Ο σχεδιασμός του 2025 είναι τελικά πιο φιλόδοξος από τις αρχικές παραδοχές του οικονομικού επιτελείου. Ακόμα κι έτσι, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, δεν διαταράσσονται οι δημοσιονομικοί στόχοι, οι οποίοι, πάντως, θα προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.
Το «πακέτο» των μόνιμων εισοδηματικών ενισχύσεων, που είχε εξαγγελθεί πριν από τις περσινές εθνικές εκλογές και είχε ενσωματωθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του περσινού Απριλίου, κοστολογούνταν 609 εκ ευρώ για το 2025. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο Κ. Χατζηδάκης στους Δελφούς, το «πακέτο» αυτό, που θα συμπεριληφθεί στο συνοπτικό Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο θα υποβληθεί στις Βρυξέλλες στις 30 Απριλίου, έχει πλέον κόστος 870 εκ ευρώ.
Πώς προέκυψε αυτή η διαφορά των περίπου 260 εκ ευρώ, προς όφελος εργαζόμενων, αγροτών και συνταξιούχων;
- 100 εκ από τη μονιμοποίηση της επιστροφής του αγροτικού πετρελαίου
- 20 εκ ευρώ από την αναστολή του ΦΠΑ στα ακίνητα
- 15 εκ ευρώ από την αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος
- 120 εκ ευρώ από την αλλαγή στο χρονοδιάγραμμα κατάργησης του Τέλους Επιτηδεύματος.
Τι θα γίνει με το Τέλος Επιτηδεύματος
Το αρχικό σχέδιο για το Τέλος Επιτηδεύματος προέβλεπε κατάργηση σε 3 δόσεις, αρχής γενομένης από τη φετινή χρήση, αλλά τελικά νομοθετήθηκε σε 2 δόσεις αρχής γενομένης από την περσινή χρήση, ως αντίβαρο στο νέο σύστημα τεκμαρτού εισοδήματος. Έτσι, φέτος οι επαγγελματίες θα πληρώσουν το 50% του Τέλους (325 ευρώ) και το 2025 θα απαλλαγούν πλήρως. Όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, η κατάργηση αφορά ΜΟΝΟ στους ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ για τις επιχειρήσεις θα αποφασιστεί στο τέλος της τετραετίας, ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Συντάξεις και ασφαλιστικές εισφορές
Οι ανακοινώσεις Χατζηδάκη «φώτισα» δύο ακόμα σημεία, που αφορούν στους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα και στους εργοδότες τους, όπως επίσης τους συνταξιούχους που δεν έχουν προσωπική διαφορά.
Κατ’ αρχάς, επιβεβαιώθηκε ότι το 2025 θα εφαρμοστεί κανονικά το σχέδιο για την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5%, με «καθαρό» κόστος 215 εκ ευρώ (230 εκ ευρώ το ακαθάριστο κόστος, αλλά υπάρχει και δημοσιονομικό όφελος από την αύξηση των παρακρατούμενων φόρων). Αν και μένει να διευκρινιστεί από ποιο πεδίο των εισφορών (π.χ. Υγείας) θα γίνει η μείωση, πρόκειται για παρέμβαση που αφενός ισοδυναμεί με αύξηση αποδοχών, αφετέρου θα ελαφρύνει τις επιχειρήσεις- όπως άλλωστε ζητούν- μετά τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας «φωτογράφισε», όμως και το ύψος της αύξησης των συντάξεων για το 2025, η οποία θα έχει κόστος περί τα 400 εκ ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το ποσοστό της αύξησης προκύπτει από τον μαθηματικό τύπο ΑΕΠ+πληθωρισμός/50% της προηγούμενης χρονιάς, δηλαδή εν προκειμένω του 2024. Με αυτό το δεδομένο κι από τη στιγμή που θα υπάρξει αναθεώρηση των προβλέψεων για το φετινό ΑΕΠ, υπολογίζεται ότι η αύξηση στις συντάξεις το 2025 θα είναι γύρω στο 2,3- 2,4%, καθώς θα πρέπει να “αφαιρεθεί” και η διαφορά από το χαμηλότερο ΑΕΠ του 2023.
Οι στόχοι για πλεόνασμα και ΑΕΠ
Το πρώτο ερώτημα που ανακύπτει μετά την ενίσχυση του «πακέτου» των εισοδηματικών ενισχύσεων, είναι πώς επηρεάζονται οι δημοσιονομικοί στόχοι. Η απάντηση, εμμέσως πλην σαφώς, δόθηκε από τον Κ. Χατζηδάκη, ο οποίος ουσιαστικά αποκάλυψε τις βασικές παραδοχές, που θα συμπεριλάβει το συνοπτικό Πρόγραμμα Σταθερότητας του Απριλίου.
Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2025 υπολογίζεται, με τα σημερινά δεδομένα, στο 2,1%, δηλαδή όσο και ο φετινός στόχος. Υπενθυμίζεται ότι στο περσινό Πρόγραμμα Σταθερότητας, ο πήχης για το 2025 είχε τεθεί στο 2,3%. Στην πραγματικότητα πολλά θα κριθούν τον Ιούνιο, όταν η Κομισιόν θα δώσει οδηγίες προς όλα τα κράτη- μέλη για τα όρια των «καθαρών» δαπανών.
Όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, αυτές οι κατευθύνσεις (Fiscal Trajectory) θα είναι δεσμευτικές όχι μόνο για το 2025 αλλά για την τετραετία 2025- 2028, λαμβάνοντας υπόψιν τις Εαρινές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα δημοσιευθούν στο τέλος του μήνα. Με βάση αυτές τις κατευθύνσεις, το οικονομικό επιτελείο θα οριστικοποιήσει τις προβλέψεις του για την επόμενη τετραετία και θα τις αποτυπώσει στο Μεσοπρόθεσμο, το οποίο θα υποβάλει στις Βρυξέλλες στις 20 Σεπτεμβρίου.
Το άλλο σημαντικό κομμάτι του δημοσιονομικού παζλ, είναι οι παραδοχές για τους ρυθμούς ανάπτυξης. Μετά το «φρενάρισμα» στο 2%- αντί 2,4%- για το 2023, για φέτος το ΥΠΕΘΟ χαμηλώνει τον πήχη στο 2,5% από το 2,9%, διατηρώντας, όμως, τον πήχη σε αυτά τα επίπεδα ως και το 2027.
Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί λίαν συντόμως, είναι αν αυτές οι νέες παραδοχές του ελληνικού οικονομικού επιτελείου, «κουμπώνουν» με τους υπολογισμούς των Ευρωπαίων τεχνοκρατών για την απαιτούμενη πορεία αποκλιμάκωσης του Χρέους. Στο βασικό σενάριο του πρόσφατου Debt Monitor, η Κομισιόν είχε υπολογίσει ότι για να υποχωρήσει το ελληνικό Χρέος στο 116,4% το 2034, θα πρέπει να πετύχει μέσους ρυθμούς ανάπτυξης 0,8% και πρωτογενή πλεονάσματα 2,6% κατά μέσο όρο.
