Εχουν περάσει σχεδόν 80 χρόνια από την τελευταία φορά που οι ΗΠΑ επέκτειναν την επικράτειά τους, όμως τελευταίως ο Ντόναλντ Τραμπ έχει βάλει στο στόχαστρο τον Καναδά, τη Διώρυγα του Παναμά και τη Γροιλανδία. Πλέον, καθώς συμπληρώνονται δύο εβδομάδες από όταν ανέλαβε την εξουσία και οι επεκτατικές του ιαχές εντείνονται, οι αναλυτές και οι παγκόσμιοι ηγέτες προσπαθούν να καταλάβουν αν πρόκειται για απλό «θόρυβο» που αποσκοπεί στην επίτευξη καλύτερων συμφωνιών για τις ΗΠΑ ή αν πράγματι η χρήση δύναμης και η προσάρτηση εδαφών θα είναι ο τρόπος του Τραμπ για να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό από τις αναδυόμενες παγκόσμιες δυνάμεις.
Το Σάββατο, ο αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές από Καναδά και Μεξικό και 10% σε εκείνες από Κίνα, ενώ καναδοί αξιωματούχοι προσπαθούσαν μέχρι τελευταία στιγμή να έρθουν σε συμφωνία για την αναβολή των δασμών προς τη χώρα τους.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι θα ασχοληθεί με την παρουσία ξένων δυνάμεων στη Δύση, κάνοντας λόγο για τον τερματισμό της Συνθήκης για τη Διώρυγα του Παναμά καθώς «η Κίνα εκμεταλλεύεται το παρόν καθεστώς» και για αυτό «πρέπει να πάρουμε τη Διώρυγα πίσω». Ο Παναμάς, ωστόσο, απορρίπτει κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς του Τραμπ, με τον πρόεδρο Χοσέ Ραούλ Μουλίνο να δηλώνει ότι «κάθε τετραγωνικό μέτρο της Διώρυγας του Παναμά και της γύρω περιοχής ανήκει και θα συνεχίσει να ανήκει στον Παναμά». Η χώρα της Κεντρικής Αμερικής επρόκειτο να αποτελέσει μια από τις πρώτες επισκέψεις του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Παράλληλα, ο Τραμπ έχει επανειλημμένα προωθήσει την ιδέα ότι ο Καναδάς θα γίνει η 51η Πολιτεία των ΗΠΑ. Ισχυριζόμενος ότι πολλοί Καναδοί υποστηρίζουν την πρότασή του, δηλώνει ότι θα φέρει οικονομική σταθερότητα στον Καναδά και θα τον προστατεύσει από «εξωτερικές απειλές». Ωστόσο, διευκρινίζει πως θα χρησιμοποιήσει μόνο οικονομική δύναμη για να προσαρτήσει τη χώρα.
Οσον αφορά τη Γροιλανδία πρόκειται για έδαφος που αποτελεί ημιαυτόνομη περιοχή της Δανίας, κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Οταν ο Τραμπ μίλησε για προσάρτηση της Γροιλανδίας πρώτη φορά το 2019, λίγοι τον πήραν στα σοβαρά.
Η ιδέα απορρίφθηκε τότε από τη Δανία, με την πρωθυπουργό Μέτε Φρέντερικσεν να μιλά για «παραλογισμό» και τον Τραμπ να ακυρώνει ως «αντίποινα» μια προγραμματισμένη επίσκεψή του στην Κοπεγχάγη. Στη συνέχεια, η επιδίωξή του «έσβησε» μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Εξι χρόνια αργότερα όμως, η Γροιλανδία επανήλθε στην ατζέντα του «και αυτή τη φορά δεν φαίνεται ότι θα εγκαταλείψει εύκολα τις φιλοδοξίες του», σημειώνει η «Washington Post», αφού ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος δεν δίστασε να κάνει λόγο ακόμη και για χρήση στρατιωτικής δύναμης.
Ο Τραμπ δείχνει ανένδοτος ότι οι ΗΠΑ πρέπει να ελέγχουν τη Γροιλανδία, λόγω τόσο της στρατηγικής της θέσης δίπλα στην Αρκτική όπου Κίνα και Ρωσία έχουν αυξανόμενα συμφέροντα, όσο και των φυσικών πόρων που βρίσκονται στο υπέδαφος του τεράστιου νησιού. Οταν ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ την επισκέφθηκε τον Ιανουάριο, ο πατέρας του υποσχέθηκε να «κάνει τη Γροιλανδία Μεγάλη Ξανά». Εκτοτε, ο Τραμπ χαρακτηρίζει την προσάρτησή της ως «απόλυτη αναγκαιότητα» για την ασφάλεια της Δύσης και το περασμένο Σάββατο δήλωσε: «Νομίζω ότι θα την πάρουμε».
Πριν από την ορκωμοσία του, ο Τραμπ και η Φρέντερικσεν πραγματοποίησαν μια μακρά τηλεφωνική επικοινωνία που «συγκλόνισε» τους διπλωμάτες στην Κοπεγχάγη, σύμφωνα με ευρωπαίο αξιωματούχο που επικαλούνται οι «Financial Times», ο οποίος δήλωσε πως «πριν ήταν δύσκολο να το πάρεις στα σοβαρά. Αλλά πιστεύω ότι είναι σοβαρό και δυνητικά πολύ επικίνδυνο». Με αυτά τα δεδομένα, η Φρέντερικσεν δήλωσε πως «ποτέ στη ζωή μου δεν βρεθήκαμε σε τόσο δύσκολη στιγμή όσο τώρα. Υπάρχει μόνο ένας δρόμος και αυτός είναι η ολοένα στενότερη και ισχυρότερη ευρωπαϊκή συνεργασία».
Αυτή την εβδομάδα, η Δανία ανακοίνωσε πακέτο στρατιωτικών δαπανών περίπου δύο δισ. ευρώ για τα βόρεια εδάφη της, συμπεριλαμβανομένης της Γροιλανδίας. Και την Τρίτη, η Φρέντερικσεν πραγματοποίησε μια περιοδεία-αστραπή, συναντώντας τους ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας και του ΝΑΤΟ σε μια προσπάθεια να κερδίσει πολιτική υποστήριξη.
«Είναι απίθανο ο Τραμπ να πάρει αυτό που θέλει από τον Καναδά, τον Παναμά ή τη Γροιλανδία» σχολιάζει το CNN, εξηγώντας πως ενδεχομένως η στρατηγική του να στοχεύει σε καλύτερη συμφωνία για τα αμερικανικά πλοία που διέρχονται από τη Διώρυγα του Παναμά, μεγαλύτερη αμερικανική πρόσβαση στους φυσικούς πόρους της Γροιλανδίας και στους θαλάσσιους δρόμους που δημιουργούνται από το λιώσιμο των πάγων, καθώς και μια νέα εμπορική συμφωνία με τον Καναδά. Ωστόσο οι απειλές του ενισχύουν το σκεπτικό ότι κάθε χώρα πρέπει να επιδιώκει επιθετικά τους στόχους της μονομερώς.