Κανονικά, ένας Ιταλός τεχνοκράτης που ζητά αλλαγές πολιτικής για την οικονομική διακυβέρνηση στην Ευρώπη δεν θα είχε συγκέντρωνε μεγάλη προσοχή στις ΗΠΑ, όμως ο Μάριο Ντράγκι δεν είναι ένας οποιοσδήποτε Ευρωπαίος.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας θα παρουσιάσει σύντομα το όραμά του για το πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να ενισχύσει την παραγωγικότητά της και να παραμείνει ανταγωνιστική σε μια «όλο και πιο σκληρή» παγκόσμια οικονομία και θα ζητήσει μέσω της έκθεσής του ολοκληρωμένα εργαλεία πολιτικής για την επιτάχυνση της καινοτομίας.
«Άλλες περιοχές δεν παίζουν πλέον με τους κανόνες και σχεδιάζουν ενεργά πολιτικές για να ενισχύσουν την ανταγωνιστική τους θέση», δήλωσε ο Ντράγκι σε ομιλία του προς τους Ευρωπαίους συναδέλφους του πρόσφατα, σε έναν «πρόλογο» της έκθεσής του.
Όπως υποστήριξε, η ΕΕ πρέπει να ακολουθήσει μια δική της βιομηχανική πολιτική, η οποία θα μπορούσε να σημαίνει περισσότερες επιδοτήσεις και περισσότερους δασμούς, περισσότερη ενοποίηση σε ορισμένους τομείς για να προκύψουν μεγαλύτερες, πιο ανταγωνιστικές σε παγκόσμιο επίπεδο επιχειρήσεις και καλύτερο συντονισμό των πολιτικών μεταξύ των χωρών του μπλοκ.
Ουσιαστικά, ο Μάριο Ντράγκι θα ζητήσει στενότερη οικονομική «ολοκλήρωση» εντός της ΕΕ και ελαφρώς λιγότερη εκτός αυτής, κάτι που και οι ΗΠΑ πρέπει να λάβουν υπόψιν, σύμφωνα με το Politico.
Ο Ντράγκι και το παρελθόν του «οδηγός» για τις ΗΠΑ
Ο «Σούπερ Μάριο», ο οποίος πιστώνεται με τη διάσωση του ευρώ ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και στη συνέχεια με τη συμβολή του στην αναζωογόνηση της οικονομίας της Ιταλίας ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός μετά την πανδημία, είναι μια ασυνήθιστα σεβαστή προσωπικότητα στην Ευρώπη και ένας σπάνιος ηγέτης που έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό να υπερβεί την πολιτική των παρατάξεων, καθώς δεν έχει κομματική ένταξη, σύμφωνα πάντα με το Politico.
Ανώτερος αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών, στην ερώτηση κατά πόσο θα πρέπει να ενδιαφέρονται στις ΗΠΑ για την έκθεση του Ντράγκι, την οποία συντάσσει ο ίδιος κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – του ισχυρότερου διοικητικού οργάνου της ΕΕ – απαντά:
«Το πόσο πρέπει να της δώσει προσοχή η Ουάσινγκτον εξαρτάται αποκλειστικά από τον βαθμό στον οποίο της δίνει προσοχή η Ευρώπη. Νομίζω ότι υπάρχει λόγος που κάποιος με το ανάστημα του Μάριο Ντράγκι συμφώνησε να το γράψει», ανέφερε χαρακτηριστικά ο αξιωματούχος.
Ο λόγος εόναι ότι τέτοιες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να ξεπεράσουν τον «σκόπελο» γραφειοκρατικών, πολιτικών και οικονομικών εμποδίων για να πραγματοποιηθούν. Χωρίς «βοήθεια» από κάποιον σαν τον Ντράγκι, οποιεσδήποτε εκτεταμένες οικονομικές μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να είναι νεκρές αμέσως μετά την άφιξή τους.
«Θα πρέπει να πείσει τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ευρώπης με τη δύναμη των επιχειρημάτων και νομίζω ότι αυτός είναι κυρίως ο λόγος για τον οποίο του ζητήθηκε», δήλωσε ο Sander Tordoir, ο οποίος είναι επικεφαλής οικονομολόγος στο Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση και στο παρελθόν εργάστηκε στην ΕΚΤ κατά τη διάρκεια της θητείας του Ντράγκι ως επικεφαλής της.
Πρόσωπο που γνωρίζει τη σύνταξη της έκθεσής του δήλωσε ότι αυτή θα αξιολογεί τις αδυναμίες της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης με στόχο τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, μια εμπορική πολιτική που θα μειώνει τους γεωπολιτικούς κινδύνους για το μπλοκ και την ανάπτυξη μιας αμυντικής βιομηχανικής ικανότητας, μεταξύ άλλων συστάσεων.
Εάν η προσπάθεια του Ντράγκι είναι επιτυχής, τέτοιες πολιτικές θα μπορούσαν να ταρακουνήσουν περαιτέρω τη διατλαντική σχέση σε μια εποχή που οι ΗΠΑ προσπαθούν να δημιουργήσουν πιο ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού, να προσελκύσουν επενδύσεις και να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή.
Οι ΗΠΑ «καταλαβαίνουν» τη σημασία της Κίνας
Για τις ΗΠΑ, ίσως η Κίνα είναι πιο σημαντική σε αυτή τη συζήτηση, με το Πεκίνο να αυξάνει τις επιδοτήσεις για κάθε είδους αγαθά (ίσως ως απάντηση στην υψηλή ανεργία των νέων) και κατακλύζει τις παγκόσμιες αγορές με την παραγωγή που προκύπτει.
Οι ΗΠΑ και οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν στο G7 να αντιμετωπίσουν από κοινού την Κίνα για την πλεονάζουσα αυτή παραγωγική ικανότητα, όμως ενώ οι συζητήσεις για την πολιτική των ΗΠΑ έχουν επικεντρωθεί κεντρικά στην απειλή από την Κίνα, η Ευρώπη ωθείται σε δράση όχι μόνο από το Πεκίνο αλλά και από την Ουάσινγκτον.
Στη χειρότερη περίπτωση, οι βιομηχανικές πολιτικές τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ που αποσκοπούν στην προσέλκυση επενδύσεων θα μπορούσαν να λειτουργήσουν αντίθετα και να κάνουν το όλο εγχείρημα πιο ακριβό και για τις δύο πλευρές. Η προοπτική της επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ υπάρχει στην ευρωπαϊκή συζήτηση, συμπεριλαμβανομένης της πρότασής του για οριζόντιους δασμούς 10%, η οποία θα μπορούσε να επιφέρει μεγαλύτερη απόκλιση στις πολιτικές.
Όμως, οι παγκόσμιες διασυνδέσεις δεν θα εξαφανιστούν έτσι απλά. «Για όλα όσα λέγονται για το πώς θα μπορούσαμε να ζούμε σε έναν πιο κατακερματισμένο κόσμο, με πολλές συζητήσεις για τον αναπροσανατολισμό της εφοδιαστικής αλυσίδας και τα υπόλοιπα, εξακολουθεί πιθανότατα να υπάρχει μια αρκετά ισχυρή παγκόσμια αγορά αγαθών, υπηρεσιών, εργασίας και ιδεών», δήλωσε στο Politico ο Geoffrey Okamoto, διευθύνων σύμβουλος της Goldman Sachs, ο οποίος ήταν κορυφαίος αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών υπό τον Trump.
«Αν η Ευρώπη ακολουθήσει αυτό το δρόμο, θα μπορούσατε να δείτε να γίνεται μια πιο ενεργή συζήτηση μεταξύ των αμερικανών πολιτικών για το αν τα πράγματα που έχουν κάνει οι ΗΠΑ μέχρι σήμερα είναι επαρκή», δήλωσε ο Okamoto, ο οποίος ήταν προηγουμένως ο Νο 2 αξιωματούχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Η Ευρώπη αντιδρά όσο… μπορεί
Η απογοήτευση ξεχείλισε στην Ευρώπη μετά την ψήφιση από το Κογκρέσο μιας σειράς πρωτοβουλιών για το κλίμα (στο νόμο με τον αινιγματικό τίτλο “Νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού”), με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων καθαρής ενέργειας στις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν εργάστηκε για να αντιμετωπίσει τις πιο μεγάλες ανησυχίες τους, διευκρινίζοντας ότι τα ηλεκτρικά οχήματα ξένης κατασκευής θα μπορούσαν να τύχουν μιας φορολογικής πίστωσης που παρέχεται από το IRA για τα εμπορικά μισθωμένα αυτοκίνητα καθαρής ενέργειας.
Αλλά ο νόμος αυτός, μαζί με τις ομοσπονδιακές δαπάνες για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ημιαγωγών, τράβηξε την προσοχή της Ευρώπης.Το επόμενο έτος, η ΕΕ θα επανεξετάσει τους κανόνες της για τις επιδοτήσεις, γεγονός που θα μπορούσε να θέσει τα θεμέλια για μια πιο συντονισμένη βιομηχανική πολιτική.
«Οι ΗΠΑ με τον IRA, πήραν πρωτοβουλίες κι εμείς πρέπει να κάνουμε το ίδιο», δήλωσε η τότε ευρωβουλευτής Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου στο POLITICO Europe τον Απρίλιο. Και κάπου εδώ, έρχεται ο Ντάγκι.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν θεωρούν επίσης ότι το έργο του Ντράγκι θα μπορούσε να έχει σημαντικά οφέλη για τους Αμερικανούς.
Οι ίδιοι παρουσίασαν την προσπάθεια της ΕΕ να ενισχύσει την ευρωπαϊκή παραγωγικότητα και να επενδύσει περισσότερο στην πράσινη τεχνολογία ως θετικά στοιχεία για τις ΗΠΑ και τον πλανήτη. Για παράδειγμα, οι πλεονάζουσες αλυσίδες εφοδιασμού που κατασκευάζονται από τους συμμάχους μας θα μπορούσαν να είναι ένα χρήσιμο αποτέλεσμα, δεδομένου ότι η Ουάσινγκτον επιδιώκει τόσο την αξιοπιστία όσο και την ασφάλεια.
«Κάθε έθνος αξίζει τη δυνατότητα να οικοδομήσει μια καθαρή ενεργειακή οικονομία που θα προστατεύει τους πολίτες του και θα υποστηρίζει τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη», δήλωσε ο John Podesta, κορυφαίος σύμβουλος του προέδρου Joe Biden, σε ομιλία του την ίδια ημέρα με τον Draghi.
Οι ΗΠΑ έχουν λόγους να πιστεύουν ότι η Ευρώπη δεν θα αποτελέσει τόσο μεγάλη απειλή για την οικονομική τους θέση, καθώς κάθε κράτος μέλος της ΕΕ έχει τις δικές του φορολογικές πολιτικές και πολιτικές δαπανών, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο να γίνει το είδος των συντονισμένων φορολογικών πιστώσεων και επιδοτήσεων καθαρής ενέργειας που επιδιώκουν οι ΗΠΑ. Επίσης, η ΕΕ δεν έχει την ίδια δυνατότητα με τις ΗΠΑ να δανείζεται από κοινού χρήματα.
Επίσης, το εμπόριο αποτελεί πολύ μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, κάτι που καθιστά πιο ανέφικτη την άσκηση πιο απομονωμένων πολιτικών και θέτει το μπλοκ σε μεγαλύτερο κίνδυνο αντιποίνων από τρίτες χώρες.
Παρόλα αυτά, θα ήταν χρήσιμο για τις ΗΠΑ να σκεφτούν προληπτικά πώς να συντονιστούν με την ΕΕ με τρόπο που να ενισχύει τους εσωτερικούς στόχους της.
«Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να είμαστε ρεαλιστές σχετικά με το πώς θα επιτύχουμε τους στόχους μας για την ανάπτυξη του κλίματος, αν δεν πρόκειται να βασιστούμε στην Κίνα, και αυτό εξαρτάται από την οικοδόμηση νέων εμπορικών σχέσεων», δήλωσε ο Trevor Sutton, ο οποίος ηγείται ενός προγράμματος για την καθαρή ενέργεια και το εμπόριο στο Κέντρο Παγκόσμιας Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
Βέβαια, η συζήτηση αυτή στην Ευρώπη είναι σε πρόωρο στάδιο, όμως το έδαφος αρχίζει να μετατοπίζεται και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ θα ήταν φρόνιμο να παρακολουθούν προσεκτικά, καταλήγει το Politico.
