Την υιοθέτηση αυστηρότερων ελέγχων και μέτρων επιτήρησης αναφορικά με τις ανεξέλεγκτες μεταφορές πετρελαίου στη θάλασσα, ζητούν αρκετές χώρες μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με έγγραφο που υποβλήθηκε στον ΟΗΕ.
«Αυτές οι μεταφορές υπονομεύουν τη βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη και αυξάνουν τον κίνδυνο ρύπανσης στα κοντινά παράκτια κράτη. Αυτό απειλεί τις παγκόσμιες προσπάθειες για την πρόληψη της ρύπανσης από τα πλοία», αναφέρει το έγγραφο, το οποίο δημοσιεύει το Reuters.
Η σχετική αναφορά υπεβλήθη στον ναυτιλιακό οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO), από τα κράτη μέλη πριν από μια μεγάλη συνεδρίαση της επιτροπής για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος τον Ιούλιο. Υποστηρίχτηκε επίσης από την Αυστραλία, τον Καναδά, την Ισπανία και την Ουκρανία.
Στα ύψη οι τιμές μεταχειρισμένων πλοίων
Εκατοντάδες δεξαμενόπλοια «φαντάσματα», ο λεγόμενος «αόρατος στόλος», τα οποία δεν είναι πλήρως ρυθμισμένα, έχουν ενταχθεί σε αυτό το αδιαφανές παράλληλο εμπόριο τα τελευταία χρόνια, μεταφέροντας πετρέλαιο από χώρες που πλήττονται από τις δυτικές κυρώσεις και περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και του Ιράν.
Όπως δείχνει έρευνα του Reuters, ο αριθμός των περιστατικών πέρυσι, συμπεριλαμβανομένων των προσαράξεων, των συγκρούσεων και των παρ’ ολίγον ατυχημάτων με αυτά τα πλοία έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών.
«Αυτές οι επικίνδυνες πρακτικές, αν και τελούν υπό τη δικαιοδοσία της σημαίας ενός κράτους, εκθέτουν άδικα τις εθνικές και τοπικές κυβερνήσεις και αρχές να πληρώνουν για το κόστος αντίδρασης και καθαρισμού και την αποζημίωση των θυμάτων», ανέφερε το έγγραφο.
Οι πρακτικές
Οι τακτικές που χρησιμοποιούνται από τέτοια πλοία περιλαμβάνουν την απενεργοποίηση των αναμεταδοτών παρακολούθησης, την παραποίηση τοποθεσιών και επίσης τη διεξαγωγή επιχειρήσεων από πλοίο σε πλοίο (STS) σε τοποθεσίες εκτός των εξουσιοδοτημένων ζωνών μεταφοράς και μερικές φορές σε κακές καιρικές συνθήκες για την απόκρυψη της δραστηριότητας.
Το έγγραφο, το οποίο θα συζητηθεί στη σύνοδο του ΙΜΟ, αναφέρει ότι οι παραπλανητικές ναυτιλιακές πρακτικές αποτελούν επίσης «σοβαρές απειλές για την ασφάλεια της διεθνούς ναυτιλίας», συμπεριλαμβανομένων των μελών του πληρώματος.
Οι χώρες συστήνουν στα κράτη σημαίας αν αντιληφθούν τέτοιες πρακτικές να εντείνουν τις επιθεωρήσεις αυτών των σκαφών και να ενισχύουν την παρακολούθηση της δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων των χωρικών υδάτων.
Η εταιρεία ασφάλισης πλοίων West δήλωσε σε πρόσφατη γνωμοδότηση ότι θα συμφωνήσει να καλύψει τις λειτουργίες STS από πλοία που υπόκεινται σε ορισμένες διατάξεις, συμπεριλαμβανομένης της «καμίας γεωγραφικής απόκλισης». Ανέφερε επίσης ότι οι μεταφορές πρέπει να πραγματοποιούνται με καλό καιρό, σε ειδική περιοχή μεταφοράς STS και υπό την επίβλεψη ειδικευμένου ειδικού ελλιμενισμού.
Στον… δρόμο της επιστροφής
Μετά την επιβολή κυρώσεων, η Μόσχα στράφηκε στα δικά της δεξαμενόπλοια και στον «αόρατο» στόλο για να μεταφέρει τα φορτία της στην Ασία και τον πρώτο μήνα τα πλοία αυτά μετέφεραν το 60% των φορτίων από τα δυτικά λιμάνια της Ρωσίας. Όμως τον δεύτερο μήνα (5 Ιανουαρίου – 4 Φεβρουαρίου), το μερίδιό τους στην αγορά υποχώρησε ξανά στο 44%. Τα περισσότερα από τα πλοία που είχαν παραλάβει φορτία τον προηγούμενο μήνα ήταν ακόμα στον… δρόμο της επιστροφής.
Η Μόσχα και οι σύμμαχοί της θα αναζητήσουν περισσότερα πλοία στην αγορά μεταχειρισμένων για να εξασφαλίσουν περισσότερο από το επικερδές εμπόριο με την Ινδία, ενώ ταυτόχρονα θα συνεχίσει να χρειάζεται πλοία ευρωπαϊκής ιδιοκτησίας για τη μεταφορά αργού, αναγκάζοντάς την να πουλάει ορισμένα φορτία κάτω από το ανώτατο όριο των 60 δολαρίων το βαρέλι που επιβλήθηκε παράλληλα με την απαγόρευση εισαγωγής από την ΕΕ.
Σύμφωνα με την Trafigura, ο «αόρατος» στόλος που έχει δημιουργηθεί, υπολογίζεται σε 600 πλοία. Ωστόσο, όλα αυτά μπορεί να μην είναι αρκετά για να καλύψουν όλη την παραγωγή της Ρωσίας. Η Wood Mackenzie εκτιμά ότι οι εξαγωγές ντίζελ της χώρας θα μειωθούν περίπου κατά 200.000 βαρέλια την ημέρα αυτό το τρίμηνο σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2022.
