- Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη
Το 1993 η Τουρκία, με το πρόσχημα της προστασίας του περιβάλλοντος, προανήγγειλε ειδικό Κανονισμό για τη ναυσιπλοΐα των Στενών (Maritime Traffic Regulations for the Straits) ο οποίος θα της έδινε το δικαίωμα, να αρνείται τη διέλευση πλοίων ή να τα κλείνει κατά την κρίση της.
Τότε, η διορατικότητα – ελληνικό δαιμόνιο – του στελέχους του Ομίλου Λάτση, αειμνήστου Νίκου Γρηγοριάδη, γέννησε την ιδέα κατασκευής του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη για την μεταφορά αργού ρωσικού πετρελαίου από το λιμάνι Μπουργκάς της Βουλγαρίας, στον τερματικό σταθμό του λιμένα Αλεξανδρούπολης, με αποφυγή των εμποδίων που θα έθετε η Τουρκία στη μεταφορά τους με δεξαμενόπλοια μέσω των Στενών.
Ο Κανονισμός υιοθετήθηκε τον Ιανουάριο 1994 και τέθηκε σε ισχύ από 1ης Ιουλίου 1994.
Μετά από διεθνείς αντιδράσεις στις οποίες πρωτοστατούσαν Έλληνες εφοπλιστές και το γεγονός ότι ο κανονισμός αυτός δεν υιοθετήθηκε από τον ΙΜΟ (Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό), η Επιτροπή Ναυτικής Ασφάλειας του Οργανισμού, από το Νοέμβριο του 1994 υιοθέτησε ομόφωνα (συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας) νέους Κανόνες και Συστάσεις για τα Στενά (Resolution A.827 (191)- Rules and Recommendation on Navigation through the Strait of Istanbul, Strait of Cannakale and the Marmara Sea). Ωστόσο. Παρά τις συνεχείς προσπάθειες της Επιτροπής για την αναθεώρηση του Κανονισμού της 1ης Ιουλίου 1994, η Τουρκία δεν τον καταργούσε. Ετσι η Επιτροπή, το Μάιο του 1999 στην 71η σύνοδό της, έκλεισε προσωρινά το θέμα, αναλαμβάνοντας (;) η Τουρκία την υποχρέωση να ενημερώνει την Επιτροπή για τις οποιεσδήποτε εξελίξεις.
Πολιτικοί αναλυτές εκτίμησαν τότε, ότι η συγκεκριμένη στάση της Τουρκίας δεν απέρρεε από οικολογικές ευαισθησίες, αλλά σκόπευε στην επιτάχυνση – όπως και έγινε – των διαδικασιών για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπακού – Τσευχάν ο οποίος βρισκόταν στα χαρτιά. Τελικά, η κατασκευή του ξεκίνησε το 2002 και η λειτουργία του το Μάιο του 2006.
Η πρώτη συνάντηση για τη μελέτη της ιδέας έγινε στη Μόσχα το Νοέμβριο του 1994 με τη συμμετοχή των ελληνικών εταιρειών Λάτση, Κοπελούζου και ρωσικής Gazprom.
Μετά από 13 χρόνια συζητήσεων, διαβουλεύσεων, συναντήσεων εμπειρογνωμόνων, υπογραφής μνημονίων, αντεγκλήσεων κλπ, στο τρίγωνο Αθήνας, Σόφιας, Μόσχας, στις 15 Μαρτίου\ 2007 υπογράφτηκε στην Αθήνα η τελική Συμφωνία για Συνεργασία στην Κατασκευή και την Εκμετάλλευση του Αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη ( Ν. 3558 / 2007 ΦΕΚ 101 Α /14-5-2007).
Αυτό το έργο για το οποίο :
- Απασχολήθηκαν πρόεδροι, πρωθυπουργοί, υπουργοί, περιφερειάρχες, δήμαρχοι και νομάρχες..
- Δαπανήθηκαν εκατομμύρια ευρώ.
- Έγιναν νομοθετικές ρυθμίσεις, εκδόθηκαν ΚΥΑ και Πράξεις Υπουργικού Συμβούλιου.
- Συγκροτήθηκαν έξι (6) Επιτροπές για τη διαπραγμάτευση και την παρακολούθησή του .
- Εκπονήθηκαν μελέτες από το ΔΠΘ, διεθνείς (ILF Consulting Engineers, ERM Ltd) και ελληνικές (ΑΣΠΡΟΦΟΣ) τεχνικές εταιρείες.
- Έγιναν ταξίδια σε παρόμοιους αγωγούς σε Ρωσία και Ισπανία για την απόκτηση τεχνογνωσίας και ειδικά των μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος.
- Υπήρχαν φίλοι και εχθροί.
- Είχαν προβλεφτεί «τέλη διέλευσης».
Τελικά οδηγήθηκε σε «ναυάγιο» το 2011 με την αποχώρηση της Βουλγαρίας από τη Συμφωνία.
- Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς
Σήμερα, η Βουλγαρία είναι αυτή που, στο προσκήνιο τουλάχιστον, εμφανίζεται να πρωτοστατεί στην αναβίωσή του και τη λειτουργία του αλλά με αντίστροφη ροή. Θα γίνεται μεταφορά αργού πετρελαίου στο Μπουργκάς από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης μέσω του αγωγού παρακάμπτοντας τα εμπόδια των Στενών.
Το σχέδιο αναβίωσης του πετρελαιαγωγού Αλεξανδρούπολης – Μπουργκάς δημοσιοποίησε για πρώτη φορά στις 20 Νοεμβρίου 2022 στην Αθήνα, ο υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας Ρόσεν Χριστόφ, στο συνέδριο του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης.
Ο αγωγός Αλεξανδρούπολης – Μπουργκάς, είναι ίσως η μοναδική λύση για τη διασφάλιση μακροχρόνιας λειτουργίας του διυλιστηρίου Lukoil Burgas καθώς το 2024 εκπνέει η εξαίρεση που έχει πάρει από την Ε.Ε. η Βουλγαρία για προμήθειες πετρελαίου από τη Ρωσία.
Εξ άλλου, η Τουρκία από τον Οκτώβριο του 2022 έχει επιβάλει πενταπλάσια τέλη διέλευσης από τα Στενά του Βοσπόρου, παράγοντας που υποχρεώνει τη βουλγαρική κυβέρνηση να βρει βιώσιμη οικονομικά λύση τροφοδοσίας και συμβατή με την ευρωπαϊκή πολιτική απεξάρτησης από τη Ρωσία.
Από ελληνικής πλευράς σε επιχειρηματικό επίπεδο ενεργό ρόλο στην αναβίωση του σχεδίου φαίνεται να έχει αναλάβει ο Όμιλος Κοπελούζου. Το έργο στη νέα του μορφή και σε αντίθεση με το παλαιό φαίνεται να έχει την πλήρη στήριξη των ΗΠΑ και της Ε.Ε. στο πλαίσιο της στρατηγικής πλήρους απεξάρτησης από το ρωσικό πετρέλαιο.
Είναι γεγονός ότι η Αλεξανδρούπολη σήμερα μετατρέπεται σε διεθνή και ευρωπαϊκό ενεργειακό κόμβο.
Ήδη, ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής, από την εταιρεία «GASTRADE», του εξαγγελθέντος από το 2010 πλωτού Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (Floating Storage and Regasification Unit FSRU) του «Α.Σ.Φ.Α Αλεξανδρούπολης».
Από τον πρωθυπουργό, κατά την ομιλία του στη Βουλή (01-3-2022), στο πλαίσιο της συζήτησης για την κρίση στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις της στην Ελλάδα, ανακοινώθηκε η κατασκευή και δεύτερου σταθμού, του «Α.Σ.Φ.Α Θράκης».
Με πρωτοβουλία της Βουλγαρίας φαίνεται να αναβιώνει και η κατασκευή του Αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, με την αντίστροφη ροη του.
Αναμφισβήτητα και τα τρία αυτά έργα, είναι έργα τεράστιας γεωπολιτικής, εθνικής, αλλά και διεθνούς περιβαλλοντικής και οικονομικής σημασίας.
Όμως, πρωτίστως αφορούν την πόλη της Αλεξανδρούπολης στη θαλάσσια περιοχή της οποίας θα αναπτυχτούν και μάλιστα το ένα κοντά στο άλλο, ανοιχτά του λιμενίσκου της Μάκρης.
Άραγε, έχουν συνειδητοποιήσει οι Τοπικοί μας Άρχοντες τι πρόκειται να γίνει στην πόλη μας και στη θάλασσά μας ώστε να απαιτήσουν τη λήψη μέτρων, ενεργειών και υποδομών που απαιτούνται για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την προστασία του περιβάλλοντος ;
Αλεξανδρούπολη Ιανουάριος 2023
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ Νικόλαος
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)
