Η υπόθεση των παρακολουθήσεων και η σύγκρουση στη Βουλή εγκαινίασε την προεκλογική πολιτική σεζόν. Πώς βλέπουν οι επικεφαλής των κομμάτων το νέο τοπίο και πώς «διαβάζουν» τους αντιπάλους τους.
Κυριάκος Μητσοτάκης
Αποκαθιστώντας τη ραγισμένη εικόνα
Του Σταύρου Γ. Παπαντωνίου
Eδώ και είκοσι ημέρες ο Κυριάκος Μητσοτάκης περνάει την πιο δύσκολη φάση της διακυβέρνησής του. Δεν δέχεται απλώς κριτική. Υφίσταται μια ομοβροντία, που στόχο έχει την αποδόμηση των πυλώνων πάνω στους οποίους στήριξε την πολιτική του υπόσταση από την περίοδο που εξελέγη αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ενας φιλελεύθερος ηγέτης, που έχτισε με πολύ μεθοδικότητα το διεθνές προφίλ του, κατηγορείται για αυταρχισμό, για πρακτικές που δεν συνάδουν με δυτική χώρα. Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης και ποιος είναι αυτός;
«Ο πρωθυπουργός σε όλη τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας, από τότε που ήταν απλός βουλευτής, έχει συνηθίσει να τον υποτιμούν οι αντίπαλοί του και στο τέλος να τους κερδίζει», λέει στην «Κ» στενός συνεργάτης του, υπογραμμίζοντας πως και αυτή τη φορά μπορεί να διαχειριστεί τη δύσκολη κατάσταση, παρότι θεωρείται αουτσάιντερ σε αυτή τη μάχη.
Ανθρωποι που τον ξέρουν καλά λένε πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν χάνει την ψυχραιμία του –ένα στοιχείο που μάλλον έχει κληρονομήσει από τον πατέρα του– και προσπαθεί να εκλογικεύσει κάθε δύσκολη κατάσταση. Αυτό κάνει και τώρα. Το πρώτο πράγμα που σκέπτεται ο πρωθυπουργός το τελευταίο διάστημα είναι ότι, παρά το γεγονός πως είναι σε δύσκολη θέση, εξακολουθεί να διαθέτει ως πολιτικό του πλεονέκτημα τη «θετική ατζέντα» – την ώρα που οι αντίπαλοί του εξαντλούνται σε έναν πολιτικό λόγο μονομερώς καταγγελτικό.
Το δίλημμα
«Η μεγάλη εικόνα είναι πως η Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια έχει πάει μπροστά σε όλους τους τομείς», λέει η ίδια πηγή, περιγράφοντας το πλαίσιο σκέψης. «Αυτό είναι έργο Μητσοτάκη και στο τέλος της κυβερνητικής θητείας οι Ελληνες πολίτες θα κληθούν να απαντήσουν στο ερώτημα Μητσοτάκης ή Τσίπρας και ποιος από τους δύο μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα τις τύχες της χώρας στη ρευστή διεθνή συγκυρία», προσθέτει.
Ο πρωθυπουργός παραμένει αισιόδοξος και βαθιά πεπεισμένος ότι το –αναμφισβήτητα– μείζον πρόβλημα των παρακολουθήσεων δεν έχει προκαλέσει ανήκεστο βλάβη στην κυβέρνησή του. Σε βασικούς τομείς, όπως είναι για παράδειγμα η διαχείριση των κρίσεων και ειδικά της οικονομίας, εξακολουθεί να έχει το προβάδισμα έναντι του Αλέξη Τσίπρα.
Αυτό βεβαίως συνεπάγεται πως το θέμα των παρακολουθήσεων θα κλείσει εδώ και δεν θα έχει συνέχεια, ώστε να μπορέσει η κυβέρνηση, με αφετηρία τη ΔΕΘ, να αντεπιτεθεί και να πείσει πως για την ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση, που είναι δύο τομείς που θα κρίνουν πολλά, εκείνη έχει το αντίδοτο.
Το «αγκάθι», ωστόσο, που παραμένει είναι η εικόνα της χώρας εκτός των συνόρων. Εκεί ο πρωθυπουργός από την πρώτη στιγμή είχε αφιερωθεί στην προσπάθεια να οικοδομήσει ένα νέο brand – να «αναβαπτίσει» την Ελλάδα μετά την περίοδο των μνημονίων και τη δυσφήμηση που είχε υποστεί.
Πολλές προσωπικές διεθνείς επαφές, μελετημένες εμφανίσεις και συνεντεύξεις του Ελληνα πρωθυπουργού, ήδη από την πρώτη περίοδο της πανδημίας, ήταν μέρη μιας στρατηγικής για την αναβάθμιση της Ελλάδας στο διεθνές στερέωμα. Επιστέγασμα αυτής της προσπάθειας ήταν η εμφάνισή του στο αμερικανικό Κογκρέσο, που πήρε πολύ θετική δημοσιότητα στον αμερικανικό Τύπο και διαφήμισε τη χώρα – αλλά και τον ίδιο προσωπικά. Την ίδια ώρα, ο κ. Μητσοτάκης καλλιέργησε δεσμούς με ομολόγους του στην Ε.Ε., αποκτώντας ερείσματα που πολλοί έλεγαν πως πρώτη φορά αποκτάει Ελληνας πρωθυπουργός.
Οι τελευταίες αποκαλύψεις τραυματίζουν αυτή την εικόνα, με μπαράζ αρνητικών δημοσιευμάτων. Η όχι ψύχραιμη αντίδραση στα πρώτα αρνητικά δημοσιεύματα ενέτεινε το πρόβλημα.
Οι χαρακτηρισμοί έναντι του συντάκτη του άρθρου που δημοσιεύθηκε στους Νew Υork Τimes και η φράση του Γιάννη Οικονόμου πως η δημοσιογράφος του Politico «είναι γνωστή για τις σχέσεις της με τον ΣΥΡΙΖΑ», αφενός προκάλεσε την αντίδραση σύσσωμου του Τύπου, αφετέρου έδειξε έλλειμμα ψυχραιμίας στη διαχείριση.
Ο πρωθυπουργός έχει κατασταλαγμένη πλέον σκέψη για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα, αφήνοντας πίσω τις αστοχίες: αφενός με θεσμικό τρόπο, δηλαδή εκεί που υπάρχουν ανακρίβειες να υπάρχει και στοχευμένη απάντηση· αφετέρου με τη δική του παρουσία στα διεθνή fora.
«Οι ξένοι ηγέτες τον γνωρίζουν προσωπικά και δεν περιμένουν την αρθρογραφία για να μάθουν ποιος είναι», λέει στην «Κ» συνεργάτης του, δείχνοντας πως ο κ. Μητσοτάκης προφανώς αντιλαμβάνεται πως η εικόνα έχει ραγίσει, αλλά δεν έχει σπάσει. Αρκεί βεβαίως τα λάθη να μη συνεχιστούν – να μην επαναληφθούν οι επιθέσεις κατά δημοσιογράφων, αλλά να δίνονται συγκεκριμένες απαντήσεις στα αρνητικά δημοσιεύματα.
Και στην εσωτερική πολιτική; Τι αλλάζει το θέμα των παρακολουθήσεων στην εκλογική προοπτική της Ν.Δ.; Εκπνέει άραγε το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο, όπως πιστεύει η αντιπολίτευση; Το ερώτημα απασχολεί –και όχι άδικα– το κυβερνητικό επιτελείο, καθώς αποτέλεσε βασικό όχημα για τη Νέα Δημοκρατία ώστε να κερδίσει την αυτοδυναμία. Φαινομενικά αυτή τη στιγμή το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο έχει σπάσει. Στελέχη του λεγόμενου κεντρώου και εκσυγχρονιστικού χώρου ασκούν δριμεία κριτική στην κυβέρνηση, φέρνοντας προβληματισμό.
Το μήνυμα
Ο πρωθυπουργός στο εν λόγω ζήτημα πιστεύει πως τίποτα δεν έχει τελειώσει. «Το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο το κρατάει ενεργό ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ», λέει στην «Κ» στενός συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη, επισημαίνοντας πως ακόμη και στις δυσκολότερες στιγμές της κυβέρνησης, όπως αυτή, η αξιωματική αντιπολίτευση αδυνατεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και με την πολιτική της συμπεριφορά θυμίζει για ποιο λόγο την καταψήφισαν οι Ελληνες πολίτες το 2019. Ασχέτως το τι λένε «εκπρόσωποι» του χώρου, ο κ. Μητσοτάκης απευθύνεται σταθερά στους πολίτες που τον ψήφισαν το 2019 και σε αυτούς θα απευθυνθεί ξανά στο τέλος της τετραετίας.
Πώς αισθάνεται ο πρωθυπουργός το τελευταίο διάστημα; Σε σχετική ερώτηση σε ανθρώπους που συναναστρέφονται καθημερινά μαζί του, η απάντηση ήταν μία: «Αδικημένος». Ο λόγος είναι πως ο πρωθυπουργός πιστεύει ότι η κυβέρνησή του έχει πάει μπροστά τη χώρα τα τελευταία τρία χρόνια και τώρα εξαιτίας ενός πολύ σοβαρού ατοπήματος βλέπει να στιγματίζεται όλη η προηγούμενη προσπάθεια. «Και αυτό θα επιχειρήσει να αντιστρέψει πολύ σύντομα, με πρώτο σταθμό τη ΔΕΘ», καταλήγει η ίδια πηγή.
Αλέξης Τσίπρας
Στόχος οι δυσαρεστημένοι
Του Αντώνη Αντζολέτου
Oταν μια γκρίζα υπόθεση, όπως οι παρακολουθήσεις, βγάζει τον ΣΥΡΙΖΑ από το σκοτάδι, η σκέψη του Αλέξη Τσίπρα επικεντρώνεται στο πώς θα διατηρήσει το κόμμα του στο φως.
Ο έβδομος όροφος της Κουμουνδούρου δεν θυμίζει σε τίποτα το 2019. Ο κόσμος που μπαινοβγαίνει στον προθάλαμο του γραφείου του προέδρου είναι πολύς. Το ημερολόγιο μοιάζει μουτζουρωμένο από τα αμέτρητα ραντεβού και οι συσκέψεις είναι απανωτές. Ισως γι’ αυτό ο τέως πρωθυπουργός αποφάσισε την Πέμπτη, όπως πληροφορείται η «Κ», να μείνει στο σπίτι του για να δουλέψει την ομιλία του στη Βουλή. Με τις επισυνδέσεις της ΕΥΠ σχηματίστηκαν νέες «πολιτικές γωνίες», εξαιτίας των οποίων ο Αλέξης Τσίπρας βλέπει πως η Ν.Δ. έχει μπει σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή.
Ισορροπίες
Το θέμα των υποκλοπών θα συντηρηθεί στην επικαιρότητα, γιατί, κατά τον ΣΥΡΙΖΑ, σηματοδοτεί την εκβιαστική λογική που επικρατεί σήμερα στο Μαξίμου. Και αυτό επιβεβαιώνεται από την τελευταία αναφορά του κ. Τσίπρα στη Βουλή την Παρασκευή, που μίλησε για μια «νέα φάμπρικα» όσον αφορά τις δαπάνες και τις συμβάσεις της ΕΥΠ.
Δεν είναι τυχαίο πως στην Ολομέλεια χαρακτήρισε τον Κυριάκο Μητσοτάκη «κατηγορούμενο» και πως εκείνος έδωσε την εντολή για την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη. Ομως ο Αλέξης Τσίπρας δεν επιθυμεί να βρίσκονται για πολύ καιρό στην κορυφή της ατζέντας του ΣΥΡΙΖΑ οι υποκλοπές. Τις εκλογές τις κερδίζει η οικονομία. Η ΔΕΘ είναι η καλύτερη ευκαιρία για να αποδείξει πως το κόμμα του δεν κινδυνεύει να ασκήσει μονοθεματική κριτική. Το τιμόνι θα στρίψει σε μια παράλληλη και κλιμακούμενη αντιπολιτευτική τακτική πόλωσης εκτιμώντας πως η Ν.Δ. μέσα στο φθινόπωρο θα ξεμείνει από πολιτικά καύσιμα.
Ψηφοφόροι δεν είναι μόνο η μεσαία τάξη. Είναι πρωτίστως η μεσαία τάξη, ωστόσο σε περιβάλλον αδιευκρίνιστων παρακολουθήσεων από την ΕΥΠ, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί να προσεγγίσει τον κόσμο που είδε το κόμμα του τα τεσσεράμισι χρόνια που ήταν στην κυβέρνηση ως απειλή για τη δημοκρατία.
Οι έρευνες του Ινστιτούτου της Φλωρεντίας για τις τέσσερις τηλεοπτικές άδειες και ο τρόπος χειρισμού της Novartis ίσως να αποτέλεσαν σπατάλη σημαντικού πολιτικού κεφαλαίου τη στιγμή που τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν πιο απλά. Ο Αλέξης Τσίπρας βλέπει την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας να κάνει, όπως εκτιμά, μεγαλύτερα λάθη. Πέφτει στην παγίδα ενός «ακραίου καθεστωτισμού με όρους παρακρατικής λειτουργίας», όπως αναφέρει σε συνεργάτες του. Με το «μότο» πως σε ζητήματα δημοκρατίας και κράτους δικαίου δεν χωρούν εκπτώσεις και συμψηφισμοί, θα μπει στον προεκλογικό αγώνα, με στόχο να ηγεμονεύσει στον προοδευτικό χώρο.
Η αξιοποίηση του ρήγματος του αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου είναι «εκ των ων ουκ άνευ» για τον Αλέξη Τσίπρα. Σκέφτεται πως οι κινήσεις από εδώ και εμπρός για τη στροφή προς τα Αριστερά μπορούν να επιχειρηθούν μόνο μέσω ενός προγράμματος ρεαλιστικού ριζοσπαστισμού. «Για να κερδίσουμε το Κέντρο πρέπει να στρίψουμε αριστερά», είχε πει στην Πανελλαδική Προγραμματική Συνδιάσκεψη το 2021 ρίχνοντας τότε την πρώτη γέφυρα με το πιο ριζοσπαστικό του κομμάτι. Σήμερα βλέπει πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει περάσει μέσα από μια «κάθαρση», η οποία προήλθε από το συνέδριο με τις διαφωνίες να έχουν αμβλυνθεί μεταξύ των τάσεων.
Η οπτική του Αλέξη Τσίπρα είναι πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θρυμμάτισε μέσα στον Αύγουστο τις πολιτικές του συμμαχίες. «Ακροκεντρώοι» –κατά τον όρο που έχουν καθιερώσει απολήξεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τον χώρο που δημιουργήθηκε από τον συμβιβασμό που έκανε κομμάτι της σοσιαλδημοκρατίας με τον νεοφιλελευθερισμό μετά τα μνημόνια– αλλά και κεντρώοι και φιλελεύθεροι που δεν ήταν κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ, τώρα γυρίζουν σταδιακά την πλάτη στη Νέα Δημοκρατία. Το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο καταρρέει την πιο κρίσιμη χρονική στιγμή για το κόμμα: λίγο πριν από τις εκλογές που είναι η τελευταία ευκαιρία για την Κουμουνδούρου να περάσει σε μια δημοσκοπική άνοιξη.
Συμμαχίες
Οταν η αντιπολίτευση συντονίζεται, μπορεί να υπάρξουν αποτελέσματα. Στο μυαλό του Αλέξη Τσίπρα το τέλος της Εξεταστικής μπορεί να αναδείξει μια καινούργια πολιτική πραγματικότητα όσο και αν το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25 θα συνεχίσουν να ορκίζονται για την αυτόνομη πορεία τους. Ο Γιάνης Βαρουφάκης έδειξε ένα φιλοσυριζαϊκό πρόσωπο ξαφνικά την Παρασκευή. Ενα κοινό πόρισμα ίσως;
Αν η Ν.Δ. όντως θέλει να παίξει καθυστερήσεις για τη συγκρότηση της Εξεταστικής, χρειάζεται υπομονή για να «δέσει το γλυκό». Ο ΣΥΡΙΖΑ Θα κινηθεί στη λογική της απονομιμοποίησης του πρωθυπουργού γι’ αυτό ζήτησε με τον πιο επιτακτικό τρόπο την παραίτηση της κυβέρνησης αποκαλύπτοντας τη στρατηγική του: «Ενας ανένδοτος θεσμικός αγώνας», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Νίκος Ανδρουλάκης
Το πρώτο «δικό του» μέτωπο
Του Μάριου Δανηλόπουλου
«Να ανοίγει σταθερά, και πρώτος, νέα μέτωπα». Στα πηγαδάκια έμπειρων –πρώην και νυν– στελεχών του ΠΑΣΟΚ, από τον περασμένο Δεκέμβριο, η συμβουλή αυτή ήταν σχεδόν πάντοτε κοινός παρονομαστής, όταν αναδυόταν το ερώτημα «πώς πρέπει να κινηθεί ο νέος πρόεδρος;». Η υπόθεση της παρακολούθησής του (η οποία βέβαια άνοιξε χωρίς δική του πρωτοβουλία) έχει ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό: είναι για τη Χαρ. Τρικούπη και προσωπικά για τον Νίκο Ανδρουλάκη το πρώτο «δικό τους» μέτωπο. Eνα μέτωπο, το οποίο, μάλιστα, εδράζεται όχι σε ένα ζήτημα «καθημερινής κατανάλωσης», αλλά σε ένα πεδίο με ιδιαίτερη θεσμική βαρύτητα. Και η λέξη «θεσμική» είναι ένας όρος-κλειδί για να αποκρυπτογραφήσει κανείς τις μέχρι τώρα κινήσεις του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, αλλά, και για να εκτιμήσει τη θέση που διεκδικεί το «πράσινο» στρατόπεδο στο νέο σκηνικό που διαμορφώνεται.
Πρώτον, στο ερώτημα που ανέδειξε επίμονα ο ΣΥΡΙΖΑ: γιατί δεν ζητεί ευθέως παραίτηση του πρωθυπουργού και εκλογές τώρα; Τόσο ο ίδιος ο κ. Ανδρουλάκης, όσο και στελέχη της Χαρ. Τρικούπη έχουν θέσει ζήτημα «ηθικής νομιμοποίησης» της κυβέρνησης. Ωστόσο, είναι σαφές ότι δεν επιθυμούν να υπάρξει καμία σκιά «περί εργαλειοποίησης ενός θεσμικού ζητήματος για να πέσει η κυβέρνηση». «Eχετε μία τελευταία οφειλή, πριν τη διεξαγωγή των επόμενων εκλογών, ο λαός χωρίς εμπόδια να έχει μάθει την αλήθεια», ήταν μάλιστα η χαρακτηριστική αποστροφή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ στην ομιλία του στη Βουλή την Πέμπτη, απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό και δίνοντας το σχετικό στίγμα. Μια ομιλία, το ύφος και η συναισθηματική φόρτιση της οποίας θύμισαν «συνεδριακό» κλίμα και βεβαίως όχι τυχαία, μιας και οι εξελίξεις λειτουργούν παράπλευρα και ως εσωκομματικός μοχλός συσπείρωσης.
Η βασικότερη –πολιτική– πτυχή της υπόθεσης των παρακολουθήσεων, όμως, είναι οι ανακατατάξεις που φαίνεται να δημιουργεί στο πολιτικό σκηνικό. Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στο επίκεντρο όχι μόνο γιατί το ζήτημα των υποκλοπών το αφορά άμεσα, αλλά και διότι η θεσμική φύση της υπόθεσης είναι τέτοια που εκτιμάται ότι αγγίζει εμφατικά τα αντανακλαστικά των ψηφοφόρων του Κέντρου, δηλαδή του πεδίου στο οποίο επενδύει σε μεγάλο βαθμό η Χαρ. Τρικούπη, αλλά και το Μαξίμου.
Με απλά λόγια, το ΠΑΣΟΚ προσβλέπει (αναμένοντας και αυτό τις πρώτες δημοσκοπήσεις της σεζόν) σε δυναμική επάνοδο στο έδαφος μεταξύ του ιδίου και της Ν.Δ., αλλά και σε αντιστροφή της τάσης που πάγια καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στους ίδιους τους ψηφοφόρους του και αποτυπώνει σημαντικά ποσοστά αποδοχής της κυβέρνησης. Η πεποίθηση που εκφράζεται, άλλωστε, είναι ότι η φθορά του Κυρ. Μητσοτάκη από τις υποκλοπές θα αποτυπωθεί σε αυτά τα εδάφη. Σε αυτό, μάλιστα, εκτιμάται ότι συνηγορούν και οι δημόσιες τοποθετήσεις προσώπων με εδραιωμένη απήχηση στον ευρύτερο κεντρώο χώρο, όπως η σφοδρή κριτική του Ευ. Βενιζέλου προς τον πρωθυπουργό (και μετά την ομιλία του την Παρασκευή), που σηματοδοτεί μια τάση «ευθυγράμμισης» με την πλευρά του ΠΑΣΟΚ στο κάδρο των εξελίξεων. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η αντίστοιχη παρέμβαση του Νίκου Αλιβιζάτου, με τον οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει επικοινωνήσει προσωπικά ο Νίκος Ανδρουλάκης για τη νομική ουσία της υπόθεσης.
Ο διπλός στόχος
Με δεδομένες τις παραπάνω εκτιμήσεις και στοχεύσεις, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα παραμείνει, παράλληλα, προσηλωμένος στην απόρριψη οποιασδήποτε «σκιάς» περί κοινού μετώπου με τον ΣΥΡΙΖΑ. Το κατέστησε, άλλωστε, σαφές εντάσσοντας και την αξιωματική αντιπολίτευση στο κάδρο των πυρών που εξαπέλυσε στην ομιλία της Πέμπτης. Πρόκειται για μια κατεύθυνση με διπλό στόχο: αφενός να αποδομήσει τις «γαλάζιες» κατηγορίες για ταύτιση της Χαρ. Τρικούπη με την Κουμουνδούρου και αφετέρου να «φρενάρει» τις βλέψεις του Αλ. Τσίπρα, ο οποίος αναμενόμενα διαβλέπει τις παρακολουθήσεις ως ένα πεδίο προσέγγισης. Ειδικά, δε, από τη στιγμή που οι εξελίξεις φαίνεται ότι «καίνε» εν τοις πράγμασι τα όποια σενάρια για συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ σε μια δεύτερη τετραετία Μητσοτάκη.
Με το βλέμμα στο πολύμηνο προεκλογικό έδαφος (πάντοτε υπό την αίρεση ότι δεν θα προκύψουν άλλα στοιχεία που θα οδηγήσουν σε ανατροπή των δεδομένων), το μεγάλο πολιτικό στοίχημα για τον Νίκο Ανδρουλάκη είναι να κεφαλαιοποιήσει τη «μετατόπιση» του ΠΑΣΟΚ στο επίκεντρο του πολιτικού σκηνικού. Η διαχείριση της υπόθεσης των παρακολουθήσεων στην Εξεταστική θα παίξει σίγουρα σημαντικό ρόλο στο να διατηρήσει την πρωτοβουλία στο εν λόγω πεδίο.
Παράλληλα, ο δύσκολος χειμώνας που θα μεσολαβήσει έως τις κάλπες θα θέσει στο επίκεντρο και άλλα ζητήματα. Το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ που θα παρουσιαστεί στη ΔΕΘ ενδεχομένως να βρει, πλέον, πιο… ευήκοα ώτα, ωστόσο η συμβουλή περί «μετώπων» παραμένει για αρκετούς στη Χαρ. Τρικούπη πάντοτε επίκαιρη.
Τρεις στρατηγικές για το Κέντρο
Ν.Δ.: Παίζοντας το ατού της σύγκρισης
Η κυβέρνηση στην αφετηρία άλλης μιας πολιτικής σεζόν μετράει απώλειες. Πέρυσι τον Σεπτέμβριο ήταν η φθορά από την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Φέτος οι απώλειες οφείλονται στις παρακολουθήσεις. Στο κυβερνητικό επιτελείο υπάρχει επίγνωση ότι η υπόθεση τραυματίζει τη σχέση της μητσοτακικής Ν.Δ. με τους κεντρώους ψηφοφόρους. Εκφράζεται όμως και η πεποίθηση ότι, στο τέλος, το δίλημμα «Μητσοτάκης ή Τσίπρας» θα λειτουργήσει υπέρ τους. «Ζητούν δηλαδή από τους κεντρώους ψηφοφόρους να ταπεινωθούν, καταπίνοντας τη δυσαρέσκειά τους, για να αποφύγουν το χείρον», ήταν το σχόλιο παράγοντα της Κεντροαριστεράς.
ΣΥΡΙΖΑ: Βλέπει το κενό, αλλά…
Ο χώρος του δημοκρατικού Κέντρου, εκτιμούν στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί να πεισθεί ότι ο πρωθυπουργός δεν γνώριζε. Γι’ αυτό θεωρούν ότι η ηγεμονία του σε αυτόν τον χώρο έχει κλονιστεί. Αυτό όμως δεν σημαίνει αυτομάτως ότι οι ενδιάμεσοι ψηφοφόροι θα κατευθυνθούν στον ΣΥΡΙΖΑ. Στην κοινοβουλευτική αναμέτρηση της Παρασκευής, ο Τσίπρας κατάφερε να μονοπωλήσει την αντιπολίτευση. Δεν έχει όμως καταφέρει μέχρι στιγμής να αρθρώσει κάτι πέραν του καταγγελτικού λόγου, επιβεβαιώνοντας την ανάλυση ανθρώπων του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος που λένε ότι «ο Μητσοτάκης εξακολουθεί να μονοπωλεί την ατζέντα της κανονικότητας». Εκεί δοκίμασε να τον χτυπήσει και ο Τσίπρας, χρεώνοντάς του «εκτροπή» αντί κανονικότητας.
ΠΑΣΟΚ: Η εύνοια της τύχης και η απουσία
Ο Νίκος Ανδρουλάκης είδε το κόμμα του να συσπειρώνεται και –σύμφωνα με τις μετρήσεις– να διατηρεί τις δυνάμεις του, που έφθιναν πριν από την αποκάλυψη για την παρακολούθηση του τηλεφώνου του. Μπορεί από ευνοϊκή θέση να επιχειρήσει την αποκατάσταση της σχέσης του με εκείνο το κομμάτι του κεντρώου χώρου που προερχόταν από το ΠΑΣΟΚ αλλά ψήφισε Μητσοτάκη το 2019. Εμπόδιο αποτελεί, όπως φάνηκε ξανά την Παρασκευή, η απουσία του από τη Βουλή, που επέτρεψε στον Τσίπρα να γεμίσει μόνος το κενό. «Δεν του αρκεί ο ρόλος του θύματος. Θα χρειαστεί πιο ενεργητική στρατηγική για να διαχειριστεί πολιτικά την τύχη του», εκτιμά έμπειρο στέλεχος του χώρου.
