«Πήγαμε στο port elizabeth της -τότε- Νοτιοαφρικανικής Ένωσης για να φορτώσουμε μία παρτίδα φορτίου 6 χιλιάδες τόνους και φύγαμε -σε 6 ώρες- με 6 ναύτες λιγότερους και χωρίς μάγειρα» αναφέρει σε χρονογράφημα του ο Δημήτρης Τσεσμετζής σημειώνοντας:
«Βαπόρι το Island Sky του Γιώργη Λιβανού, πού πήρε προίκα ο Παπαστράτος ο τσιγαράς και μας γέμισε τούς μπουλμέδες με ημίγυμνες φωτογραφίες γυναικών να καπνίζουν ΑΣΣΟ (1) ΦΙΛΤΡΟ, 22 ΑΝΤΙΝΙΚΟΤ κ.λπ. μάρκες της εταιρείας ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ!
Είχαμε αρκετούς Χιώτες μέσα! Ήταν οι ναύτες Αντώνης Καζάκος (αδερφός τού ποδοσφαιριστή Άγγελου τής φωτογραφίας).
Ο Χρήστος Στεφανάρας ένας νέος γελαστός και όλο ζωή (και που μετά από αυτό το μπαρκο δούλευε στά σίδερα, απέναντι απο το Χριστό του Βαρβασίου (Σαρακίνα) όπου και είχε παντρευτεί μια ωραία κοπέλα, είχε παρατήσει τη θάλασσα και που πέθανε νεότατος και ξαφνικά! Κάποιος Παντελάκης από το Πυργί πού έμενε Αθήνα. Και ο Γιάννης Κουρίδης από το Βαρβάσι που τώρα μένει Αθήνα.
Ο μαγκιόρος λοστρόμος (και ταυλαδόρος) Γιάννης Γούναρης από το Βροντάδο.
Ο λιπαντής Κρουσουλούδης (Παντελής;) από τήν Καλλιμασιά.
Ο Μαρκόνης Κυριάκος Μανδάλας από Θυμιανά.
Ο Υποπλοίαρχος Στέφανος Ρές από το Βροντάδο.
Ο δόκιμος καταστρώματος Γιαννίρης (Μιχαλης νομίζω) από Ολύμπους.
Παραμάγειρας κάποιος Ξύδας, 17 ετών από τον Κάμπο, με μάγειρα Χιώτη που ξεχνώ το όνομά του.
Δύο μηχανικοί Συρίμηδες (Συρίμης-ενικός) από Ολύμπους, και καπετάνιος ο καπτά Μιχάλης Λεμωνιάδης από Θυμιανά!
10ετία μέσα τού 70…
Μείναμε στη ράδα δύο μέρες, όπου μάς ήρθαν (επέβησαν) και δυό ναύτες από τη Χίο.
Σε δυό μέρες ήρθε πλοηγός, πήγαμε μέσα και δέσαμε.
Ο καπετάνιος μου είπε, μόλις έφυγε ο πράκτορας, να βάλω αναχώρηση σε 6 ώρες!
Οι ναύτες αφού άνοιξαν τα αμπάρια και διευθέτησαν τά γκρένια, έκαναν βιαστικά μπάνιο, ντύθηκαν και στολίστηκαν, πήραν τα πάσα εξόδου από τον Γραμματικό και ήρθαν στη σκάλα για να βγούν, μαζί και ο μάγειρας.
Όλοι βλέποντας την πινακιδα αναχώρησης να γράφει σέ 6 ώρες (24:00) ενώ ήδη ήταν 6 τό απογευμα (18:00) γέλασαν, και ο Πυργούσης μου ειπε ειρωνικά με Πυργούσικη προφορά “και στά τσιαρόχαρτα να το δώ γραμμένο δε θα το πιστέψω καπετά Δημήτρη! ”
Του είπα φυσικά ότι είναι λίγο το φορτίο που θα φορτώσουμε και ότι έτσι μας είπε ο πράκτορας. Ειδοποίησα δε τόν Γραμματικό ότι όλοι οι ναύτες, εκτός του βατσιμάνη (νυχτοφύλακα) ετοιμάζονται να βγούν… (Συνήθως επιτρέπεται να βγει το 1/3 του πληρώματος.) Μου είπε κράτησε τους μέχρι να συνεννοηθώ με τόν καπετάνιο και ήρθε σε λίγο λέγοντας τους ότι πρεπει να μείνει μέσα ένας ναύτης ακόμα.
Κάποιος του είπε ότι θα γυρίσει σε μία ώρα γιατί θα παει νά παρει τηλέφωνο τήν αρραβωνιαστικιά του και μία οδοντόκρεμα και θά γυρίσει αμέσως. Ο καπτά Στέφανος τηλεφώνησε του καπετάνιου, ο οποίος συμφώνησε με κρύα καρδιά… (Τότε βέβαια δεν είχαν ρίξει τους Δίδυμους Πύργους ακόμη και δεν εφαρμόζονταν στά πλοια ο ISM που υποχρεώνει τα πλοία, εκτός τών άλλων, να έχουν μόνιμα στη σκάλα του πλοίου έναν ναύτη και έναν αξιωματικό στο κατάστρωμα.)
Οι ώρες περνούσαν και κανένας ναύτης δεν φαίνονταν… Πήγε 10 το βράδυ και φάνηκε ότι η φόρτωση θα κομπλετάριζε κατά τα μεσάνυχτα.
Μας έπιασαν οι αγκούσες… Ο καπετάνιος φώναξε τόν πράκτορα, ο οποίος ήρθε και του δώσαμε τόν έμπειρο λοστρόμο που ήξερε καλά τήν κακόφημη περιοχή.
Πήγε 11:30 το βράδυ και ο λοστρόμος δεν είχε γυρίσει…
• Θα χάσουμε και τόν λοστρόμο, είπε χαμηλόφωνα ο Κυριάκος ο Ασυρματιστής, που ήταν πολύ χιουμορίστας…
12 παρά επέστρεψε άπρακτος ο λοστρόμος, ο οποίος κτένησε τήν περιοχή!
20′ λεπτά μετά τά μεσάνυχτα τελείωνε η φόρτωση αλλά ο καπετάνιος παρακάλεσε τόν Φόρμαν (αρχιεργάτη) να το καθυστερήσει κανα 2ωρο. Και είπε του ατζέντη να στείλει τόν βοηθό του να ξαναψάξει τα μπάρ και όλη τήν κακόφημη περιοχή…
Στις 2 τό πρωί επέστρεψε άπρακτος ο βοηθός του Ατζέντη (πράκτορα) και στίς 2:30 τα ξημερώματα σαλπάραμε για Los Angeles, με 1 ναύτη και χωρίς μάγειρα…
Άρχισε το ταξίδι μας. Ο μοναδικός μας ναύτης, ο Γιώργης Καπελάνος απο τη Λήμνο, συνέχισε να κάνει τόν βατσιμάνη από τις 6 το βράδυ έως τις 6 το πρωί και ο Δόκιμος Πλοίαρχος Γιαννίρης, από τίς 6 τό πρωί έως τις 6 το βράδυ!
Φαγητό μάς έκανε ο παραμάγειρας ο Ξύδας, που αργότερα νοίκιασε για 2 – 3 χρόνια τήν ταβέρνα στήν Αγιά Φωτιά, τήν αριστερή επί του δρόμου, όχι επί τής παραλίας. Δεν ήταν έμπειρος αλλά προσπαθούσε και δεν πεινούσαμε…
Μετά από μιά εβδομάδα μάς παρακάλεσε όταν μάς ρωτήσει ο καπετάνιος να τον υποστηρίξουμε. Και μάς έκανε τηγανιτές πατάτες τής ώρας! Από το τηγάνι στο πιάτο μας! (Οι κανονικοί μαγειροι τίς προψήνουν για να προλαβαίνουν!)
Πράγματι όταν μάς ρώτησε ο καπτά Μιχάλης “πως τόν βλέπετε τόν παραμάγειρα; Να τόν προωθήσω σε μάγειρα;” τού είπαμε “ναι καπετάνιε, φτωχό παιδί είναι, Χιωτάκι είναι, προσπαθεί και φαίνεται πρόθυμος και καθαρός.”
Κι έτσι έγινε μάγειρας ο Ξύδας (Μιχάλης;) Και όταν πέρασε ο μήνας και πήρε τό πρωτο λογαριασμό και πληρώθηκε αλλά και υπόγραψε τήν σύμβαση σάν μάγειρας, σταμάτησαν και οι τηγανιτές πατάτες της ώρες μαζί και τά διάφορα μεζεκλίκια με ούζο!
Όσο για τον Δόκιμο Γιαννίρη πού έκανε 12ωρη βάρδια ναύτη, ο καπετάνιος εκτός από τίς ώρες του έδωσε και ένα χρηματικό ποσό σάν έξτρα αμοιβή, αλλά κάποιος καλοθελητής του είπε ότι σύμφωνα με τήν σύμβαση εργασίας δικαιούταν τόν μισθό από όσους ναύτες έλειπαν!
Ήρθε με ρώτησε και του είπα ότι “άν νομίζει ότι δουλεύει σάν τόσους πολλούς ναύτες μαζί να πάει και να τά απαιτήσει.”
Νομίζω ότι κατάλαβε γιατί δεν άκουσα κάτι και ο καπετάνιος και όλοι μας συνεχίσαμε να του διδάσκουμε αυτά που ξέραμε…
Μετά από αρκετές μέρες ταξίδι φτάσαμε στο κανάλι του Παναμά, όπου ήρθαν οι νέοι ναύτες και έτσι με τη βοήθεια τους (τιμόνι) περάσαμε το κανάλι του Παναμά και φθάσαμε στο λιμάνι τών Αγγέλων!
Εγώ δε όταν ξεμπαρκάρισα πηρα μαζί μου δύο βαλίτσες για τους Χιώτες ναύτες, πού οι μανάδες τους παρακάλεσαν τήν μητέρα μου να μεσολαβήσει».
