Χρήσιμα συμπεράσματα για την αντιμετώπιση μη επανδρωμένων απειλών εξάγουν οι Έλληνες αξιωματικοί από τη συμμετοχή του Πολεμικού Ναυτικού στην ευρωπαϊκή επιχείρηση «Aspides» στην Ερυθρά Θάλασσα. Μέχρι σήμερα τα ελληνικά πλοία έχουν καταρρίψει τρία UAV των Χούθι, ένα εκ των οποίων με τη χρήση του βελτιωμένου συστήματος αντι-drone «Κένταυρος» της ΕΑΒ, που αξιοποιήθηκε για πρώτη φορά σε επιχειρησιακό περιβάλλον από τη φρεγάτα «Ψαρά».
Μέχρι να φτάσουμε όμως στην κατάρριψη, οι δύο φρεγάτες («Ύδρα» και «Ψαρά») που αναπτύχθηκαν στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Κόλπο του Άντεν δοκίμασαν τα συστήματα αντι-drone για τον έγκαιρο εντοπισμό απειλών και τη διακοπή της επικοινωνίας του UAV με τον χειριστή του. Ο «Κένταυρος» της ΕΑΒ αποδείχθηκε πιο αποτελεσματικός, καθώς εκπέμπει σε μεγαλύτερη ισχύ και εμβέλεια, με την ελληνική φρεγάτα να πετυχαίνει κατάρριψη με μηδενικό κόστος, όταν συμμαχικά πλοία χρειάστηκε να εκτοξεύσουν πυραύλους τύπου Aster, με κόστος πολλών εκατομμυρίων ευρώ ανά βολή.
Οι επιτελείς έχουν μέσω της επιχείρησης στη διάθεσή τους σημαντικά στοιχεία, όπως: η απόσταση από την οποία εντοπίζονται και αποκαλύπτονται τα εχθρικά UAV, η ηλεκτρομαγνητική τους υπογραφή και η δυνατότητα εγκλωβισμού από τα ραντάρ των αντιαεροπορικών όπλων, καθώς και η αποτελεσματικότητα των αντι-drones στην εκπομπή παρεμβολών και την αδρανοποίηση των απειλών.
Τα πολύτιμα συμπεράσματα που εξάγονται από τις επιχειρήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα θα ενσωματωθούν, σύμφωνα με πληροφορίες, και στους σχεδιασμούς της στρατιωτικής και της πολιτικής ηγεσίας για τη δημιουργία μιας πολυστρωματικής αεράμυνας. Ο «θόλος», όπως συνηθίζεται να αποκαλείται, θα έχει αναβαθμισμένες δυνατότητες, ώστε εκτός από μικρά drones ή μεγαλύτερα UAV (MALE & HALE), να προσφέρει προστασία και τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους.
Αναβάθμιση
Μέχρι στιγμής στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου έχουν εγκατασταθεί επτά σταθμοί με δυνατότητα έγκαιρης προειδοποίησης και εκπομπής παρεμβολών, που στοχεύουν στην άμυνα έναντι μη επανδρωμένων αεροχημάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για ολοκληρωμένα συστήματα ισραηλινής προέλευσης που, μεταξύ άλλων, διαθέτουν κάμερες οι οποίες εντοπίζουν απειλές με εντυπωσιακή ακρίβεια και σε βάθος πολλών χιλιομέτρων, καθώς και σύστημα αντι-drone που παρεμβαίνει στην επικοινωνία του μη επανδρωμένου οχήματος με τον χειριστή του. Με ανάλογο τρόπο λειτούργησε και το αντι-drone της ΕΑΒ που εγκαταστάθηκε στη φρεγάτα «Ψαρά» και αξιοποιήθηκε για πρώτη φορά σε επιχειρησιακό περιβάλλον τα ξημερώματα της περασμένης Κυριακής. Το σύστημα κατάφερε να διακόψει την επικοινωνία του UAV των Χούθι με τον σταθμό εδάφους, με αποτέλεσμα να συντριβεί στη θάλασσα (soft kill).
Το επόμενο βήμα που έχει ήδη εγκριθεί από την ηγεσία αφορά την επέκταση του δικτύου στον Έβρο, αλλά και στα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου και την Κρήτη και σε επόμενο στάδιο σε κρίσιμες υποδομές της ενδοχώρας.
Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν μη επανδρωμένα αεροχήματα, όπως τα Bayraktar και τα Akinci, που καθοδηγούνται μέσω δορυφόρου. Η Άγκυρα σκοπεύει να ενισχύσει τις δυνατότητές της στον συγκεκριμένο τομέα εντός του 2025, καθώς αναμένεται να θέσει σε τροχιά σμήνος στρατιωτικών δορυφόρων. Οι Ισραηλινοί έχουν αναπτύξει συστήματα παρεμβολής όλων των επικοινωνιών, ακόμη και των δορυφορικών, τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον της Αθήνας. Ανάλογες δυνατότητες έχει και το περίφημο Iron Dome που «τυφλώνει» τα GPS, καθιστώντας τα UAV ανίκανα να επιχειρήσουν.
Στις προτεραιότητες των επιτελείων βρίσκεται και διασύνδεση του «θόλου» με τα οπλικά συστήματα της αεράμυνας, ώστε το δίκτυο να αποκτήσει τη δυνατότητα κατάρριψης (hard kill). Οι προτάσεις που βρίσκονται στο τραπέζι είναι πολλές, με τα επιτελεία να αναζητούν τη χρυσή τομή.
Η χρήση βλημάτων κόστους αρκετών εκατομμυρίων –όπως οι πύραυλοι ΜΙΜ-104 του συστήματος Patriot ή οι Aster 30 που θα εξοπλίζουν τις φρεγάτες FDI– εκτιμάται πως είναι δυσανάλογα ακριβή για την κατάρριψη μη επανδρωμένων αεροχημάτων αξίας μερικών εκατοντάδων ή χιλιάδων ευρώ. Στο πλαίσιο της δημιουργίας μιας πολυστρωματικής αεράμυνας, εξετάζονται όλες οι λύσεις που έχει στη διάθεσή της η Αθήνα, με γνώμονα πάντα την καλύτερη σχέση κόστους – απόδοσης.
Σ’ αυτόν τον τομέα οι Ισραηλινοί έχουν κάνει σημαντικά βήματα, καθώς ακόμη και το μικρό κόστος των πυραύλων Tamir του Iron Dome, που ανέρχεται σε περίπου 40.000 δολάρια για κάθε βλήμα, επιβαρύνει σημαντικά τον αμυντικό προϋπολογισμό όταν καταναλώνονται εκατοντάδες πύραυλοι σε καθημερινή βάση.
Η Αθήνα δεν κρύβει και το διαχρονικό της ενδιαφέρον για το αντιαεροπορικό σύστημα μέσου και μεγάλου βεληνεκούς David’s Sling, για την αναχαίτιση τακτικών βαλλιστικών πυραύλων. Ωστόσο, προτού ληφθούν αποφάσεις θα εξεταστεί η δυνατότητα συμμετοχής της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας αλλά και της εμπλοκής του ΕΛΚΑΚ, ώστε μέρος των επενδύσεων να επιστρέφει στη χώρα, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές.
Συζήτηση στο ΝΑΤΟ
Την ίδια ώρα, η ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Συμμαχίας και η αύξηση των αμυντικών δαπανών των ευρωπαϊκών κρατών-μελών κυριάρχησαν στις συζητήσεις των ηγετών του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, καθώς το Κρεμλίνο κλιμακώνει τις επιθέσεις του στην Ουκρανία. Στο πλαίσιο της συνόδου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε την ευκαιρία να συζητήσει διεξοδικά την πρόταση που κατέθεσε από κοινού με τον Πολωνό πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής αντιαεροπορικής ασπίδας, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από κοινοτικά κονδύλια και θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το ΝΑΤΟ.
