Μετατροπή-επιμέλεια κειμένου: «ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΝΕΑ»
Κατά τον μύθο, ο Ιάσων με την «Αργώ» άνοιξαν την πύλη προς τον Εύξεινο Πόντο όταν σταθεροποίησαν τις Συμπληγάδες Πέτρες. Έκτοτε και για τρεις χιλιετίες, η πιο σύντομη και οικονομική οδός για τη μεταφορά των εμπορευμάτων από τη Μαύρη Θάλασσα προς τον υπόλοιπο
κόσμο ήταν μέσω των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων. Τον Ιούλιο του 2020 αυτό άλλαξε για πάντα. Η πρώτη σιδηροδρομική μεταφορά από την Αλεξανδρούπολη στην Κωνστάντζα της Ρουμανίας διάρκεσε 55 ώρες. Έκτοτε έχουν γίνει περίπου 70 σιδηροδρομικές μεταφορές με μέσο χρόνο τις 43-45 ώρες. Αντιστοίχως, δύο περίπου ημέρες είναι ο ελάχιστος χρόνος που απαιτείται για ένα καράβι που θέλει να κάνει την ίδια διαδρομή μέσω Δαρδανελλίων και Βοσπόρου.
Οι συγκεκριμένοι χρόνοι μέσω Αλεξανδρουπόλεως επιτυγχάνονται υπό τις υπάρχουσες δυσμενείς συνθήκες σιδηροδρομικών μεταφορών: μονή σιδηροδρομική γραμμή εντός της Ελλάδας- πολύωρη αναμονή για αντικατάσταση των ελληνικών ντιζελομηχανών με ηλεκτροκίνητες όταν εισέρχονται στη Βουλγαρία- οριζόντια (και όχι κάθετα) σιδηροδρομικά δίκτυα από Σόφια και Βουκουρέστι προς τη Μαύρη Θάλασσα. Όλα αυτά σημαίνουν περαιτέρω καθυστερήσεις.
Παρ’ όλα αυτά, με αθόρυβο τρόπο συντελείται μια γεωπολιτική επανάσταση. Για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία τα προϊόντα των χωρών της δυτικής Μαύρης Θάλασσας (Βουλγαρία, Ρουμανία και Ουκρανία) χρειάζονται λιγότερο χρόνο μέσω Αλεξανδρουπόλεως εν συγκρίσει προς τον διάπλου των Στενών. Παράλληλα, ο σιδηρόδρομος επιτρέπει τη διακίνηση μεγάλου όγκου φορτίων σε χαμηλές τιμές και χωρίς επιβάρυνση των ασφαλίστρων για τα πλοία, που τώρα είναι στα ύψη λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Σε αυτό το πλαίσιο χωρά και το δικό μας όραμα: εδραίωση της Αλεξανδρουπόλεως ως του βασικού λιμένος εξαγωγής προϊόντων για τις δυτικές χώρες του Ευξείνου Πόντου (Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουκρανία). Οι αντικειμενικές συνθήκες για την ανάπτυξη της Αλεξανδρουπόλεως είναι περίπου ιδανικές. Λόγω των μεγάλων έργων με τους λιμενοβραχίονες, το λιμάνι είναι ευρύχωρο και ασφαλές. Τον
Δεκέμβριο του 2022 ο λιμένας της Αλεξανδρουπόλεως επανεντάχθηκε στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών για περαιτέρω βελτίωση των υποδομών του. Η χερσαία ζώνη του είναι μεγάλη κι εκτείνεται σε 1.100 στρέμματα (συγκριτικά η ζώνη του λιμένος Θεσσαλονίκης είναι 1.600 στρέμματα). Το διεθνές αεροδρόμιο της πόλεως βρίσκεται μόλις 4 χιλιόμετρα μακριά από το λιμάνι. Στην Αλεξανδρούπολη καταλήγει ήδη αγωγός φυσικού αερίου που συνδέεται με τη Βουλγαρία. Στις αρχές του 2024 θα λειτουργήσει μόνιμος πλωτός σταθμός για την επαναεριοποίηση του υγροποιημένου φυσικού αερίου, που στη συνέχεια θα διοχετεύεται στη Βουλγαρία και θα μπορεί να εφοδιάσει τις αγορές των Βαλκανίων.
Για την υλοποίηση του οράματος θα χρειαστεί να γίνει το λιμάνι της Αλεξανδρουπόλεως ένας μικρός Πειραιάς, με γερανούs που θα επιτρέπουν τη γρήγορη φορτοεκφόρτωση των πλοίων και με μεγάλες και σύγχρονες αποθήκες. Το λιμάνι θα πρέπει να διασυνδεθεί με τη δημιουργία ενός σιδηροδρομικού τερματικού για εμπορευματικό σταθμό (cargo terminal) εντός του αεροδρομίου (δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην Ελλάδα). Το πιο κρίσιμο όμως για την υλοποίηση του οράματος είναι η δημιουργία ενός διευρωπαϊκού άξονα από την Αλεξανδρούπολη σε Βάρνα, Κωνστάντζα έως και την Οδησσό με τα χαρακτηριστικά της Αττικής Οδού: αυτοκινητόδρομος ένθεν κακείθεν, στη μέση ηλεκτροκίνητο τρένο υψηλής ταχύτητας, δίπλα σε αγωγούs φυσικού αερίου και καλώδια ηλεκτρικού ρεύματος. Η Αλεξανδρούπολη σε ευθεία γραμμή απέχει από: τον Πύργο της Βουλγαρίας 220 χλμ., τη Βάρνα 300 χλμ., το παραδουνάβιο λιμάνι Ρούσε της Βουλγαρίας 330
χλμ., την Κωνστάντζα της Ρουμανίας 430 χλμ., την Οδησσό της Oυκρανίας 750 χλμ. (όσο η Αθήνα από την Κομοτηνή). Αυτό σημαίνει ότι, μέσω ενός τέτοιου άξονα, σε 10-15 ώρες ένα φορτίο θα μπορεί να βρίσκεται από την Οδησσό στην Αλεξανδρούπολη.
Κατά το παρελθόν δεν ήταν ευρωπαϊκή προτεραιότητα η οδική και σιδηροδρομική διασύνδεση της Οδησσού με το Αιγαίο μέσω Ρουμανίας και Βουλγαρίας. Ο περίφημος «διευρωπαϊκός άξονας ΙΧ» της δεκαετίας του 1990 στόχευε να διασυνδέσει την Αλεξανδρούπολη με το Ελσίνκι και όχι με την Ουκρανία. Στη συνέχεια ξεχάστηκε. Η ρωσική εισβολή και η απόφαση της Ε.Ε. για στενότερη διασύνδεση με την Ουκρανία, που θα την οδηγήσει μια μέρα στην ένταξη, αλλάζουν όμως τις προτεραιότητες. Σήμερα είναι οι ανάγκες για εξαγωγή σιτηρών. Αύριο θα είναι τα υλικά που θα χρειαστούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Στην Ε.Ε. κυρίως πρέπει να στραφούμε για χρηματοδότηση αυτού του διευρωπαϊκού δικτύου.
«Τρεις5 θάλασσες προς την ανατολή!». Τόσες είπε ο Κένταυρος Χείρων ότι έπρεπε να διασχίσει ο Ιάσων κατά την Αργοναυτική Εκστρατεία για να φθάσει στη μυθική Κολχίδα του Ευξείνου Πόντου, στη γη που ήταν το χρυσόμαλλο δέρας, κάπου στον νότο της σημερινής Oυκρανίας. Εάν δουλέψουμε γρήγορα και στοχευμένα, το ταξίδι προς την Κολχίδα θα είναι μόνον χερσαίο και τα καράβια θα χρησιμοποιούν πλέον την Αλεξανδρούπολη για να συνδέσουν τον δυτικό Εύξεινο Πόντο με όλο τον υπόλοιπο κόσμο.
