Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα (ΝΑΣ): Η ίδρυση & η δράση του στο Μακεδονικό Μέτωπο

Η Ναυτική Αεροπορία στην Ελλάδα συμπληρώνει ήδη 109 χρόνια ζωής. Από τα πρώτα κιόλας δύσκολα χρόνια της σύστασής της, οι Έλληνες Αεροπόροι του Ναυτικού κατάφεραν και απέσπασαν τον σεβασμό εχθρών και συμμάχων. Πετώντας σε αντίξοες συνθήκες γρήγορα απέδειξαν την αξία τους στο Μακεδονικό Μέτωπο

Η απαρχή της Ναυτικής Αεροπορίας στην Ελλάδα έχει τις ρίζες της στον νόμο 257/1914 όπου συστάθηκε για πρώτη φορά το Σώμα Αεροπόρων Βασιλικού Ναυτικού.

Στη συνέχεια, εκδόθηκε κανονιστικό διάταγμα, το οποίο καθόριζε τα σχετικά µε την κατάταξη, την εκπαίδευση, την ίδρυση σχολείων, τη διάρθρωση, ονομασία και διοίκηση των μονάδων καθώς και τις στολές του προσωπικού.

Οι ιπτάμενοι προέρχονταν από τις τάξεις των μαχίμων αξιωματικών ή και από ιδιώτες αεροπόρους, οι οποίοι προσελήφθησαν µε πενταετή υποχρέωση παραμονής.

Το 1914 άρχισε και η κατασκευή ενός πρώιμου «Ναυτικού Αεροσταθµού» μεταξύ Σκαραµαγκά και Ελευσίνας, όπου θα έδρευε το Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα (ΝΑΣ).

Στο αεροδρόμιο αυτό, στη Σχολή Αεροπόρων του Βασιλικού Ναυτικού, εκπαιδεύτηκαν από τους Βρετανούς οι πρώτοι αξιωματικοί συμπεριλαμβανομένου και του σημαιοφόρου Α. Μωραϊτίνη.

Στην εκπαίδευση, χρησιμοποιούνταν το Sopwith Greek Seaplane καθώς και υδροπλάνα τύπου Henry Farman HF.22.

Σύντομα η σχολή μεταφέρθηκε στο Παλαιό Φάληρο για διαφόρους λόγους, ένας από τους οποίους ήταν και η ακαταλληλότητα του εδάφους στην προηγούμενη τοποθεσία.

Τον Απρίλιο του 1915 εντάχθηκε για πρώτη φορά επίσημά στη σύνθεση του Στόλου ο αεροπορικός στολίσκος, ενώ συστάθηκε Αεροπορικό Τμήμα στο Υπουργείο Ναυτικών.

Τον Σεπτέμβριο του 1916 ομάδα αεροπόρων µε επικεφαλής τον ανθυποπλοίαρχο Αριστείδη Μωραϊτίνη εστάλη για εκπαίδευση στη βρετανική Σχολή Αεροπορίας.

Παράλληλα, η προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης αποφάσισε µε διάταγμα της 12ης Οκτωβρίου 1916 την ίδρυση Ναυτικού Αεροπορικού Σώματος.

Προβλεπόταν και η κατάταξη σε αυτό ιδιωτών µε πτυχίο αεροπόρου. Έτσι, µε διάταγμα της 3ης Νοεμβρίου 1916, εκλήθησαν για κατάταξη παρατηρητές αξιωματικοί και ιδιώτες κάτοχοι πτυχίου στρατιωτικού αεροπόρου ή της Διεθνούς Αεροπορικής Ένωσης.

Με την ψήφιση του νόμου 788/1917 κατοχυρώθηκαν όσοι αεροπόροι είχαν καταταγεί βάσει των προαναφερθέντων διαταγμάτων της προσωρινής Κυβερνήσεως της Θεσσαλονίκης.

Η ανασυγκρότηση του Σώματος ανατέθηκε στους Βρετανούς. Το ΝΑΣ διοικητικά υπαγόταν στο Υπουργείο Ναυτικών, αλλά επιχειρησιακά στην Αεροπορική Διοίκηση των βρετανικών ναυτικών δυνάμεων.

Οι Βρετανοί επικέντρωσαν τις προσπάθειές τους στην εκπαίδευση.

Επειδή οι ανάγκες για προσωπικό δεν ικανοποιούνταν, από το καλοκαίρι του 1917 λειτούργησε στο Παλαιό Φάληρο προσωρινό σχολείο αεροπορικής εκπαίδευσης, ενώ λίγο αργότερα αποφασίστηκε η αποστολή αεροπόρων στη Βρετανική Αεροπορική Σχολή της Ηλιούπολης στην Αίγυπτο.

Με τον νόμο 1315/1918 «Περί συγκροτήσεως και αναδιοργανώσεως τῆς Ναυτικῆς Ἀεροπορικῆς Ὑπηρεσίας», η ΝΑΥ αποτελούνταν από μια πτέρυγα των τριών ανθυποβρυχιακών Μοιρών (µε τρία σμήνη η καθεμία), μια ανεξάρτητη αντιαεροπορική μοίρα, ένα ανεξάρτητο σμήνος εκπαίδευσης, καθώς και βοηθητικές υπηρεσίες.

Στη ΝΑΥ υπάγονταν η Ναυτική Αεροπορική Βάση Παλαιού Φαλήρου, η Αεροπορική Βάση Καζαβιτίου Θάσου, η Αεροπορική Βάση Ρωµανό Μούδρου, η Η1 Μοίρα µε έδρα τη Θάσο, η Η2 Μοίρα µε έδρα το Μούδρο, η Η3 Μοίρα µε έδρα το Σταυρό Χαλκιδικής και η Η4 Μοίρα µε έδρα τα Λεγραινά.

Οι Μοίρες Η1, Η2 και Η3 αποτελούσαν µία Πτέρυγα. Τη διοίκηση της ΝΑΥ διατήρησε ο υποπλοίαρχος Αρ. Μωραϊτίνης.

Το ΝΑΣ στο Μακεδονικό Μέτωπο

Κατά το πρώτο στάδιο της δράσης της, η Ναυτική Αεροπορία είχε δύο κυρίως βάσεις, τη µία στο αεροδρόμιο Ρωµανό Μούδρου και την άλλη στο αεροδρόμιο Καζαβιτίου Θάσου.

Το αεροδρόμιο Καζαβιτίου διέθετε επτά αεροσκάφη δίωξης, δύο Henri Farman, τρία Sopwith Bomber και δύο Sopwith Fighter. Όλα τα αεροπλάνα ήταν παλαιά και µη ικανοποιητικών  επιδόσεων.

Οι ταχύτητές τους δεν περνούσαν τους 80 κόμβους, ενώ τα φτερά τους έσπαζαν ή διπλώνονταν κάθε φορά που ξεπερνούσαν συγκεκριμένα κατασκευαστικά όρια.

Στο αεροδρόμιο Μούδρου, όπου έδρευε και η διοίκηση του ΝΑΣ, υπήρχαν 26 αεροσκάφη δίωξης, πέντε Sopwith Fighter, τέσσερα Sopwith Bomber, πέντε µμονοθέσια Sopwith Pup, έξι εκπαιδευτικά Β.Ε.-2 και Β.Ε.-2Ε, πέντε Henri Farman και ένα Sopwith Threeplane, το οποίο όμως γρήγορα εγκαταλείφθηκε λόγω ακαταλληλότητας.

Με αυτό τον τελευταίο τύπο αεροπλάνου πετούσε µόνο ο υποπλοίαρχος Μωραϊτίνης.  Σαράντα τρία αεροπλάνα αποτελούσαν τον μάχιμο αεροπορικό στόλο του Ναυτικού.

Η Ναυτική Αεροπορία δρούσε στις περισσότερες αποστολές µε Henri Farman, µε τα οποία όμως είχε και τα περισσότερα ατυχήματα.

Στο Μακεδονικό Μέτωπο, η γερμανική Αεροπορία µε κύριο ορμητήριο το αεροδρόμιο Ζέρεβιτς, διατηρούσε την υπεροχή απέναντι στις γαλλικές και βρετανικές αεροπορικές δυνάμεις.

Η υπεροχή αυτή είχε ως αποτέλεσμα τη συνεχή παρενόχληση του αεροδρομίου της Θάσου, το οποίο οι Γερμανοί το έπληξαν πολλές φορές προκαλώντας σοβαρές ζημιές.

Οι εκπαιδευόμενοι Έλληνες αεροπόροι λόγω της γερμανικής πίεσης αναγκάστηκαν να περιορίσουν τον χρόνο εκπαιδεύσεώς τους και άρχισαν ταχύτατα τις πολεμικές επιχειρήσεις.

Πέρα από όλες τις δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν, είχαν και τη δυσπιστία των Άγγλων, η οποία υπερνικήθηκε από τον Μωραϊτίνη, ο οποίος κατήρτισε ιδιότυπο εκπαιδευτικό σύστημα, κατά το οποίο η εκπαίδευση των μαθητών γινόταν στο πεδίο της μάχης σε πραγματικές συνθήκες.

Κάθε εκπαιδευτική πτήση ήταν και µία αποστολή.  Πρώτος πήγαινε ο Μωραϊτίνης ως αρχηγός σχηματισμού οδηγώντας τους μαθητές στο πεδίο της μάχης.

Το Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα είχε αξιόλογες επιτυχίες στο πεδίο της μάχης και οι Έλληνες αεροπόροι απέσπασαν τον θαυμασμό των Συμμάχων καθιστώντας τους παράδειγμα προς μίμηση.

Λόγω των μεγάλων αναγκών του πολέμου, ο Μωραϊτίνης χρησιμοποιούσε πρωτάρηδες σε αποστολές, στις οποίες οι Βρετανοί συνήθως ανέθεταν σε πιλότους δύο και τριών ετών.

Για λόγους ασφαλείας οι μαθητές συνοδεύονταν από τους εκπαιδευτές τους, παρόλο που τα αεροπλάνα δεν ήταν διπλού χειρισμού.  Ο μαθητής ∆ηµ. Αργυρόπουλος μαζί µε τον εκπαιδευτή Μελετόπουλο ως παρατηρητή βομβάρδισε επιτυχώς τη γέφυρα Γενήκιοϊ.

Ένας άλλος μαθητής, ο Σκουφόπουλος, κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του βομβάρδισε το πυροβολείο της υπό βουλγαρική κατοχή Καβάλας.

Οι μαθητές του Μωραϊτίνη βομβάρδισαν τους σιτοβολώνες της Κεραµωτής προκαλώντας σημαντικό πρόβλημα στον εχθρό.

Στόχοι των επιδρομών υπήρξαν η Χρυσούπολη κοντά στο Νέστο, η Δράµα και το ορμητήριο της Γερμανικής και Βουλγαρικής Αεροπορίας, το αεροδρόμιο Ζέρεβιτς.

Οι Σύµµαχοι μετά τις επιτυχείς ενέργειες της Ναυτικής Αεροπορίας ενέκριναν τη συγκρότηση πλήρους ελληνικής μονάδας, τη λεγόμενη Μοίρα Ζ, η οποία απέκτησε αργότερα υπόστεγο και αεροπλάνα διώξεως και βομβαρδισμού, τύπου Farman 155 και Bristol.

Share:

Facebook
Twitter
WhatsApp
Email

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σπαρτιάτες: «Μπλόκο» από τον Άρειο Πάγο για τις ευρωεκλογές

Το Α1 Τμήμα του Αρείου Πάγου ανακοίνωσε την τελική λίστα των κομμάτων που θα συμμετάσχουν στις ευρωεκλογές του Ιουνίου, αφήνοντας «εκτός» το κόμμα των Σπαρτιατών. Υπομνήματα κατά της συμμετοχής των Σπαρτιατών είχαν καταθέσει Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά. Οι «Σπαρτιάτες»

Τοποθέτηση τρόπιδος στη φρεγάτα «Φορμίων» του ΠΝ

Η τοποθέτηση τρόπιδας του πρώτου μπλοκ της τρίτης ελληνικής φρεγάτας FDI HN – γνωστές και ως Belharra – με την ονομασία «Φορμίων» πραγματοποιήθηκε στις 15 Απριλίου, στο ναυπηγείο της Naval Group, στην πόλη Λοριάν της Γαλλίας. Όπως ανακοινώθηκε από την

Ραγδαία αύξηση της εγκατάλειψης ναυτικών το 2024

Μετατροπή-επιμέλεια κειμένου: «ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΝΕΑ» Σημαντική αύξηση παρουσιάζουν οι περιπτώσεις εγκατάλειψης ναυτικών τους πρώτους μήνες του 2024, ενώ την ίδια ώρα ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός εξετάζει την πιθανότητα να συστήσει ειδική ομάδα εργασίας για επικαιροποίηση και επανεξέταση των υποθέσεων από τη

Πέρασε στη Βρετανία ο νόμος της Ρουάντα

Μετατροπή-επιμέλεια κειμένου: «ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΝΕΑ» Τον αμφιλεγόμενο νόμο που επιτρέπει την απέλαση στη Ρουάντα παράνομα ευρισκομένων στη Βρετανία αιτούντων άσυλο ενέκρινε χθες τα ξημερώματα η Βουλή των Κοινοτήτων, ύστερα από μακρά δικαστική διένεξη μεταξύ του ανώτατου δικαστηρίου και της νομοθετικής εξουσίας

Μετάβαση στο περιεχόμενο