Του Θανάση Τσίτσα, ανταποκριτή του ΑΝΤ1 στις Ηνωμένες Πολιτείες
Oι New York Times δημοσιεύουν άρθρο με τίτλο Greek Court Drops Charges in Shipwreck That Killed Hundreds of Migrants το οποίο αναφέρει ότι σχεδόν ένα χρόνο μετά από, ένα από τα πιο θανατηφόρα ναυάγια στη Μεσόγειο, στα ανοικτά της νότιας Ελλάδας, δικαστήριο της Καλαμάτας απέσυρε την Τρίτη τις ποινικές διώξεις κατά εννέα Αιγυπτίων οι οποίοι κατηγορούνταν σε σχέση με την τραγωδία. Το δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα δεν είχε τη δικαιοδοσία να εκδικάσει την υπόθεση, καθώς το σκάφος βυθίστηκε σε διεθνή ύδατα.
Οι δικηγόροι των κατηγορουμένων χαιρέτισαν την απόφαση ως καθυστερημένη απονομή δικαιοσύνης. Ωστόσο, το δικαστήριο δεν αποφάνθηκε σχετικά με το αν οι εννέα Αιγύπτιοι ήταν ένοχοι ή όχι, αλλά μόνο σχετικά με το ότι η υπόθεση δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Ελλάδας. Οι προοπτικές αυτής της υπόθεσης είναι πλέον ασαφείς, συμπεριλαμβανομένου του πού αλλού μπορεί να εκδικαστεί. Μια ξεχωριστή έρευνα από το Ναυτοδικείο σχετικά με το ναυάγιο και τις ενέργειες του Ελληνικού Λιμενικού συνεχίζεται, και η επίδραση της απόφασης του δικαστηρίου Καλαμάτας σε αυτή την έρευνα είναι επίσης απροσδιόριστη.
Ένας από τους δικηγόρους υπεράσπισης, ο Αλέξανδρος Γεωργούλης, δήλωσε ότι η απόφαση δημιουργεί ένα “ισχυρό νομικό προηγούμενο” για τον ρόλο της Ελλάδας σε υποθέσεις που αφορούν ναυάγια μεταναστών. «Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει να παίζει το ρόλο του διεθνούς αστυνομικού», ανέφερε. Αν και το δικαστήριο δεν εξέφρασε καμία κρίση σχετικά με τον ρόλο των κατηγορουμένων στο ναυάγιο, ο κ. Γεωργούλης χαρακτήρισε την απόφαση δικαίωση για τους ίδιους. «Είναι δικαιοσύνη, έστω και καθυστερημένη, για αυτούς τους ανθρώπους που μέσα σε μια μέρα από θύματα ναυαγίου έγιναν κατηγορούμενοι για σοβαρές ποινικές κατηγορίες που επισύρουν πολλαπλές ποινές ισόβιας κάθειρξης», ανέφερε.
Όμως οι εισαγγελείς υποστήριξαν από την αρχή ότι οι εννέα κατηγορούμενοι ήταν μέρος του πληρώματος και ήταν υπεύθυνοι για την υπερφόρτωση του σκάφους και την κακομεταχείριση των επιβατών.
Αν και το Adriana βρισκόταν σε διεθνή ύδατα όταν βυθίστηκε, 47 ναυτικά μίλια από τις ελληνικές ακτές, η τοποθεσία παρέμεινε εντός της ζώνης ευθύνης έρευνας και διάσωσης της Ελλάδας. Όμως το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα παρακολουθούσε το σκάφος επί ώρες χωρίς να επέμβει. Οι Αρχές δήλωσαν ότι αυτό συνέβη επειδή το πλήρωμα του σκάφους αρνιόταν σταθερά τη βοήθεια, επιμένοντας ότι ήθελε να συνεχίσει για την Ιταλία.
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες του ναυτικού δικαίου δήλωσαν ότι το Ελληνικό Λιμενικό Σώμα θα έπρεπε να είχε παρέμβει ανεξάρτητα. «Το διεθνές δίκαιο της θάλασσας προβλέπει σαφώς ότι η βοήθεια πρέπει να παρέχεται όταν κινδυνεύει η ζωή στη θάλασσα, ανεξάρτητα από το αν έχει απορριφθεί ή όχι», ανέφερε η Αφροδίτη Παπαχριστοδούλου, επισκέπτρια ερευνήτρια στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ και μεταδιδακτορική συνεργάτις στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βόρειας Ιρλανδίας. «Τα παράκτια κράτη έχουν εξουσία επί της ζώνης έρευνας και διάσωσης (και αυτή εκτείνεται τόσο στα χωρικά όσο και στα διεθνή ύδατα) και έχουν την υποχρέωση της δέουσας επιμέλειας ώστε να παρέχουν επαρκείς και αποτελεσματικές υπηρεσίες έρευνας και διάσωσης», πρόσθεσε η ίδια.
Στις αρχικές τους μαρτυρίες, ορισμένοι επιζώντες ανέφεραν ότι το ελληνικό Λιμενικό Σώμα προκάλεσε την ανατροπή του Adriana, αφού προσπάθησε να το ρυμουλκήσει, κατηγορίες τις οποίες η ελληνική πλευρά απορρίπτει.
Οργανώσεις υπεράσπισης δικαιωμάτων έχουν εκφράσει ανησυχίες για την ανεξαρτησία των ερευνών των ελληνικών Αρχών για το ναυάγιο, και η απόφαση της Τρίτης σχετικά με τη δικαιοδοσία υποδαύλισε τις ανησυχίες, για την πιθανή έκβαση της έρευνας του Ναυτοδικείου. Η Judith Sunderland, αναπληρώτρια διευθύντρια για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία της Human Rights Watch , δήλωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Το Ναυτοδικείο EXEI (κεφαλαία του κειμένου) δικαιοδοσία επί του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος, ανεξάρτητα από το πού αυτό επιχειρεί».
Παρέμενε ασαφές πότε και πού θα μπορούσε να διεξαχθεί νέα δίκη. Ένας εισαγγελέας είπε στο δικαστήριο την Τρίτη ότι όταν ένα πλοίο βρίσκεται στην ανοιχτή θάλασσα, η μόνη κυβέρνηση που έχει δικαιοδοσία για τυχόν εγκλήματα είναι αυτή που συνδέεται με τη σημαία του πλοίου (με ορισμένες εξαιρέσεις, όπως η πειρατεία).
