Μετάφραση-απόδοση κειμένου: «ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΝΕΑ»
Οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα των ισλαμιστών που υποστηρίζονται από το Ιράν κατ’ ουσίαν απέκλεισαν ένα από τα κυριότερα εμπορικά περάσματα του κόσμου για τα περισσότερα πλοία μεταφοράς container — με περιεχόμενο οτιδήποτε από ανταλλακτικά αυτοκινήτων ως υποδήματα τύπου Crocs – εμποδίζοντας τη μεταφορά τους από τη μια άκρη του πλανήτη στην άλλη.
Η παράταση αποκλεισμού του υδάτινου περάσματος, που συνδέεται με τη Διώρυγα του Σουέζ, μπορεί να περιπλέξει την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και να εκτοξεύσει τις τιμές των κατεργασμένων αγαθών σε μια κρίσιμη καμπή της μάχης ενάντια στον πληθωρισμό. Από τη Διώρυγα του Σουέζ διέρχεται το 10-15% του παγκόσμιου εμπορίου, περιλαμβανομένων των εξαγωγών πετρελαίου, ως επίσης το 30% του όγκου των παγκοσμίως μεταφερόμενων εμπορευματοκιβωτίων.
Οι ισλαμιστές Houthi, με έδρα την Υεμένη, ισχυρίζονται πως παίρνουν εκδίκηση για τον πόλεμο του Ισραήλ εναντίον της Hamas στη Γάζα. Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ με τους συμμάχους τους ενίσχυσαν τις δυνάμεις ασφάλειας στη θάλασσα, όμως οι επιθέσεις συνεχίζονται — 21 πύραυλοι και drones των Houthi είχαν καταρριφθεί μέχρι αργά την περασμένη Τρίτη.
Όσο παραμένει η κρίση, τόσο αυξάνονται οι κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία.
Το παγκόσμιο εμπόριο συρρικνώθηκε κατά 1.3% από Νοέμβριο σε Δεκέμβριο, ανέφερε την περασμένη Τρίτη το Institute for the World Economy στο Κίελο, Γερμανίας, επικαλούμενο “επιπτώσεις των επιθέσεων σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα.”
Οι λιανοπωλητές προειδοποιούν για καθυστερήσεις στις παραλαβές προϊόντων με το κόστος θαλάσσιας μεταφοράς των αγαθών να αυξάνεται.
Στη διετή έκθεσή της που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποίησε ότι η διατάραξη βασικών θαλάσσιων περασμάτων “εξαλείφει τα περιθώρια αντοχής των δικτύων προσφοράς και αυξάνει την πιθανότητα πληθωριστικής συμφόρησης.”
Έξι από τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες θαλάσσιων τακτικών γραμμών — συγκεκριμένα οι Maersk, MSC, Hapag-Lloyd, CMA CGM, ZIM και ONE — αποφεύγουν την Ερυθρά Θάλασσα εξαιτίας της απειλής επίθεσης των ισλαμιστών Houthi.
Οι κίνδυνοι για πληρώματα, φορτία και πλοία ανάγκασε τους μεταφορείς να εκτρέψουν τα πλοία τους μέσω του Ακρωτηρίου Καλής Ελπίδας στη Ν. Αφρική, προκαλώντας καθυστερήσεις μέχρι και τρεις εβδομάδες. Ο Εκτελεστικός Διευθυντής της Maersk κ. Vincent Clerc δήλωσε στους Financial Times την Πέμπτη ότι η αποκατάσταση της ασφαλούς διέλευσης μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μπορεί να απαιτήσει κάποιους “μήνες.” “Αυτό μπορεί να έχει πολύ σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια (οικονομική) μεγέθυνση,” πρόσθεσε.
Ήδη, το κόστος μεταφοράς αυξήθηκε, και αυτό θα γίνει αισθητό στις τιμές των καταναλωτικών αγαθών. “Όσο περισσότερο διαρκεί η διατάραξη, τόσο ισχυρότερες θα είναι η στασιμοπληθωριστικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία,” έγραψε στο Χ την περασμένη εβδομάδα ο επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz, κ. Mohamed A. El Erian, κάνοντας λόγο για έναν τοξικό συνδυασμό χαμηλής ή μηδενικής οικονομικής μεγέθυνσης και υψηλού πληθωρισμού.
Αν η σύγκρουση Ισραήλ-Hamas κλιμακωθεί σε ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση ή αν οι Houthis αποφασίσουν να στοχεύσουν τις επιθέσεις τους ενάντια σε πλοία μεταφοράς υγρών και ξηρών χύδην φορτίων – που μεταφέρουν ζωτικές πρώτες ύλες όπως σιδηρομετάλλευμα, σιτηρά και ξυλεία — τότε οι επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία θα είναι σαφώς δυσμενέστερες.
“Σε ένα περιβάλλον κλιμακούμενων συγκρούσεων, κάλλιστα μπορούν να διαταραχθούν οι μεταφορές ενέργειας, οδηγώντας σε αύξηση των τιμών ενέργειας,” προσθέτει η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. “Κάτι που θα έχει επίδραση στις τιμές άλλων βασικών πρώτων υλών.”
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η απειλή στις τιμές ενέργειας, σύμφωνα με την Capital Economics.
“Παρότι οι τρέχουσες διαταράξεις στα μεταφορικά μοτίβα θεωρείται απίθανο από μόνες τους να επηρεάσουν την παγκόσμια πτωτική τάση του πληθωρισμού, μια αισθητή κλιμάκωση της στρατιωτικής σύγκρουσης μπορεί να δώσει ώθηση στις τιμές ενέργειας, που θα μετακυλισθεί στον καταναλωτή,” γράφουν σε σημείωμά τους οικονομολόγοι της εταιρείας συμβούλων Simon MacAdam and Lily Millard, την περασμένη εβδομάδα.
Περαιτέρω και η Oxford Economics αναμένει ότι θα συνεχιστεί η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, που ωστόσο παρατηρεί ανοδικούς κινδύνους στις τιμές. Αν οι τιμές μεταφοράς container παραμείνουν στο τρέχον επίπεδο — σχεδόν διπλάσιο εκείνου των αρχών Δεκεμβρίου — αυτό θα επηρεάσει τον παγκόσμιο πληθωρισμό κατά 0,6%, γράφει σε σημείωμά του ο κ. Ben May, διευθυντής παγκόσμιας μακροοικονομικής έρευνας της εταιρείας στις 4 Ιανουαρίου.
Καθυστερήσεις στις παραδόσεις
Ορισμένες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες έστειλαν τα προϊόντα τους γύρω από το Ακρωτήριο Καλής Ελπίδας. “Επακόλουθο αυτού ήταν τα υψηλότερα κόστη και καθυστερήσεις περίπου δύο εβδομάδων,” δήλωσε ο εκπρόσωπος τύπου της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Κατασκευαστών Αυτοκινήτου.
Επίσης, λιανοπωλητές όπως η Σουηδική ΙΚΕΑ προειδοποίησαν για καθυστερήσεις εμπορευμάτων και ενδεχόμενη έλλειψη ορισμένων προϊόντων. Ομοίως, η εταιρεία λιανικής πώλησης ενδυμάτων Next δήλωσε την περασμένη εβδομάδα: Οι δυσχέρειες στην πρόσβαση στη Διώρυγα του Σουέζ, αν συνεχιστούν, πιθανόν να προκαλέσουν κάποιες καθυστερήσεις στις παραδόσεις αποθέματος στις αρχές του έτους.”
Αντίστοιχα, η εταιρεία Crocs (CROX) ανέφερε ότι προϊόντα με προορισμό την Ευρώπη χρειάζονται επιπλέον δύο εβδομάδες απ’ ό,τι συνήθως για να φτάσουν. Η εταιρεία υποδηματοποιίας δεν αναμένει “ουσιαστικό αντίκτυπο” σε βάρος των εμπορικών δραστηριοτήτων της προς το παρόν, δήλωσε όμως στο CNN ότι θα “συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την κατάσταση.”
Και δεν είναι η μόνη. Επιχειρήσεις ανά τον κόσμο είναι σε κατάσταση επιφυλακής, ελπίζοντας σύντομα να τελειώσει η διατάραξη αυτή, παράλληλα, όμως, “ξεσκονίζουν” σχέδια έκτακτης ανάγκης που χρησιμοποιήθηκαν για τελευταία φορά την περίοδο της πανδημίας, εφόσον αυτή συνεχιστεί.
Η Abercrombie & Fitch (ANF) σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει αερομεταφορά όπου είναι εφικτό για να αποφύγει τις καθυστερήσεις, σύμφωνα με ηλεκτρονικό μήνυμα προς τους προμηθευτές της, σύμφωνα με το Bloomberg. “Αλλάζουμε μεταφορικό μέσο και μεταφορικές διαδρομές όποτε απαιτείται για να διατηρήσουμε τη ροή των αγαθών,” δήλωσε το CNN εκπρόσωπος της εταιρείας.
Η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί τις ερχόμενες εβδομάδες καθώς οι μεταφορείς βιάζονται να λάβουν παραγγελίες από την Κίνα πριν τα εργοστάσιά της κλείσουν για τον εορτασμό του νέου σεληνιακού έτους στη χώρα.
“Οι επόμενες πέντε εβδομάδες ως την Κινεζική Πρωτοχρονιά στις 10 Φεβρουαρίου πρόκειται να είναι ιδιαίτερα δύσκολες για φορτωτές και μεταφορείς,” δήλωσε ο κ. Philip Damas, επικεφαλής των Drewry Supply Chain Advisors, την περασμένη Δευτέρα.
Επισήμανε, πάντως, ότι η πλεονάζουσα μεταφορική χωρητικότητα σημαίνει ότι η τιμή των ναύλων που διαμορφώνεται ανά μεταφορά (spot rates) — σε αντίθεση με τους προσυμφωνημένους σταθερούς ναύλους — “θα μειωθεί πάλι μετά την Κινεζική Πρωτοχρονιά.”
‘Απόλυτο έμφραγμα’
Επιπλέον της αύξησης των ναύλων spot λόγω των επιθέσεων στην Ερυθρά Θάλασσα, οι μεταφορείς καταβάλουν επείγουσες προσαυξήσεις.
“Τιμές all-in” (ανεξαρτήτως περιεχομένου) της τάξεως των $5.000-$8.000 ανά εμπορευματοκιβώτιο σε κύριες εμπορευματικές οδούς με προέλευση την Ασία είναι 2,5 ως 4 φορές πάνω από τις “κανονικές τιμές” γι’ αυτή την περίοδο του έτους, σύμφωνα με υπολογισμούς του κ. Judah Levine, επικεφαλής έρευνας της εταιρείας logistics “Freightos”.
Παρά ταύτα, τα επίπεδα αυτά υπολείπονται κατά 45%-75% των τιμών κατά την “κορύφωση της πανδημίας” στα τέλη του 2021, επισήμανε ο κ. Levine. Εκείνη την περίοδο, η αυξανόμενη ζήτηση αγαθών από τους οικιακούς καταναλωτές συνδυαζόταν από συμφορήσεις στην προμηθευτική αλυσίδα, λόγω έλλειψης εμπορευματοκιβωτίων ή λόγω συμφορήσεων σε λιμένες.
Η πανωλεθρία με τη Διώρυγα του Σουέζ έρχεται να προστεθεί στα υπάρχοντα προβλήματα της ναυτιλίας, με την κυκλοφορία μέσω της ζωτικής Διώρυγας του Παναμά να είναι ήδη περιορισμένη λόγω παρατεταμένης ανομβρίας.
“Για επιχειρήσεις που μεταφέρουν αγαθά σε όλο τον πλανήτη αυτό θεωρείται επί του παρόντος το απόλυτο έμφραγμα — δεν μπορείς να βασιστείς στη Διώρυγα του Παναμά αλλά ούτε στη Διώρυγα του Σουέζ,” δήλωσε η κα Carolina Klint, επικεφαλής εμπορική αξιωματούχος για την Ευρώπη της εταιρείας Marsh McLennan.
Ορισμένοι ποντοπόροι μεταφορείς που συνηθίζουν να διαπλέουν τη Διώρυγα Παναμά είχαν αναδρομολογήσει τις μεταφορές τους μέσω του Σουέζ πριν την κλιμάκωση των επιθέσεων στην Ερυθρά Θάλασσα, σύμφωνα με την εταιρεία logistics “C.H. Robinson”.
Ο κ. Matthew Burgess, αντιπρόεδρος των παγκόσμιων ποντοπόρων υπηρεσιών της εταιρείας, δήλωσε ότι η παγκόσμια ναυτιλιακή χωρητικότητα θα συμπιεσθεί ακόμη περισσότερο για αρκετό καιρό, ακόμα. “Θα σημειωθούν ελλείψεις στη διαδρομή Ασίας προς Ευρώπη για τουλάχιστον της επόμενες οκτώ εβδομάδες λόγω του πρόσθετου χρόνου που απαιτεί η παράκαμψη μέσω του Ακρωτηρίου Καλής Ελπίδας,” δήλωσε στο CNN.
“Όπως είδαμε και σε προηγούμενες διαταράξεις των θαλασσίων μεταφορών, ελλείψεις σε κενά πλοία θα επακολουθήσουν γρήγορα, γεγονός που θα αυξήσει περισσότερο τις καθυστερήσεις αφού οι εταιρείες θα χρειαστεί να περιμένουν δύο-τρεις επιπλέον εβδομάδες για ένα κενό container.”
Προς το παρόν τουλάχιστον, μεγάλοι λιμένες στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ — όπως οι λιμένες Rotterdam, Los Angeles και Νέας Υόρκης/New Jersey — έχουν περιορισμένο αντίκτυπο από την κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα. Είναι όμως σε εγρήγορση για ενδεχόμενη επιδείνωση.
“Είναι άλλη μια διατάραξη στην προμηθευτική αλυσίδα,” δήλωσε στο CNN η κα Gene Seroka, διευθύνουσα σύμβουλος του λιμένα Los Angeles, told CNN. “Δεν θα τελειώσει σε τρεις ή τέσσερεις εβδομάδες.”
Ακόμη κι αν σταματούσαν σήμερα οι επιθέσεις, κι ελευθερωνόταν η Ερυθρά Θάλασσα για τα περισσότερα πλοία, οι παρενέργειες του κλεισίματος θα διαρκέσουν για κάμποσο ακόμη καιρό, σύμφωνα με τον κ. Burgess της “C.H. Robinson”. “Η διατάραξη και οι καθυστερήσεις που έχει προκαλέσει θα πάρει σημαντικό χρόνο για να απορροφηθούν.”
