ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΤΕ έναν κόσμο χωρίς πλοία. Το ξέρω ότι είναι δύσκολο, γιατί η Ναυτιλία είναι δεδομένη όπως ο αέρας που αναπνέουμε, όμως
φανταστείτε ότι αύριο το πρωί όλα τα πλοία ακινητοποιούνται. Τι θα συνέβαινε σε μία ημέρα, σε επτά ημέρες, σε τριάντα και τι σε ενενήντα ημέρες; Την απάντηση έδωσε η έρευνα που διεξήγαγε το Παγκόσμιο Ναυτιλιακό Πανεπιστήμιο (World Maritime University) και η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών.
Την πρώτη κιόλας ημέρα η παγκόσμια κοινότητα θα βρισκόταν σε σοκ. Ψυχολογικό, χρηματιστηριακό, χρηματοπιστωτικό. Την έβδομη ημέρα η μετακίνηση των αγαθών θα διακοπτόταν. Κάποια λιμάνια θα γέμιζαν ανεξέλεγκτα με αγαθά και άλλα θα άδειαζαν γρήγορα. Τα αεροδρόμια και οι σιδηροδρομικοί σταθμοί θα πλημμύριζαν από εμπορευματοκιβώτια και φορτία. Οι καταναλωτές θα έσπευδαν να αγοράσουν προϊόντα φοβούμενοι για το μέλλον. Η βιομηχανία θα δυσκολευόταν να βρει πρώτες ύλες. Οι πρώτες ελλείψεις θα εμφανίζονταν όχι μόνο στα ράφια των σούπερ μάρκετ αλλά και στα φαρμακεία. Και αυτό θα ήταν η αρχή ενός δυστοπικού μέλλοντος. Την τριακοστή ημέρα τα καύσιμα θα εξαντλούνταν, ειδικά στις μη πετρελαιο-παραγωγικές χώρες. Ουρές χιλιομέτρων από φορτηγά θα καθηλώνονταν στα σύνορα μεταξύ χωρών. Θα επιβαλλόταν συσκότιση για την εξοικονόμηση ενέργειας σε ζωτικής σημασίας δομές όπως τα νοσοκομεία, οι οργανισμοί κοινής ωφέλειας, τα στρατόπεδα. Η γραμμή παραγωγής τροφίμων και φαρμάκων θα υπολειτουργούσε. Ο πληθωρισμός θα εκτοξευόταν. Οικονομίες θα κατέρρεαν. Την ενενηκοστή θα ζούσαμε τις πρώτες ώρες της Αποκάλυψης. Τα αεροπλάνα και τα τρένα θα καθηλώνονταν. Μεγάλοι κύκλοι σποράς θα έκλειναν, οι πρώτες ύλες θα σπάνιζαν. Οι τιμές θα εκτοξεύονταν περαιτέρω. Όλοι εμείς θα μέναμε χωρίς πρόσβαση σε βασικά αγαθά. Χώρες και κοινωνίες θα απομονώνονταν και θα είχε ανάψει η σπίθα για κοινωνική έκρηξη.
Τα δεδομένα της έρευνας επιβεβαιώνονται από όσα είδαμε, ζήσαμε και αντιμετωπίσαμε τόσο τις πρώτες ημέρες της πανδημίας, όσο και όταν έκλεισε η διώρυγα του Σουέζ την άνοιξη του 2021. Εκεί μάθαμε και βιώσαμε ότι η Ναυτιλία κινεί όντως τον κόσμο. Ότι από το «σταυροδρόμι της παγκόσμιας Ναυτιλίας», όπως αναφέρεται η Διώρυγα του Σουέζ, διακινείται περίπου το 12% των παγκόσμιων εμπορευματικών μεταφορών και το 30% του εμπορίου εμπορευματοκιβωτίων. Σε αριθμούς, αυτή η μικρής, σχετικά, κλίμακας διατάραξη σε σχέση με το απευκταίο υποθετικό σενάριο της πλήρους καθήλωσης των πλοίων, οι εκτιμώμενες ετήσιες καθαρές αρνητικές επιπτώσεις ανήλθαν σε 79,6 δισ. δολάρια ή σε 0,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Δηλαδή ο αποκλεισμός ενός μόνο σημείου της θαλάσσιας οδού έχει σημαντικές δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις παγκοσμίως.
Το σύγχρονο παγκόσμιο περιβάλλον επιβεβαιώνει, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια με τον πλέον εκκωφαντικό και ξεκάθαρο τρόπο, ότι η ναυτιλία εδώ και χιλιετίες εγγυάται την ομαλή λειτουργία του παγκόσμιου οικοσυστήματος. 24 ώρες το 24ωρο, 100.000 εμπορικά πλοία που διαπλέουν τους ωκεανούς, παρέχουν είδη πρώτης ανάγκης, βασικά αγαθά και ενέργεια, γεφυρώνουν κράτη, λαούς, οικονομίες, κουλτούρες,
κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Αυτό τον σημαίνοντα ρόλο της Ναυτιλίας αποκωδικοποίησε η έρευνα του World Maritime University και της UNCTAD, υπό την εποπτεία του καθηγητή Γεώργιου Θεοχαρίδη, Καθηγητή Ναυτικού Δικαίου και Ναυτιλιακής Πολιτικής, με τη συμβολή του Dr. Jan Hoffmann, καθώς και της Simona Sulikova και του Maximilian Weidenhammer, από τη World Bank. Τα ευρήματα φωτίζουν τον κρίσιμο ρόλο της ναυτιλίας στην καθημερινότητά μας. Ενδεικτικά, αξίζει να σημειωθεί ότι 8 από τα 10 αντικείμενα που έχουμε στο γραφείο ή στο σπίτι μας ή βρίσκουμε στο σούπερ μάρκετ και στα καταστήματα δεν θα ήταν εδώ, αν δεν μας τα έφερναν τα πλοία.
«Η έρευνα αυτή», σύμφωνα με την πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), Μελίνα Τραυλού, «οπτικοποιεί το αόρατο, επικεντρώνεται στο αδύνατο να συμβεί, στο μη επιτρεπτό για τη ζωή μας. Γιατί, απλά και σταράτα: δεν μας παίρνει ούτε μια ημέρα χωρίς τη ναυτιλία.
Πολλές φορές αναφερόμενοι στα μεγάλα μεγέθη της Ναυτιλίας, για το πώς συμβάλλει θετικά στους οικονομικούς, ενεργειακούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς δείκτες, δεν γινόμαστε κατανοητοί πρακτικά. Δεν αποδίδονται τα αυτονόητα, τα βασικά, που μας αφορούν όλους.
Το τι σημαίνει Ναυτιλία για τη ζωή μας, την οικογένειά μας, το σπίτι μας, τη δουλειά μας, τη φύση, για οτιδήποτε μικρό ή μεγάλο, αναγκαίο ή μη, για την επιβίωση, τη διαβίωση, το “ευ ζην” των πολιτών του κόσμου. Η ευθύνη της Ναυτιλίας παρότι αναλαμβάνει και την ευθύνη όλων των άλλων επιχειρηματικών κλάδων και το έργο που παράγει η ναυτιλία είναι οικουμενικό, δεν γίνεται αντιληπτή. Και αυτό δεν είναι δίκαιο. Δεν είναι δίκαιο για τους ανθρώπους στη ναυτιλία, στη θάλασσα, που είναι αόρατοι στη γη, γιατί 365 ημέρες τον χρόνο, 24 ώρες το 24ώρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, κάθε ώρα, κάθε λεπτό έχουν μία και μόνο αποστολή: τα πλοία να ενώνουν τη Γη ολόκληρη». Σύμφωνα με την ίδια, «είναι ιστορική μας ευθύνη ως έθνος ναυτικό και ως ηγέτιδα ναυτική δύναμη παγκόσμια, να ενημερώνουμε τους θεσμούς αλλά και τους πολίτες του κόσμου για την προσφορά της ναυτιλίας στην ανθρωπότητα. Στο σύγχρονο περιβάλλον, όπου τα όρια μεταξύ υπερπληροφόρησης και παραπληροφόρησης πολλές φορές δεν είναι ευδιάκριτα, χρειάζεται να είμαστε ακριβείς, σαφείς, ιστορικά και κοινωνικά συνεπείς, αλλά και επιστημονικά τεκμηριωμένοι. Να δρούμε τιμώντας την παράδοσή μας». Και τονίζει: «Για αυτό ακριβώς διεξήγαμε αυτή την έρευνα. Ως φόρο τιμής στους ανθρώπους της θάλασσας, της ναυτιλίας, στους ανθρώπους μας».
Αυτό το μήνυμα εστάλη από τη Ναυτιλία των Ελλήνων στο πλαίσιο των Ποσειδωνίων, όπου περισσότεροι από 2.000 εκθέτες και 40.000 συμμετέχοντες που βρέθηκαν στην Ελλάδα, θέτοντας τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, όπως είναι αυτές που βιώνει σήμερα η παγκόσμια κοινότητα με τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, το προσωρινό κλείσιμο της διόδου της Ερυθράς Θάλασσας, οι περιορισμοί στη Διώρυγα του Παναμά αλλά και η απαλλαγή της Ναυτιλίας από τις εκπομπές άνθρακα και η διαμόρφωση του μέλλοντος του θαλάσσιου εμπορίου.
Μάλιστα η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στη Σύνοδο Κορυφής «Shaping the Future of Shipping: Delivering a Net Zero World», που διοργανώθηκε στο περιθώριο της COP 28 από το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ICS). Με την πρόεδρο της ΕΕΕ, Μελίνα Τραυλού, να δηλώνει «στις ημέρες μας η αστάθεια είναι μια καθολική πρόκληση. Σε αυτό το διαρκώς μεταβαλλόμενο και απρόβλεπτο διεθνές περιβάλλον, η Ναυτιλία συνεχίζει να προσφέρει αξιόπιστα τις ανεκτίμητες υπηρεσίες της, κάτω από
οποιεσδήποτε συνθήκες. Συμβάλλει αδιάκοπα και σταθερά στην ευημερία της ανθρωπότητας, κάθε ημέρα, κάθε ώρα, σε κάθε γωνιά της Γης. Η ελληνική ναυτιλία, ως ο μεγαλύτερος διεθνής και διασυνοριακός στόλος, έχει στρατηγικό και αναντικατάστατο ρόλο στο παγκόσμιο “επιχειρείν”».
Και για να αντιληφθούμε τον ρόλο της χώρας και της ελληνικής Ναυτιλίας στο παγκόσμιο στερέωμα, αρκεί να αναφέρουμε πως η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη Ναυτιλιακή χώρα στον κόσμο, καθώς οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν πάνω από το 20% του παγκόσμιου εμπορικού
στόλου σε όρους DWT. Τα τελευταία δέκα χρόνια η συνολική χωρητικότητα του ελληνικού εμπορικού στόλου, που αποτελείται από πάνω από 5.500 πλοία, έχει αυξηθεί κατά 53,5%.
Μάλιστα η ελληνική Ναυτιλία είναι βασικός πυλώνας της μεταφοράς αναγκαίων αγαθών, καθώς αντιπροσωπεύει (σε όρους DWT) το 30,20% του παγκόσμιου στόλου πετρελαιοφόρων, το 25,2 % του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου, το 23,10% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), το 14,90% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χημικών και προϊόντων πετρελαίου, το 13,2% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς υγραερίου (LPG) και το 8,6% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς η Ναυτιλία των Ελλήνων πρωτοπορεί και θωρακίζει τη διεθνή Ναυτιλία, τη σταθερά που κινεί τον κόσμο. Ποντοπόρος, πρωτοπόρος, ηγέτιδα, όπως είναι και το μήνυμα της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών.
