Πίστη στη δημοσιονομική σταθερότητα και στην υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική θα «εκπέμψει» το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τόσο με το αρχικό σενάριο για το Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα αποσταλεί στις Βρυξέλλες έως το τέλος του Απριλίου, όσο και με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα έως τις 20 Σεπτεμβρίου.
Το Πρόγραμμα Σταθερότητας αναμένεται να είναι ένα 5σέλιδο κείμενο με βασικούς πίνακες, το οποίο θα καλύπτει την περίοδο 2023- 2025. Για τις βασικές παραδοχές του συνοπτικού κειμένου, ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης έχει αναφέρει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2025 υπολογίζεται στο 2,1% του ΑΕΠ, ενώ θα προβλέπεται ανάπτυξη 2,5% σε μέσα επίπεδα έως και το 2027.
Στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα αναμένεται να αποκαλυφθούν τυχόν άλλες δημοσιονομικές παρεμβάσεις σε βάθος τετραετίας, καθώς και τα εναλλακτικά μακροοικονομικά σενάρια. Όλα τα κράτη- μέλη θα πρέπει να υποβάλουν Μεσοπρόθεσμα Προγράμματα με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και τις κατευθύνσεις που θα δώσει τον Ιούνιο, σε κάθε κυβέρνηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Δεδομένο είναι ότι από το 2025 και όπως είχε πει στη Βουλή ο υπουργός, «εάν ένα έτος πετύχουμε παραπάνω έσοδα από το προβλεπόμενο, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να τα μοιράσουμε σε παροχές». Ενώ, στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών επεσήμανε ότι «συνδυάζουμε τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, δηλαδή να κρατάμε τα υπερπλεονάσματα για τις δύσκολες χρονιές, με τη δική μας πολιτική βούληση, ώστε να έχουμε σταθερή, στιβαρή και υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική, όπως θα έκανε κάθε συνετός νοικοκύρης.
Ακριβώς επειδή ζούμε σε ασταθές περιβάλλον, πρέπει να έχουμε στην άκρη περισσεύματα και να τα χρησιμοποιούμε στις δύσκολες στιγμές». Ήτοι, τυχόν υπερεισπράξεις στα έσοδα δεν συνεπάγονται έκτακτες ενισχύσεις, αλλά θα οδεύουν κυρίως προς τη μείωση του χρέους, που θα είναι το πρωτεύον και στο νέο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Πολλά θα αποσαφηνιστούν τον Ιούνιο, όταν η Κομισιόν θα δώσει οδηγίες προς όλα τα κράτη- μέλη για τα όρια των «καθαρών» δαπανών. Οι συγκεκριμένες οδηγίες θα είναι δεσμευτικές όχι μόνο για το 2025, αλλά για την τετραετία 2025- 2028. Παράλληλα, ανά έτος οι Βρυξέλλες θα ενημερώνουν τα κράτη- μέλη για το ποια θα πρέπει να είναι η αύξηση των «καθαρών» πρωτογενών δαπανών την επόμενη χρονιά.
Η αύξηση θα διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα, και θα προκύπτει από μαθηματικό τύπο, ο οποίος θα βασίζεται στις προβλέψεις της Κομισιόν για το ΑΕΠ, τον πληθωρισμό κ.λπ. Και εάν μια χώρα επιτυγχάνει υπερπλεόνασμα, δεν θα μπορεί να το διαθέτει για φοροελαφρύνσεις ή εισοδηματικές ενισχύσεις, εάν έτσι υπερβαίνει το ετήσιο όριο αύξησης των δαπανών. Ωστόσο, η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών θα λαμβάνεται υπόψη σε περίπτωση κατά την οποία σημειώνεται υπέρβαση των ορίων των «καθαρών» πρωτογενών δαπανών. Τότε, θα εξετάζεται εάν η εν λόγω υπέρβαση οφείλεται στις αμυντικές δαπάνες.
Σημειώνεται ότι για την πορεία αποκλιμάκωσης του δημοσίου χρέους, στο βασικό σενάριο του πρόσφατου Debt Monitor οι τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχαν υπολογίσει ότι για να υποχωρήσει το δημόσιο χρέος στο 116,4% το 2034, η χώρα θα πρέπει να επιτυγχάνει ρυθμούς ανάπτυξης 0,8% σε μέσα επίπεδα και πρωτογενή πλεονάσματα 2,6% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο.
