Την ανάγκη λήψης άμεσων πρωτοβουλιών για την αναθεώρηση του κανονισμού των επιστροφών παράτυπων μεταναστών συζήτησαν χθες (10/10/2024) οι υπουργοί Εσωτερικών και Μεταναστευτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συνεδρίασαν στο Λουξεμβούργο παρουσία για τελευταία φορά της απερχόμενης αρμόδιας επιτρόπου Ιλβα Γιόχανσον. «Καθώς η αναθεώρηση του κανονισμού των επιστροφών δεν ήταν κομμάτι του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου, η νέα Κομισιόν καλείται να λάβει άμεσα σχετικές πρωτοβουλίες», τόνισε η Ιλβα Γιόχανσον.
Η απερχόμενη επίτροπος δεν θέλησε, πάντως, να σχολιάσει ιδέες που κατέθεσαν τα συνολικά δεκαέξι κράτη-μέλη -ανάμεσά τους και η Ελλάδα- μέσω ειδικού εγγράφου (non paper) σχετικά με το τι θα μπορούσε να περιλαμβάνει το νέο νομικό πλαίσιο των επιστροφών, όπως οι λεγόμενοι «κόμβοι επιστροφών». «Δεν αποτελεί πρόταση της Κομισιόν», διευκρίνισε.
Σημειώνοντας σχετικά στην «Κ», Ευρωπαίος διπλωμάτης ανέφερε ότι «στο κομμάτι της εξωτερικής διάστασης του μεταναστευτικού είναι κρίσιμο το ζήτημα των επιστροφών. Επομένως, περιμένουμε από την Κομισιόν να καταθέσει νέα νομοθετική πρόταση και στο πλαίσιο αυτό, αρκετά κράτη-μέλη έχουν παρουσιάσει ιδέες. Αυτό είναι το non paper, που κυκλοφόρησε». Μία από αυτές, οι λεγόμενοι «κόμβοι επιστροφών», αφορά τη δημιουργία « ειδικών κέντρων σε τρίτες χώρες για όσους κάνουν αίτηση ασύλου και απορρίπτεται από το ευρωπαϊκό σύστημα», εξήγησε ο ίδιος, για να προσθέσει: «Μπορούν δηλαδή να μεταφερθούν σε μια τρίτη χώρα, στην οποία υπάρχουν ασφαλείς συνθήκες και δεν παραβιάζονται ανθρώπινα δικαιώματα έως ότου επιστρέψουν στη χώρα προέλευσής τους».
Στο non paper –που συζητήθηκε χθες– αναφερόταν παράλληλα ότι η αναθεώρηση του κανονισμού θα πρέπει να εισαγάγει «αλλαγή παραδείγματος στη διαδικασία επιστροφών» ως προς τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα υπηκόων τρίτων χωρών, που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής, ενώ «η μη συνεργασία θα πρέπει να τιμωρείται». Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2023 ζητήθηκε μάλιστα από 484.160 μη Ευρωπαίους πολίτες να εγκαταλείψουν την Ε.Ε. και μόνο 91.465 (18,9%) επέστρεψαν, ενώ την ίδια στιγμή δεν διαπιστώνεται καμία μείωση στις αιτήσεις ασύλου, όπως εξήγησε χθες η Ιλβα Γιόχανσον.
Ευρωπαίος διπλωμάτης ανέφερε στην «Κ» ότι αρχίζει πλέον και η συζήτηση για τον προσδιορισμό της έννοιας «της ασφαλούς τρίτης χώρας», που ούτως ή άλλως σε περίπου να χρόνο πρέπει να γίνει αναθεώρησή της βάσει του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου.