Τις τελευταίες εβδομάδες ο Donald Trump και ο Elon Musk έχουν προβεί σε δηλώσεις που αναζωπύρωσαν αντιπαραθέσεις οι οποίες άπτονται θεμάτων κρίσιμης γεωπολιτικής και οικονομικής σημασίας.
Από τη Γροιλανδία έως το ΝΑΤΟ, μέχρι και ζητήματα που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι δύο πρωταγωνιστές προσελκύουν την παγκόσμια προσοχή, με δηλώσεις που εγείρουν ερωτήματα για το μέλλον των διεθνών σχέσεων και του δημόσιου διαλόγου.
Για παράδειγμα, ο Trump ξάφνιασε ξανά με δηλώσεις που αμφισβητούν τις παραδοσιακές γεωπολιτικές αναλύσεις.
Πρόσφατα, δήλωσε ότι «η Γροιλανδία είναι μια ευκαιρία που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να χάσουν» και χαρακτήρισε τον Καναδά «μια χώρα που εκμεταλλεύεται τη γενναιοδωρία μας», αναζωπυρώνοντας παλιές προστατευτικές αντιπαραθέσεις.
Ο πρώην πρόεδρος επανέφερε ένα παλιό θέμα της διακυβέρνησής του: την αγορά της Γροιλανδίας.
Αυτή η πρόταση αντικατοπτρίζει τη σημασία της Αρκτικής, τόσο για τους τεράστιους φυσικούς της πόρους, όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, όσο και για τον στρατηγικό έλεγχο των εμπορικών διαδρομών που ανοίγουν λόγω της τήξης των πάγων.
Ο Trump υποστήριξε ότι μια τέτοια απόκτηση θα έθετε τις ΗΠΑ σε πλεονεκτική θέση έναντι άλλων παγκόσμιων δυνάμεων, όπως η Κίνα και η Ρωσία, που ήδη επενδύουν μαζικά στην περιοχή.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, χαρακτήρισε το δανικό έδαφος «στρατηγικά κρίσιμο για το μέλλον των Ηνωμένων Πολιτειών», προσθέτοντας ότι «οι χώρες που δεν εκμεταλλεύονται τους φυσικούς τους πόρους απλώς χάνουν ευκαιρίες».
Αυτό το σχόλιο προκάλεσε ειρωνεία αλλά και ανησυχητικές αντιδράσεις από τη Δανία και διεθνείς παρατηρητές, λόγω της αυξανόμενης σημασίας της Αρκτικής σε πόρους και εμπορικές διαδρομές.
Καναδάς και Παναμάς στο στόχαστρο
Εξίσου αμφιλεγόμενη ήταν η αναφορά του στον Καναδά ως «γείτονα που μας εκμεταλλεύεται» – μια εμφανής επιστροφή στη ρητορική προστατευτισμού των χρόνων του στον Λευκό Οίκο.
Την Κυριακή, ο Trump απείλησε να επαναβεβαιώσει τον έλεγχο των Ηνωμένων Πολιτειών στη Διώρυγα του Παναμά, κατηγορώντας τον Παναμά ότι επιβάλλει υπερβολικά τέλη για τη χρήση της διώρυγας και προκαλώντας τις έντονες διαμαρτυρίες από τον πρόεδρο του Παναμά Mulino.
Μιλώντας σε πλήθος υποστηρικτών του στην Αριζόνα, ο Trump δήλωσε ότι δεν θα επέτρεπε η διώρυγα να πέσει «σε λάθος χέρια», προειδοποιώντας για την πιθανή κινεζική επιρροή στο πέρασμα.
Μετά την εκδήλωση, ανάρτησε στο Truth Social μια εικόνα με την αμερικανική σημαία να κυματίζει πάνω από ένα στενό πέρασμα νερού, σχολιάζοντας: «Καλώς ήρθατε στη Διώρυγα των Ηνωμένων Πολιτειών!»
Η Διώρυγα, που συνδέει τους ωκεανούς Ατλαντικό και Ειρηνικό, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εμπορικές αρτηρίες στον κόσμο, διευκολύνοντας τη μεταφορά αγαθών και μειώνοντας δραστικά τους χρόνους μεταφοράς.
Το ΝΑΤΟ και η πρόταση για αύξηση της αμυντικής δαπάνης στο 5% του ΑΕΠ
Μια άλλη πρόταση που προκάλεσε έντονες συζητήσεις αφορά την αύξηση της αμυντικής δαπάνης των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στο 5% του ΑΕΠ.
«Αν θέλουμε ένα ισχυρό ΝΑΤΟ, όλοι πρέπει να συμβάλλουν ισότιμα» δήλωσε ο Trump.
Η θέση αυτή ξεπερνά την προηγούμενη απαίτησή του για το 2% και κινδυνεύει να οξύνει τις εντάσεις με τους Ευρωπαίους συμμάχους, οι οποίοι ήδη εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι στο οικονομικό βάρος των συλλογικών αμυντικών πολιτικών.
Musk: Παρεμβάσεις στην ευρωπαϊκή πολιτική
Ο Elon Musk, από την άλλη, έκανε μια σειρά παρεμβάσεων για ζητήματα που αφορούν την Ιταλία, τη Γερμανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση, χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X (πρώην Twitter) για να ενισχύσει το μήνυμά του.
Σε αυτό το πλαίσιο, σε ανάρτηση που έγινε viral, ο Musk επέκρινε τις πολιτικές της Ιταλίας για τη διαχείριση της εργασίας, χαρακτηρίζοντάς τες «εμπόδιο στην καινοτομία».
Ειδικότερα, έστρεψε τα βέλη του στη δυσκαμψία των κανονισμών για συμβάσεις αορίστου χρόνου και την υπερβολική γραφειοκρατία που καθυστερεί τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων.
Ο Musk ανέφερε παραδείγματα καθυστερήσεων στην έγκριση τεχνολογικών έργων και την υψηλή φορολογία των επιχειρήσεων ως παράγοντες που αποθαρρύνουν τις επενδύσεις.
«Αν η Ιταλία θέλει να ανταγωνιστεί, πρέπει να απλοποιήσει τους κανόνες και να ενθαρρύνει το επενδυτικό κεφάλαιο», πρόσθεσε.
«Αν δεν ενισχυθούν οι νεοφυείς επιχειρήσεις και η ευελιξία, η Ιταλία θα συνεχίσει να χάνει ταλέντα».
Αυτή η τοποθέτηση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από Ιταλούς πολιτικούς, οι οποίοι τον κάλεσαν να επικεντρωθεί στις συνθήκες εργασίας στις δικές του επιχειρήσεις.
Γερμανία και ενεργειακή μετάβαση
Εξίσου διχαστική ήταν η παρέμβασή του στο γερμανικό σχέδιο για ενεργειακή μετάβαση.
Ο Musk χαρακτήρισε «μη ρεαλιστικά» τα χρονοδιαγράμματα για την κατάργηση του άνθρακα έως το 2038, προτείνοντας στη Γερμανία να «επιταχύνει την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά χωρίς να διακυβεύεται η σταθερότητα του δικτύου».
Οι δηλώσεις του βρήκαν υποστηρικτές στους Γερμανούς βιομήχανους, αλλά δέχθηκαν σφοδρή κριτική από περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Ευρωπαϊκή Ένωση και τεχνολογική ρύθμιση
Τέλος, ο Musk άσκησε δριμεία κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τους νέους κανονισμούς που αφορούν τα ψηφιακά μέσα και την τεχνητή νοημοσύνη, χαρακτηρίζοντάς τους «υπερβολικά περιοριστικούς».
Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στον Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act) και στον Κανονισμό για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act), υποστηρίζοντας ότι οι κανόνες για τη διαφάνεια και τη διαχείριση περιεχομένου κινδυνεύουν να πνίξουν την καινοτομία.
«Αυτοί οι κανονισμοί δυσκολεύουν τις ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις να ανταγωνιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο», δήλωσε.
«Οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες μπορούν να προσαρμοστούν, αλλά το κόστος θα το πληρώσει το ευρωπαϊκό τεχνολογικό οικοσύστημα».
Ο Musk έκλεισε λέγοντας: «Αν η Ευρώπη θέλει να παραμείνει ανταγωνιστική, πρέπει να σταματήσει να θέτει εμπόδια στις τεχνολογικές εταιρείες», ανοίγοντας ένα νέο μέτωπο συζήτησης για τη σχέση μεταξύ καινοτομίας και ρύθμισης.
www.bankingnews.gr
