«Καμπανάκι» για την πορεία που έχει λάβει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) κρούει σε έκθεσή του το Ελεγκτικό Συνέδριο. Μάλιστα, επισημαίνει τον κίνδυνο των καθυστερήσεων κατά την υλοποίηση των έργων. Ειδικότερα, το Ελεγκτικό Συνέδριο δημοσιοποίησε την έκθεση ελέγχου με θέμα «Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: Οι διαδικασίες παρακολούθησης των έργων διασφαλίζουν τον έγκαιρο εντοπισμό και την αντιμετώπιση τυχόν καθυστερήσεων κατά την υλοποίησή τους». Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη έκθεση αναφέρεται ότι ο έλεγχος που υλοποιήθηκε «εστιάζει στον κίνδυνο των καθυστερήσεων κατά την υλοποίηση των έργων, η επέλευση του οποίου μπορεί να επιφέρει είτε συσσώρευση υλοποιούμενων έργων στο τέλος της περιόδου εφαρμογής του ΤΑΑ, με κίνδυνο μη αποδοτικής χρήσης των αντίστοιχων κονδυλίων και εμφάνισης παρατυπιών, είτε απώλεια ενωσιακής χρηματοδότησης». Τα πορίσματα του διενεργηθέντος ελέγχου είναι τα ακόλουθα:
1 Στις διαδικασίες παρακολούθησης της υλοποίησης των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) διαπιστώθηκαν ελλείψεις στο θεσμικό πλαίσιο του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ), που πλήττουν την αποτελεσματικότητά του στην πρόληψη και στον έγκαιρο εντοπισμό τυχόν καθυστερήσεων. Συγκεκριμένα: (α) Δεν προβλέπεται, πέρα από τα συμφωνηθέντα με την Ε.Ε. ορόσημα, η υποχρεωτική σύνταξη και καταχώριση επιμέρους αναλυτικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης (με ενδιάμεσες κρίσιμες ημερομηνίες προόδου) των ελεγχόμενων έργων εντός του πληροφοριακού συστήματος ΟΠΣ Τ.Α. και (β) δεν υφίστανται διαδικασίες για την πρόληψη της εμφάνισης κινδύνου καθυστερήσεων (ορισμός και κριτήρια του τι συνιστά ουσιώδη καθυστέρηση, ανάλυση κινδύνων και αυτοματοποιημένες ειδοποιήσεις εντός ΟΠΣ Τ.Α.
2 Αν και το ΣΔΕ διαθέτει διαδικασίες παρακολούθησης της ωρίμανσης και της υλοποίησης των έργων, που δύνανται να συμβάλουν στην καταγραφή και την αντιμετώπιση τυχόν καθυστερήσεων, αυτές εφαρμόστηκαν πλημμελώς από τους εμπλεκόμενους φορείς, με αποτέλεσμα ακόμα και καθυστερήσεις στην επίτευξη οροσήμων να μην έχουν καταγραφεί στο ΟΠΣ Τ.Α.
3 Στην πλειονότητα των ελεγχόμενων έργων διαπιστώθηκε υποστελέχωση των φορέων υλοποίησης. Για την ενίσχυση των διαδικασιών διαχείρισης και παρακολούθησης των έργων του ΤΑΑ, οι εμπλεκόμενοι φορείς προσέφυγαν σε συμβάσεις με ιδιώτες αναδόχους (τεχνικούς συμβούλους), ο υποστηρικτικός ρόλος των οποίων δεν απέτρεψε την πλημμελή εφαρμογή των διαδικασιών παρακολούθησης των έργων εντός ΟΠΣ Τ.Α. Οι υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου των εμπλεκόμενων φορέων ουδόλως έχουν συνδράμει στον έλεγχο της ορθής εφαρμογής των διαδικασιών υλοποίησης των έργων του ΤΑΑ και στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους.
4 Οι ελλείψεις στη διασυνδεσιμότητα του ΟΠΣ Τ.Α. με άλλα πληροφοριακά συστήματα και οι αδύναμες δικλίδες αυτού (χειροκίνητες διαδικασίες, έλλειψη πρωτοκόλλων επικοινωνίας, δυνατότητας παραγωγής συνδυαστικών αναφορών, υποχρεωτικών πεδίων προς συμπλήρωση στα σχετικά έντυπα και αυτοματοποιημένων ειδοποιήσεων) πλήττουν την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του, όσον αφορά την πρόληψη και την αντιμετώπιση του κινδύνου καθυστερήσεων. Στην πλειονότητα των ελεγχόμενων έργων η πρόοδος της υλοποίησής τους παρακολουθείται εξωσυστημικά, εκτός ΟΠΣ Τ.Α.
5 Στα ελεγχόμενα έργα διαπιστώθηκαν καθυστερήσεις στη διαδικασία ωρίμανσης και έναρξης υλοποίησης, σε σχέση με τα προβλεπόμενα στις αρχικές αποφάσεις ένταξης των έργων. Ως διορθωτικό μέτρο, οι εμπλεκόμενοι φορείς επέλεξαν τη λύση της τροποποίησης των οικείων αποφάσεων ένταξης των έργων, χωρίς όμως να καταγράψουν στις αποφάσεις αυτές (ή σε άλλα εντός του ΟΠΣ Τ.Α. έγγραφα) τις αιτίες των καθυστερήσεων και έτι περαιτέρω τα συγκεκριμένα διορθωτικά μέτρα αντιμετώπισης αυτών.
