Eρευνα – Ανάλυση: καθ. Γιάννης Μανιάτης
Με τη συνεργασία των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών: Βιβής Γεωργακοπούλου, Γιώργου Μαυρουδή, Ακη Χατζηγεωργιάδη
Υποσχέσεις και δεσμεύσεις της συμφωνίας του COP26
Πολλές υποσχέσεις και λίγες δεσμεύσεις είναι το βασικό συμπέρασμα της συμφωνίας της διάσκεψης κορυφής COP26, η οποία πραγματοποιήθηκε στη Γλασκώβη. Από τη μια, άρνηση συμφωνίας σε αυστηρούς περιορισμούς (π.χ. Κίνα, Ινδία, Αυστραλία) και απογοήτευση στα κράτη που κινδυνεύουν από την κλιματική κρίση (π.χ. Μαλδίβες) ή χρειάζονται ισχυρή χρηματοδότηση από τις πλούσιες χώρες και από την άλλη, οι δηλώσεις π.χ. του J. Kerry, Βρετανών κ.ά. «να μην επιτρέψουμε το άριστο να καταστρέψει το καλό».
Το Bloomberg Green συνοψίζει τα κέρδη και τις απώλειες σε μια εικόνα.
Καύση γαιάνθρακα
Για να καταλαβαίνουμε ποια εθνικά και οικονομικά συμφέροντα αντιδρούν στην πλήρη απαγόρευση καύσης γαιάνθρακα. Με κορυφαία την Αυστραλία (ετήσιες κατά κεφαλήν εκπομπές CO2 στους 6 τόνους) και ΗΠΑ, Κίνα, Γερμανία, Ιαπωνία, σημαντικά υψηλότερες από το μέσο παγκόσμιο όρο του 1,7 τόνου.
Επιτυχία της Ελληνικής Προεδρίας της Ε.Ε.
Μία από τις σημαντικότερες επιτυχίες της Ελληνικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης το α΄ εξάμηνο 2014: Τον Ιούνιο 2014, με πρωτοβουλία της Ελληνικής Προεδρίας στα Συμβούλια Υπουργών Ενέργειας και Περιβάλλοντος, ανετράπη η αρχική πρόταση της Επιτροπής, που δεν προέβλεπε για το 2030 δεσμευτικούς στόχους για την εξοικονόμηση/αποδοτικότητα ενέργειας. Με κοινή μας επιστολή στους (τότε) πρόεδρο και αρμοδίους επιτρόπους της Ε.Ε., εννέα υπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας ζητήσαμε δεσμευτικό στόχο για την ενεργειακή αποδοτικότητα το 2030. Η παρέμβαση αυτή ανέτρεψε την αρχική εισήγηση της Επιτροπής και στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενσωματώθηκε η ενεργειακή εξοικονόμηση/αποδοτικότητα στους βασικούς κλιματικούς στόχους της Ε.Ε.
Εξοικονόμηση ενέργειας
«Η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί το μεγαλύτερο ανεξάντλητο κοίτασμα ενέργειας – η πιο φθηνή ενέργεια είναι αυτή που δεν καταναλώθηκε ποτέ». Γνωστές και αυτονόητες αλήθειες. Η εξοικονόμηση/αποδοτικότητα ενέργειας αποτελεί την κορυφαία δράση για ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα το 2050. Δυστυχώς, διεθνώς, δεν υπάρχει πολιτική βούληση, διάθεση πόρων και κοινωνική ενεργοποίηση.
Τα οφέλη του προγράμματος «Εξοικονομώ»
Τη δεύτερη καλύτερη πανευρωπαϊκή θέση κατέλαβε το ελληνικό πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον 2011-2014» και η αντίστοιχη εθνική στρατηγική εξοικονόμησης, στην αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ερευνών (JRC, 2016). Πολλαπλά τα οφέλη τόσο για τις 40.000 νοικοκυριά που ωφελήθηκαν την περίοδο αυτή, όσο και για τις 12.000 νέες θέσεις εργασίας, αφού πάνω από το 75% των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στο πρόγραμμα προέρχεται από ελληνικές παραγωγικές επιχειρήσεις.
Ετσι, ένα διαμέρισμα 90 τετραγωνικών μέτρων, κατασκευής 1978, είχε δαπάνες 3.000 ευρώ/χρόνο για θέρμανση, ψύξη, ζεστό νερό. Επειτα από ενεργειακές παρεμβάσεις 18.000 ευρώ (8.000 ευρώ επιχορήγηση, 10.000 ευρώ άτοκο δάνειο), μειώθηκαν οι εκπομπές ρύπων του κατά 62%, ενώ το λειτουργικό κόστος περιορίστηκε στα 1.300 ευρώ/χρόνο, με μείωση 1.700 ευρώ/χρόνο.
Ενεργειακή σπατάλη
Η Ελλάδα είναι από τις πιο σπάταλες ενεργειακά χώρες της Ευρώπης, τόσο στα 7.000.000 ιδιωτικά, όσο και στις 115.000 δημόσια κτίρια. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ (2018), 3.000.000 κατοικίες (45%) δεν έχουν καμία μόνωση, 1.650.000 (26%) έχουν μόνο διπλά τζάμια, ενώ μόνο 1.000.000 (15%) έχουν διπλά τζάμια και εξωτερική μόνωση. Σύμφωνα με το φιλόδοξο σενάριο (ΙΟΒΕ, 2019), οι αναβαθμίσεις κατοικιών πρέπει να έχουν αυξηθεί το 2025 στο 3% ετησίως.
