ΜΗΝΑΣ ΤΣΑΜΟΠΟΥΛΟΣ
Η αναγέννηση της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας είναι πλέον γεγονός. Μετά το Νεώριο πήραν σειρά ο Σκαραμαγκάς και η Ελευσίνα. Η Ελλάδα, η μεγάλη παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη, μπαίνει πλέον και στον χάρτη των ναυπηγείων.
Ο δρ Ευάγγελος Κυριαζόπουλος, γενικός γραμματέας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κάνει μια μικρή ανασκόπηση επί του θέματος των ναυπηγείων και αναφέρεται στις προοπτικές και τα σχέδια που υπάρχουν, ειδικά για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου.
«Τα τελευταία 3,5 χρόνια στον χώρο της ναυπηγικής βιομηχανίας έχουν γίνει θαύματα. Σήμερα που μιλάμε στα μέχρι πρότινος κλειστά ναυπηγεία μας υπάρχουν πλοία που επισκευάζονται και εκατοντάδες εργαζόμενοι που δουλεύουν. Οι λίστες αναμονής από πλοία είναι μεγάλες. Oπως μεγάλες είναι και οι προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου των νέων ναυπηγήσεων τόσο στην αμυντική βιομηχανία όσο κυρίως στα νέα “πράσινα” πλοία που πρέπει να ναυπηγηθούν αλλά και στα νέα ναυπηγήματα, όπως πλατφόρμες εξόρυξης, πλωτές δεξαμενές, θαλάσσια ΑΠΕ κ.ά. που η “γαλάζια” οικονομία απαιτεί. Πλοία που μέχρι χθες αναγκάζονταν να πάνε στην Τουρκία σήμερα εξυπηρετούνται εδώ. Καθημερινά ανακοινώνονται νέες ναυπηγήσεις, εφαρμογή καινοτομιών και αυτοματισμών, ειδικές κατασκευές, διεθνείς συνεργασίες, νέες παραγγελίες και καθελκύσεις».
– Πώς εξηγείτε την αναγέννηση της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας;
Τίποτα δεν γίνεται αυτόματα, τίποτα δεν γίνεται άκοπα. Η αναγέννηση έχει ένα ονοματεπώνυμο: Κυριάκος Μητσοτάκης. Οφείλεται στην κατακόρυφη αύξηση της εμπιστοσύνης. Κανένας δεν επενδύει εκατομμύρια σε μια χώρα χωρίς να αισθάνεται εμπιστοσύνη και κανένας δεν φέρνει το πλοίο του σε ναυπηγείο όπου δεν θα ξέρει πότε και αν θα το παραλάβει. Δεν λέμε ότι όλα έχουν γίνει τέλεια και ότι δεν χωρούν βελτιώσεις. Δεν λέμε ότι λύσαμε όλα τα προβλήματα μονοκονδυλιά. Ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος αυτών έχουν διευθετηθεί.
Ας μην ξεχνάμε ότι το Νεώριο της Σύρου είχε να συντηρήσει τις υποδομές του 20 χρόνια συσσωρεύοντας χρέη 70 εκατ. ευρώ. Η Ελευσίνα σταμάτησε να πληρώνει υποχρεώσεις από το 2000. Μέσα σε 20 χρόνια τα χρέη ήταν στο μισό δισ. Ο Σκαραμαγκάς φυτοζωούσε περίπου 25 χρόνια και κάθε φορά, όπως και η Ελευσίνα, λάμβανε από το κράτος μικρές τεχνικές αναπνοές από το Πολεμικό Ναυτικό.
Μέσα σε 3,5 χρόνια και εν μέσω δύο διεθνών κρίσεων σήμερα δεν ασχολούμαστε με το χθες αλλά σχεδιάζουμε το μέλλον, με εξασφαλισμένες επενδύσεις. Πριν από μερικές μέρες ο Σκαραμαγκάς πέρασε στα χέρια του μεγολοεφοπλιστή Γιώργου Προκοπίου. Από την άλλη, για πρώτη φορά στην ιστορία του ο αμερικανικός κρατικός οργανισμός DFC χρηματοδοτεί επένδυση στην Ευρώπη, αυτή της Ελευσίνας, η οποία συνολικά θα φτάσει στο μισό δισ. αυξάνοντας τις 600 θέσεις εργασίας σε 3.000 μέσα σε τρία χρόνια. Ηδη προτού καλά-καλά στεγνώσει το μελάνι της συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης και ONEX, έχουν εξυπηρετηθεί 8 πλοία και το πρόγραμμα επενδύσεων τρέχει 12 μήνες νωρίτερα.
Αντίστοιχα, το Νεώριο της Σύρου είχε 180 απλήρωτους εργαζομένους, ενώ σήμερα έχει πάνω από 600 καλοπληρωμένους, οι οποίοι έχουν επισκευάσει πάνω από 400 πλοία από τη στιγμή της επανέναρξής του. Εχουν γίνει επενδύσεις πάνω από 30 εκατ. ευρώ, έχει δημιουργηθεί κέντρο καινοτομίας με τη CISCO, έχει ξεκινήσει, σε συνεργασία με το υπουργείο Ναυτιλίας, Επαγγελματική Σχολή Κατάρτισης Τεχνιτών Επισκευής Πλοίων. Αντίστοιχη σχολή έχει ξεκινήσει και λειτουργεί με πολλά νέα παιδιά στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη του Περάματος, ήδη από το φθινόπωρο του 2022.
– Με ποιον τρόπο το ΥΝΑ μπαίνει στη γενική εικόνα;
Στο υπουργείο μας υποβάλλονται πολλές προτάσεις ανάπτυξης σύνθετων λιμενικών εγκαταστάσεων και νέων ναυπηγικών μονάδων στη χώρα, με εξειδικευμένες ναυπηγήσεις στον χώρο των mega yachts, των special purpose ships, των καινοτόμων ναυπηγημάτων κ.ά.
– Και πως μπορεί το υπουργείο Ναυτιλίας να στηρίξει τις νέες ναυπηγήσεις πλοίων στην Ελλάδα;
Άμεσα το υπουργείο δεν μπορεί να στηρίξει, να χρηματοδοτήσει, νέες ναυπηγήσεις. Απαγορεύεται από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία. Ιδιαίτερα στο πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον της ποντοπόρου ναυτιλίας, οι κρατικές παρεμβάσεις είναι περιορισμένες. Ωστόσο, πρωταγωνιστεί σε όλα τα διεθνή και ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων που λαμβάνουν μέτρα για την προσαρμογή της ναυτιλίας σε πιο φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες.
– Στην ακτοπλοΐα όμως;
Στην ακτοπλοΐα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Με άξονα ότι το κράτος οφείλει να εξασφαλίζει την κοινωνική συνοχή της νησιωτικής Ελλάδας έχουμε δρομολογήσει τις διαδικασίες ριζικής ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου, με γνώμονα βέβαια ότι η κατασκευή και η μετασκευή των νέων «πράσινων» πλοίων πρέπει να γίνει στην Ελλάδα.
Σε ό,τι αφορά τα πλοία που εκτελούν τις λεγόμενες άγονες επιδοτούμενες γραμμές, πολιτική του υπουργείου είναι να δοθεί το κίνητρο των πολυετών συμβάσεων στους πλοιοκτήτες που θα δρομολογήσουν νέα πράσινα πλοία. Αυτή η σύμβαση θα λειτουργεί και ως εγγύηση για έξτρα χρηματοδότηση από τράπεζες και πόρους του ΕΣΠΑ. Μετά από δύσκολη διαπραγμάτευση μέσω του προγράμματος «Μεταφορές 21-27» το υπουργείο μας εξασφάλισε για πρώτη φορά χρηματοδότηση, τουλάχιστον, 80 εκατ. ευρώ (που μπορεί να φτάσει στα 370 εκατ.), για την κατασκευή νέων πράσινων πλοίων σε «μικρές» ενδονησιωτικές γραμμές.
Για τις «μεγάλες» επιδοτούμενες γραμμές το υπουργείο έχει προχωρήσει σε συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προκειμένου μέσω του προγράμματος «Νέαρχος» να χρηματοδοτηθούν με πολυετείς συμβάσεις, πέραν της 10ετίας, δύο μεγάλες γραμμές που οφείλουν να εξυπηρετούν τα νησιά μας με πράσινα πλοία.
Τέλος, η πλειοψηφία των ακτοπλοϊκών πλοίων που εκτελούν ελεύθερα δρομολόγια θα βοηθηθούν και αυτά.
-Πώς θα γίνει αυτό;
Η ηγεσία του υπουργείου κι εγώ από τη θέση μου, ως πρόεδρος του Συμβουλίου Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών, και σε συνεργασία με όλους τους θεσμικούς φορείς (ΝΕΕ, ΣΕΕΝ, ΕΒΕΠ κ.ά.) έχουμε συμφωνήσει σε έναν οδικό χάρτη για να δημιουργήσουμε ένα χρηματοδοτικό ταμείο αρκετών δισ. ευρώ. Το επόμενo βήμα μας είναι να προσλάβουμε, με διεθνή διαγωνισμό, σύμβουλο ο οποίος θα εκπονήσει το επιχειρησιακό σχέδιο του νέου χρηματοδοτικού ταμείου, εξασφαλίζοντας πόρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και funds. Στον σχεδιασμό η Ευρωπαϊκή Αναπτυξιακή Τράπεζα θα λάβει τον ρόλο του ενδιάμεσου φορέα και του διαχειριστή του Ταμείου το οποίο, με βάση κριτήρια κοινωνικοπεριβαλλοντικά (ESG), θα εγκρίνει τις χρηματοδοτήσεις. Η συγκεκριμένη διαδικασία εξασφαλίζει ότι τα νέα «πράσινα» πλοία θα ναυπηγηθούν και θα δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα.