Τα
δύο όμορφα ξύλινα αλιευτικά σκάφη του Γιώργου Μουστάκα δεμένα στον
μικρό μώλο στο Μπατσί. Η “Υδρούσα” και η “Αγία Παρασκευή”. Το ένα λευκό
με γαλάζια μπορντούρα. Το άλλο κόκκινο με μπλε μπορντούρα. Πανέμορφα. Τα
βλέπεις και θες να πάρεις ψάρια από αυτά πριν ακόμα τα πλησιάσεις. Ότι
ψάρι και να πάρεις – με αυτή την ωραία εικόνα – θα έχει την αλμύρα της
θάλασσας, τη ανάσα του κύματος, την αίσθηση του θαλασσινού ιωδίου…
(φωτ. Εν Άνδρω).
Ο
Γιώργος Μπουστάκας, από την Παλαιόπολη. Ψαράς από παππού και πατέρα.
Παντρεύτηκε μια κορθιανή και ζουν με τα παιδιά τους στην Άνδρο. Τώρα το
ζουν είναι μια κουβέντα. Γιατί πως να ζήσει ένας ψαράς στην Άνδρο; Δεν
φτάνει που είναι εκτεθειμένος στους καιρούς και στα τερτίπια της
θάλασσας, στις καθημερινές δυσκολίες του επαγγέλματος, στην απέραντη
μοναξιά του χειμώνα. Έχει να κάνει και με την πλήρη εγκατάλειψη του
επαγγέλματος. Τον ρωτάμε για τους λόγους και αρχίζει και τελειωμό δεν
έχει. Στην φωτογραφία ο Γιώργος Μουστάκας με τα ρούχα της δουλειάς στο
καΐκι “Αγία Παρασκευή”. Πίσω του διακρίνεται ο Αιγύπτιος βοηθός του για
τον οποίο μόνο καλά λόγια έχει να πει… (φωτ. Εν Άνδρω).
Όπως
εξηγεί “οιΈλληνες έστρεψαν την πλάτη τους στην ελεύθερη αλιεία. Μόνο
τα ιχθυοτροφία έχουν απομείνει. Αυτά προωθούν.” Και αναρωτιέται: “Πως να
πω με τόσα προβλήματα και δυσκολίες στα παιδιά μου να μείνουν στο
επάγγελμα; Αν δεν ήταν οι Αιγύπτιοι εργαζόμενοι τα καΐκια μας δεν θα
είχαν πληρώματα.” Και πριν προλάβουμε να ξαναρωτήσουμε ο ψαράς ξεσπά
αγανακτισμένος: “Είμαστε στο έλεος του θεού και της φώκιας! Δουλεύουμε
δεκάδες ώρες. Ρίχνουμε δίκτυα. Γεμίζουν ψάρια. Και μέχρι να τα
ανεβάσουμε το πρωί έρχονται οι φώκιες – που πλέον είναι πολλές και έχουν
ορμητήριο της έρημη Γυάρο – και μας σκίζουν τα δίχτυα και τρώνε τα
ψάρια! Η καταστροφή των εργαλείων μας μερικές φορές φτάνει χιλιάδες
ευρώ! Και κανείς δεν μας αποζημιώνει. Τι να κάνουμε;” Στη φωτογραφία η
χτεσινή ψαριά που γλύτωσε από τις φώκιες (φωτ. Εν Άνδρω).
Και
συνεχίζει ακάθεκτος: “Οι γεωργοί έχουν τον ΕΛΓΑ που όταν καταστραφούν
τους δίνει μια αποζημίωση. Εμείς δεν έχουμε κανέναν. Κανείς δεν μας
δίνει δεκάρα από τις καταστροφές της φώκιας. Που τώρα πια έχουν γίνει
πολλές. Και πολλές είναι και οι καταστροφές. Και έρχονται οι οικολογικές
οργανώσεις και κάνουν μαθήματα. Κι έρχεται και ο “συνδικαλιστής
ψαράς-οικολόγος” από το Κόρθι και μας κάνει μαθήματα! Και έρχεται το
κράτος και η ευρωπαϊκή νομοθεσία και μας επισείει τους αυστηρούς
κανονισμούς για τις φώκιες. Κι εμείς κοιτάμε απελπισμένοι τα λίγα ψάρια
που βγάλαμε για να ζήσουμε. Είμαστε μόνοι μας. Επένδυσα στο επάγγελμα
μου με δύο καΐκια. Και τώρα δεν ξέρω τι να κάνω. Παγιδεύτηκα.” Στη
φωτογραφία τα ολοζώντανα ψάρια του Γιώργου Μουστάκα. Μερικοί κάτοικοι ή
μεμονωμένοι παραθεριστές πήραν όση ώρα μείναμε εκεί (φωτ. Εν Άνδρω).
Κοιτάμε
τα δύο πανέμορφα σκαριά που εμπεριέχουν κάτι από τη ναυτική ιστορία του
Αιγαίου. Κάτι από την αλιευτική ιστορία των νησιών μας και της Άνδρου. Ο
Γιώργος Μουστάκας τα συντηρεί γιατί… παγιδεύτηκε! Τι άλλο μπορεί να
κάνει; Να μπλέξει τα παιδιά του; Να βρει κάποιον να τα πουλήσει; Να
συνεχίσει όσο αντέχει; Πάντως “μέλλον στους ψαράδες δεν υπάρχει”, όπως
μας λέει. “Η δουλειά είναι σκληρή. Έγραψες
το καλοκαίρι για τους αστακούς που βγάζω. Θέλουν δουλειά. Ποιος θα
κάτσει να σπάει πέτρες στη θάλασσα για να βγάζει αστακούς; Κάθε δίχτυ με
αστακούς θέλει διπλή δουλειά. Πρέπει να σπας τις πέτρες που μπλέκουν
στα δίχτυα. Δεν είναι εύκολο πράγμα.”Στην
φωτογραφία το καΐκι “Υδρούσα”. Μια ομορφιά και μια ιστορία στη θάλασσα.
Μια εικόνα από ένα Μπατσί που χάνεται… (φωτ. Εν Άνδρω).
Τον
ρωτάμε αν μπορεί να πουλήσει τα καΐκια σε κάποιον για σκάφη αναψυχής.
Να συνεχίσουν να υπάρχουν. “Και ποιος θα τα πάρει με τα προβλήματα τους
και στην τιμή τους” απαντά. “Με επιδοτούν περισσότερο για να τα…
διαλύσω! Η Ευρώπη επιδοτεί την καταστροφή τους. Τόσα καταστρέφονται κάθε
χρόνο. Το επάγγελμα αφανίζεται. Τελειώνουμε. Και αυτό θέλουν. Με τον
τρόπο τους επιδοτούν τα ιχθυοτροφεία”. Τον κοιτάμε θλιμμένοι. Αυτό το
“τελειώνουμε” ηχεί σκληρά στα αυτιά μας. Ιδίως όταν βλέπουμε αυτά τα
πανέμορφα σκάφη. Και το δυστύχημα είναι πως δεν υπάρχουν και κάποιοι
Έλληνες πολιτικοί να διαπραγματευτούν στην Ευρώπη μια καλύτερη λύση από
την διάλυση: για τους ψαράδες, για την ιστορία που περικλείουν αυτά τα
όμορφα σκάφη, για ένα τρόπο ζωής του Αιγαίου που κάποιοι τελευταίοι
ακόμα επιμένουν σε αυτόν… Στη φωτογραφία το καΐκι “Αγία Παρασκευή”
χρωματισμένο με μεράκι… (φωτ. Εν Άνδρω).
“ΕΝ ΑΝΔΡΩ”
