μέσων πραγματικών μισθών κατά 1,9% ενώ το ΑΕΠ αυξήθηκε σε σχέση με το δ΄ τρίμηνο του 2024
Αυξήσεις με οικονομική επιβράδυνση
Αντίθετα, όπως σημείωνε η έκθεση του ΟΟΣΑ, όλα τα μέλη του G7 παρουσίασαν αύξηση στο πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα των νοικοκυριών το α’ τρίμηνο του 2024. Για παράδειγμα, η Ιταλία σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση (3,4%), λόγω της αύξησης των αποδοχών των εργαζομένων και των κοινωνικών μεταβιβάσεων σε είδος, αντιστρέφοντας την πτώση του προηγούμενου τριμήνου. Η Γερμανία σημείωσε επίσης μεγάλη αύξηση στο πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα των νοικοκυριών σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο κατά 1,4% έναντι 0,1%, το δ’ τρίμηνο του 2023, εν μέρει λόγω της αύξησης των αποδοχών των εργαζομένων, ενώ το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,2% έναντι ύφεσης 0,6% το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Η Γαλλία, παρά την πολιτική κρίση που ξεκίνησε πολύ πριν από τις ευρωεκλογές, καταγράφει αύξηση του μέσου καθαρού κατά κεφαλήν εισοδήματος κατά 0,6% λίγο μικρότερη από το 0,9% που αυξήθηκαν τα εισοδήματα το δ’ τρίμηνο του 2023. Τούτο ενώ το γαλλικό ΑΕΠ αυξήθηκε το α’ τρίμηνο του χρόνου κατά 0,2% έναντι αύξησης 0,3% το δ’ τρίμηνο του 2023.
Οι δύο ταχύτητες για τους μισθούς
Τις αυξήσεις δύο ταχυτήτων για τους μισθούς έχει επισημάνει και η ΤτΕ στην τελευταία έκθεση νομισματικής πολιτικής. Σύμφωνα με την έκθεση, οι διαδοχικές αυξήσεις του κατώτατου μισθού, που οδήγησαν σε σωρευτική αύξησή του κατά περίπου 48% την τελευταία εξαετία, είχαν θετικές επιδράσεις στα μισθολογικά κλιμάκια έως τα επίπεδα των 1.100 -1.200 ευρώ (λόγω επιδράσεων διάχυσης).
Ωστόσο, σε υψηλότερα μισθολογικά κλιμάκια, όπου συνήθως βρίσκονται και πιο εξειδικευμένοι εργαζόμενοι, οι μισθοί παρέμειναν σχετικά σταθεροί σε ονομαστικούς όρους, ενώ σε πραγματικούς όρους μειώθηκαν σημαντικά λόγω του πληθωρισμού. Συνεπώς, τα τελευταία έτη δεν φαίνεται να έχουν διαμορφωθεί οι κατάλληλες μισθολογικές συνθήκες για την προσέλκυση όσων έφυγαν στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της τελευταίας μεγάλης κρίσης, αλλά και γενικότερα για την προσέλκυση πιο εξειδικευμένου προσωπικού, με σημαντικές επιπτώσεις στις προοπτικές της τεχνολογικής προόδου και της οικονομικής ανάπτυξης.
Τάσου Δασόπουλου
