Την περασμένη Τετάρτη 13 Ιουλίου 2022 με την αριθ. 1500/2022 του Α’ Τμήματός του, το ΣτΕ δικαίωσε τη μητέρα της Μυρτούς Παπαδομιχελάκη, η οποία στις 22 Ιουλίου του 2012, σε παραλία της Πάρου δέχθηκε άγρια επίθεση με βιασμό και έκτοτε παραμένει σε κατάσταση καθολικής αναπηρίας (100%). Έκρινε, λοιπόν, ότι πρέπει να καταβληθεί αποζημίωση από το Δημόσιο, λόγω των πράξεων και παραλείψεων των αρμόδιων κρατικών οργάνων, οι οποίες αφορούν στην παράνομη είσοδο και παραμονή του Πακιστανού δράστη στη χώρα μας, παρά την αντίθετη εφετειακή απόφαση.
Το σκεπτικό της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει μεγάλη αξία, όχι μόνον για την περίπτωση της άτυχης κοπέλας και των οικείων της, αλλά γενικότερα για τους πολίτες που πέφτουν θύματα εγκληματικών ενεργειών. Και τούτο, διότι από το ανώτατο δικαστήριο, κρίθηκε, ότι η ασφάλεια των πολιτών, είναι βασικό τους δικαίωμα, προστατεύεται από το Σύνταγμα και το κράτος έχει υποχρέωση να το διασφαλίζει.
Με αυτό το πλαίσιο, κρίθηκε, ότι η παράλειψη των αρμοδίων οργάνων να εμποδίσουν την παράνομη είσοδο στη χώρα μας του πακιστανικής καταγωγής νεαρού που βίασε και άφησε ανάπηρη τη Μυρτώ, γεννά αστική ευθύνη και συνεπώς υποχρέωση αποζημίωσης. Η υποχρέωση για αποζημίωση, κατά την απόφαση, ενισχύεται και από το γεγονός ότι ο δράστης του φοβερού εγκλήματος, όφειλε να έχει απελαθεί, ως παράνομος στη χώρα μας. Παράλληλα, κρίθηκε ότι η παράλειψη των αστυνομικών δυνάμεων να εξασφαλίζουν συνθήκες ασφάλειας για τους πολίτες, ώστε να μην εκτίθενται σε βαριές εγκληματικές ενέργειες και να τίθεται σε κίνδυνο η ζωή τους και η σωματική τους ακεραιότητα, δημιουργεί και πάλι υποχρεώσεις για το κράτος, που οφείλει να καλύπτει από οικονομικής πλευράς τα θύματα των εγκληματικών δράσεων.
Ειδικότερα, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι, «…Η είσοδος στη Χώρα αλλοδαπών/υπηκόων τρίτης χώρας…δεν είναι ελεύθερη ούτε ανεξέλεγκτη,…καθιδρύει δεσμία αρμοδιότητα των αστυνομικών οργάνων για την έκδοση πράξεως απελάσεως…Όσο τα αστυνομικά όργανα…δεν εκδίδουν…πράξη απελάσεως ή…πράξη επιστροφής…δημιουργείται η βεβαιότητα σε όποιον αλλοδαπό εισήλθε λάθρα, διαμένει παρανόμως στη Χώρα και επιθυμεί να συμπεριφερθεί παρανόμως και να προσβάλει κάποιο έννομο αγαθό ότι ποτέ δεν θα τιμωρηθεί, αφού η ταυτότητά του δεν είναι γνωστή στις ελληνικές αρχές ούτε έχουν ληφθεί τα δακτυλικά αποτυπώματά του.» Επομένως, «…η παράλειψη των αστυνομικών οργάνων να άρουν την παράνομη κατάσταση που προκλήθηκε από την παράνομη είσοδο και παραμονή του επί μακρόν στη Χώρα,…μπορεί να θεωρηθεί…ως πρόσφορη αιτία…εγκλήματος.» Συνεπώς, «…δεν αίρεται ο αιτιώδης σύνδεσμος εκ του ότι μεταξύ της παρανομίας των οργάνων του Δημοσίου και του βαρύτατου τραυματισμού παρεμβάλλεται η εγκληματική ενέργεια του αλλοδαπού, ο οποίος εισήλθε λάθρα στη Χώρα, διέμενε και εργαζόταν επί μακρόν παρανόμως σε ελληνικό νησί και χωρίς να έχει εντοπισθεί, παρότι τούτο ήταν εφικτό, διότι ο τραυματισμός αυτός δεν θα είχε προκληθεί αν τα αρμόδια όργανα του Δημοσίου είχαν τηρήσει τη συμπεριφορά που επιβαλλόταν από τις παραβιασθείσες διατάξεις των ν. 3386/2005 και 3907/2011 οι οποίες έχουν τεθεί και για χάρη της προστασίας, μεταξύ άλλων, της ζωής, της υγείας, της σωματικής ακεραιότητας, της τιμής και της γενετήσιας ελευθερίας όλων των προσώπων που βρίσκονται στη Χώρα».
Ας προσπαθήσουμε τώρα να καταλάβουμε τί μπορεί να σημαίνει αυτή η Απόφαση του ΣτΕ για το Λιμενικό Σώμα.
Σίγουρα, σημαίνει ενεργητική 24ωρη επιτήρηση των συνόρων, ιδίως των θαλασσίων με κάθε διαθέσιμο μέσο (μονάδες επιφανείας, εναέρια-επίγεια παρατήρηση, συνεργασία με εθνικές αρχές διαχείρισης συνόρων και συλλογής πληροφοριών, συνεργασία με αλλοδαπές ομόλογες αρχές, συνεργασία με εταίρους και Οργανισμούς της Ε.Ε. κλπ., κλπ., κλπ.).
Σημαίνει αξιοποίηση κάθε διαθέσιμου λεπτού του ευρώ χρηματοδοτήσεων απ’ όπου κι αν προέρχονται (εθνικά ή ευρωπαϊκά προγράμματα) κι απ’ όπου αυτές μπορούν να αναζητηθούν.
Σημαίνει προσεκτικό, τεκμηριωμένο και μακρόπνοο σχεδιασμό βιώσιμου επενδυτικού προγράμματος (κι όχι περιστασιακής φύσης προμηθειών) για τον εξοπλισμό του Λιμενικού με αξιόμαχους συντελεστές παραγωγής έργου.
Σημαίνει απαιτητική βασική εκπαίδευση, διαρκή κατάρτιση, εξειδίκευση και δια βίου μάθηση του ανθρώπινου δυναμικού του, με παράλληλη θέσπιση κινητροδότησης που θα συμβάλλει στην εξελικτική σταδιοδρομία και στη διακράτηση των ανθρώπινων πόρων εντός Σώματος μέχρι το τέλος της υπερ-τριακονταπενταετούς σταδιοδρομίας τους.
Εντέλει, μπορεί το ΣτΕ να αποφάνθηκε ότι η παράλειψη των αρμόδιων κρατικών οργάνων να εμποδίσουν την παράνομη είσοδο στη χώρα μας του πακιστανικής καταγωγής νεαρού που βίασε και άφησε ανάπηρη τη Μυρτώ, να γεννά αστική ευθύνη και συνεπώς υποχρέωση αποζημίωσης, όμως δεν πρέπει να λησμονούμε ότι διέλευση των θαλασσίων συνόρων μας δεν επιθυμούν να πραγματοποιήσουν μόνον οι διαφόρων προελεύσεων μετανάστες…
Στο σημείο αυτό, γεννάται μια άλλου είδους ευθύνη…η εθνική κι η ιστορική ευθύνη για τις κρατικές αρχές διαχείρισης συνόρων.
Επομένως, το Λιμενικό Σώμα, ιδίως σε καιρό ειρήνης, πρέπει να βρίσκεται πάντα εκεί στην πρώτη γραμμή των θαλασσίων συνόρων μας και, με τη διαρκή παρουσία του και την υπεύθυνη δράση του, να εγγυάται την ασφάλεια των συνόρων και των πολιτών της χώρας αλλά και συνολικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτό είναι το ρεζουμέ της Απόφασης του ΣτΕ, είτε αρέσει, είτε όχι…
Είναι μια ηχηρή υπενθύμιση της συλλογικής ευθύνης του Σώματος και της εκάστοτε ηγεσίας του έναντι της Πολιτείας, της κοινωνίας της χώρας και της Ε.Ε. αλλά κι έναντι της 103χρονης Ιστορίας του και της μελλοντικής προοπτικής του.
